2 min
Een coalitie van 'diëtisten, voedingswetenschappers, publicisten, journalisten en anderen met een hart voor goed en gezond eten' schrijven vandaag in de Volkskrant een Open Brief aan het Voedingscentrum en de Tweede Kamer. Zij verwijten de regering en het Voedingscentrum dat een 'geraffineerde corporatelobby' aan de haal gaat met onze gezondheid om er munt uit te slaan.
Het gezelschap schrijft:
Dames en Heren,
De nieuwe Schijf van Vijf is een flinke stap vooruit: veel meer verse groenten en ook noten, zaden en peulvruchten zijn onmisbaar voor een gezonde leefstijl. Bewerkte industriële voedingsproducten worden ontraden.
Hou toch op
Des te vreemder dat de twee Vinkjes, de meest verwarrende logo’s ooit, nog steeds worden omarmd door het Voedingscentrum. Bedacht door de Stichting Ik Kies Bewust, die door voedselgiganten werd opgericht als onderdeel van een miljard euro kostende lobby tegen heldere stoplichtetiketten. Heel slim bedacht, maar buitengewoon kwalijk. De criteria opgesteld door ‘bevriende wetenschappers’ zijn ondoorgrondelijk. Een blauw of groen Vinkje moet je als fabriek voor veel geld kopen. Onderzoek toont aan dat de consument er niks van begrijpt: ‘bewuste’ en ‘gezonde’ keuze zaaien verwarring. De komkommer met een Vinkje doet chemische fantasievla met een Vinkje gezond lijken. Vitaminwater met een flinke bak suiker en een Vinkje lijkt gezonder dan thee zonder suiker en zonder Vinkje. Hou toch op.
Goede handel, slechte voorlichting
Wij (diëtisten, voedingswetenschappers, publicisten, journalisten en anderen met een hart voor goed en gezond eten) pikken het niet langer. Ook de Consumentenbond is het zat. Om de boel te sussen en te kanaliseren, heeft Stichting Ik Kies Bewust (postadres Unilever en bemand door PR-bureau Schuttelaar) bedacht om op 21 april een debat te organiseren. Enkele ondertekenaars zijn benaderd, maar lenen zich niet voor zo’n showproces. Georkestreerd, gecommuniceerd en gepromoot door Schuttelaar & Partners, specialisten in greenwashing. De conclusie is ongetwijfeld al voorgekookt in hun persbericht: ‘Ondanks stevige kritiek verdienen de Vinkjes een tweede kans’.
Want—verrassend!- het Vinkje zelf vindt de Vinkjes helemaal niet verwarrend. “Liefst 70% van de consumenten koppelen Vinkjes aan gezondere producten”, klinkt het
daar. Precies. Goede handel, maar slechte voorlichting. Alleen de voedingsindustrie heeft baat heeft bij deze vage Vinkjes.
De sjoemelsoftware van de voedingsindustrie
Elke volgende generatie Nederlander wordt dikker en zieker door een slecht voedingspatroon. We hebben eerlijke, duidelijke richtlijnen nodig, die door onafhankelijke instanties worden geformuleerd en gecontroleerd. Etiketten en keurmerken moeten onafhankelijk en helder zijn. En voor alle producenten en producten gelijk. Anders valt er niks te vergelijken.
Het Voedingscentrum wint aan geloofwaardigheid en autoriteit als het met onmiddellijke ingang afscheid van het Vinkje neemt. Parlementariërs moeten eindelijk inzien dat het publieke belang hier keihard botst met bedrijfsbelangen. De motieven erachter zijn onzuiver, ze dienen een ander doel. De Vinkjes zijn daarmee de sjoemelsoftware van de voedingsindustrie. Ze houden het volk dik en dom. En niet alleen in Nederland, straks ook op Europees niveau. Onder de naam ‘Choices’ is Schuttelaar al bezig die vermaledijde Vinkjes Europees uit te rollen.
Geraffineerde corporate lobby
Gezondheid is ons grootste goed. Dat is niet veilig in de handen van een geraffineerde corporate lobby, die als doel heeft om maximaal winst te maken. Ondernemers moeten ondernemen, maar wel binnen de regels die de democratische overheid stelt en controleert: zelfregulering is een wassen neus.
Voedingscentrum en politiek: neem je verantwoordelijkheid en stop met de Vinkjes. Burgers, laat je niet langer bedotten: laat vanaf vandaag alles met een Vinkje in het schap liggen. Doe je boodschappen met de nieuwe Schijf van Vijf in je achterhoofd. Da’s een stuk gezonder en veel lekkerder.
1. Greet van den Berg, diëtist
2. Yvette van Boven, kookboekauteur en televisiekok
3. Gerrit Jan Groothedde, Eetschrijver
4. Jonathan Karpathios, chefkok Vork & Mes
5. Teun van de Keuken, programmamaker
6. Onno Kleyn, culinair journalist en auteur
7. Arjen Lubach, cabaretier
8. Karin Luiten, culinair journalist en kookboekenschrijfster
9. Janet Noome, diëtist
10. Scato van Opstall, Keet Smakelijk
11. Veerle Slegers, activist voedseltransitie
12. Jack Stroeken, voorzitter Slow Food Nederland
13. Jean-Marc van Tol, cartoonist
14. Dr. Peter J. Voshol, medisch fysioloog
15. Doris Voss, Tijd voor Eten
16. Janneke Vreugdenhil, culinair journalist en auteur
17. Sylvia Witteman, columnist
Tevens maakte de Volkskrant een analyse van vier aspecten waarop het Vinkje zou falen. Het Vinkje 'gaat niet over gezondheid', 'is te ingewikkeld', 'is niet onafhankelijk' en 'er zijn betere systemen beschikbaar'.
Vanavond vindt in Leiden (Museum Boerhaave, 19.30h) het grote Vinkje debat in het openbaar plaats; voor de laatste plaatsen kun je nu nog inschrijven.
Fotocredits: bewust ijs dat je op zijn woord zou geloven, Albert Heijn
Dit artikel afdrukken
Dames en Heren,
De nieuwe Schijf van Vijf is een flinke stap vooruit: veel meer verse groenten en ook noten, zaden en peulvruchten zijn onmisbaar voor een gezonde leefstijl. Bewerkte industriële voedingsproducten worden ontraden.
Hou toch op
Des te vreemder dat de twee Vinkjes, de meest verwarrende logo’s ooit, nog steeds worden omarmd door het Voedingscentrum. Bedacht door de Stichting Ik Kies Bewust, die door voedselgiganten werd opgericht als onderdeel van een miljard euro kostende lobby tegen heldere stoplichtetiketten. Heel slim bedacht, maar buitengewoon kwalijk. De criteria opgesteld door ‘bevriende wetenschappers’ zijn ondoorgrondelijk. Een blauw of groen Vinkje moet je als fabriek voor veel geld kopen. Onderzoek toont aan dat de consument er niks van begrijpt: ‘bewuste’ en ‘gezonde’ keuze zaaien verwarring. De komkommer met een Vinkje doet chemische fantasievla met een Vinkje gezond lijken. Vitaminwater met een flinke bak suiker en een Vinkje lijkt gezonder dan thee zonder suiker en zonder Vinkje. Hou toch op.
Goede handel, slechte voorlichting
Wij (diëtisten, voedingswetenschappers, publicisten, journalisten en anderen met een hart voor goed en gezond eten) pikken het niet langer. Ook de Consumentenbond is het zat. Om de boel te sussen en te kanaliseren, heeft Stichting Ik Kies Bewust (postadres Unilever en bemand door PR-bureau Schuttelaar) bedacht om op 21 april een debat te organiseren. Enkele ondertekenaars zijn benaderd, maar lenen zich niet voor zo’n showproces. Georkestreerd, gecommuniceerd en gepromoot door Schuttelaar & Partners, specialisten in greenwashing. De conclusie is ongetwijfeld al voorgekookt in hun persbericht: ‘Ondanks stevige kritiek verdienen de Vinkjes een tweede kans’.
Want—verrassend!- het Vinkje zelf vindt de Vinkjes helemaal niet verwarrend. “Liefst 70% van de consumenten koppelen Vinkjes aan gezondere producten”, klinkt het
daar. Precies. Goede handel, maar slechte voorlichting. Alleen de voedingsindustrie heeft baat heeft bij deze vage Vinkjes.
De sjoemelsoftware van de voedingsindustrie
Elke volgende generatie Nederlander wordt dikker en zieker door een slecht voedingspatroon. We hebben eerlijke, duidelijke richtlijnen nodig, die door onafhankelijke instanties worden geformuleerd en gecontroleerd. Etiketten en keurmerken moeten onafhankelijk en helder zijn. En voor alle producenten en producten gelijk. Anders valt er niks te vergelijken.
Het Voedingscentrum wint aan geloofwaardigheid en autoriteit als het met onmiddellijke ingang afscheid van het Vinkje neemt. Parlementariërs moeten eindelijk inzien dat het publieke belang hier keihard botst met bedrijfsbelangen. De motieven erachter zijn onzuiver, ze dienen een ander doel. De Vinkjes zijn daarmee de sjoemelsoftware van de voedingsindustrie. Ze houden het volk dik en dom. En niet alleen in Nederland, straks ook op Europees niveau. Onder de naam ‘Choices’ is Schuttelaar al bezig die vermaledijde Vinkjes Europees uit te rollen.
Geraffineerde corporate lobby
Gezondheid is ons grootste goed. Dat is niet veilig in de handen van een geraffineerde corporate lobby, die als doel heeft om maximaal winst te maken. Ondernemers moeten ondernemen, maar wel binnen de regels die de democratische overheid stelt en controleert: zelfregulering is een wassen neus.
Voedingscentrum en politiek: neem je verantwoordelijkheid en stop met de Vinkjes. Burgers, laat je niet langer bedotten: laat vanaf vandaag alles met een Vinkje in het schap liggen. Doe je boodschappen met de nieuwe Schijf van Vijf in je achterhoofd. Da’s een stuk gezonder en veel lekkerder.
1. Greet van den Berg, diëtist
2. Yvette van Boven, kookboekauteur en televisiekok
3. Gerrit Jan Groothedde, Eetschrijver
4. Jonathan Karpathios, chefkok Vork & Mes
5. Teun van de Keuken, programmamaker
6. Onno Kleyn, culinair journalist en auteur
7. Arjen Lubach, cabaretier
8. Karin Luiten, culinair journalist en kookboekenschrijfster
9. Janet Noome, diëtist
10. Scato van Opstall, Keet Smakelijk
11. Veerle Slegers, activist voedseltransitie
12. Jack Stroeken, voorzitter Slow Food Nederland
13. Jean-Marc van Tol, cartoonist
14. Dr. Peter J. Voshol, medisch fysioloog
15. Doris Voss, Tijd voor Eten
16. Janneke Vreugdenhil, culinair journalist en auteur
17. Sylvia Witteman, columnist
Tevens maakte de Volkskrant een analyse van vier aspecten waarop het Vinkje zou falen. Het Vinkje 'gaat niet over gezondheid', 'is te ingewikkeld', 'is niet onafhankelijk' en 'er zijn betere systemen beschikbaar'.
Vanavond vindt in Leiden (Museum Boerhaave, 19.30h) het grote Vinkje debat in het openbaar plaats; voor de laatste plaatsen kun je nu nog inschrijven.
Fotocredits: bewust ijs dat je op zijn woord zou geloven, Albert Heijn
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Hoe erg zijn we afgezakt als we de onafhankelijkheid van het Voedingscentrum betwijfelen. Ik geef toe, hun rol in het vinkje maakt het er niet beter op.
En een logo helpt helemaal niet bij het promoten van de schijf van vijf. Het logo promoot vooral die producten die de schijf van vijf worden ingefrommeld, maar daar niet thuishoren.
Of zoals ze bij Unilever graag plachten te zeggen: Een Magnum past in een gezond voedingspatroon!
Dick, welke onafhankelijke organisatie stel je voor?
Wees nou eens concreet: wat moet er gebeuren? De culi's, columnisten, conferenciers en dietisten zeggen nou juist dat het Voedingscentrum het moet gaan doen omdat die - dat zeggen die lui - zo'n goeie Schijf van Vijf heeft.
Is het Voedingscentrum nu ook al de spreekbuis van het Vinkje?
En begrijp ik nu goed dat het Voedingscentrum dit vooral een kwestie van "communicatie" vindt, en dat gevink nog 5 jaar wil laten dooretteren, om dan middels een soort inburgeringsexamen permanent fiat te geven als de helft van Nederland in een vinkjescito het verschil tussen een "blauw" en een "groen" vinkje weet op te lepelen? In plaats van naar concrete resultaten te kijken?
".... Dit advies is door het IKB overgenomen en zij nemen deze doelstelling mee in haar communicatiecampagne"...
En dan is het OK? Wat is dit voor waanzin?
Mevrouw Feunekes komt - met alle respect voor haar expertise - zelf ook van Unilever, en kijkt daar mogelijk anders tegenaan, maar wat zou mevrouw Feunekes in plaats daarvan denken van duidelijke, begrijpbare, relevante en effectieve infoverstrekking op alle producten door een vooral ONafhankelijke instantie, in plaats van door de industrie zelf?
Is de Consumentenbond daadwerkelijk tegen een systeem zoals het Vinkje? Zo ja dan verwacht ik dat zij vanavond openbaar zullen maken dat zij stoppen met de betaalde predicaten op verpakkingen. Want dat lijkt best wel op de systematiek van het Vinkje, maar dan nog een paar stappen ondoorgrondelijker.
Het ondertekenen van een protestbrief is niet heel moeilijk. Het vergt meer lef om mensen aan te spreken, waar je min of meer verantwoordelijk voor bent. Ik ben dan ook benieuwd wanneer Bavo (directeur Bionext) EkoPlaza vraagt om de klant ook nog even zinvolle informatie te verstrekken over suiker. Nu werden mensen in de suikervrije weken onnodig bang gemaakt, zodat meer kokosbloesemsuiker (en ander suikerrijke producten) konden worden verkocht.
Gerda Feunekes "Zo veel mogelijk" klinkt al heel vrijblijvend. Waarom het gebruik van een gezondheidslogo - wat voor logo dan ook - niet wettelijk verplichten?