Varkenstransporten & varkensvleesverwaarding

Dit is een foto van de resultaten van een recent Nederlands varkenstransport. Juli 2007. De dieren hebben de reis niet overleefd. De transportwagen staat er nog naast.

Ik ken een dierenarts. Een onbeschaamde en volstrekt duidelijke. Hij heeft jaren in slachthuizen gewerkt. Hij vindt ze een perfectionering van de systemen die in de jaren '40 van de vorige eeuw werden ontwikkeld. Voor mensen.

Hij snapt niet waarom we ons er zo druk over maken. Als we relatief goedkoop vlees willen eten, zal het wel zo moeten. Die slachthuizen zijn over het algemeen goed geregeld. De dieren worden er prima gekalmeerd en dan ongemerkt gedood. Dat gebeurde in de jaren '40 aanvankelijk ook.

Jonge agri- en slachtdierendokters raken de eerste paar keer nogal 'ns in paniek. Ook buiten het slachthuis. Naar het schijnt vooral bij kuikens op de legkippenfokkerij. Ze zijn dagen in de war als ze levende haankuikens in de shredder zien verdwijnen. De beestjes zijn meteen dood. Het is 'humaan'. Heus. Als je tenminste niet te dure eieren wilt, want aan de mannen heb je niks.

Grachtengordelaars en andere stadse mensen zouden zich er ook druk om maken, maar die denken dan ook vnl. aan zichzelf. Bij castratie van varkens denken ze aan hun eigen ballen of die van hun partner. Bij scharreleieren aan hun eigen vrijheid. Misschien denken ze ook nog wel dat er een haan bij hoort.
Gelukkig denken ze nog niet aan het vermoorden van hun zoontje op de dag van zijn geboorte, want de dierenbeweging speelt het 1-dagskuiken nog niet uit. Nóg niet.

En toen kwam Varkens in Nood gisteren met ander nieuws over dieren. Varkenstransporten naar Zuid-Europa. Die moeten wel omdat wij in Nederland ontzettend grote biggenmakers zijn, maar we verder te weinig klaarmaken op het gebied van varkensvleesverwaarding.

Grosso modo wonen er in Nederland zo'n 11 miljoen varkens. Daarvan bestaat volgens de statistieken 1 miljoen uit fokdieren. De resterende 10 miljoen wordt opgegeten. Daarvan zetten we er in 2006 7,5 miljoen levend op transport naar het buitenland. 4,5 miljoen biggen en 3 miljoen slachtklare varkens die elders meer opbrengen. Die levende export groeit, zowel naar Zuid- als naar Oost-Europa.

Waarom we zo goed zijn in export van varkens? Omdat we er minder van eten ('bah vet'). Omdat het slachten van gewoon vlees hier te duur is. Omdat consumenten er elders wat meer voor geven. Omdat het slachten elders én wat goedkoper is én het dier daar beter verwaard kan worden.

En dát is nou echt triest. Wij maken hier vnl. jonge varkens die we verwerken tot vlees en grootindustriële vleeswaar met weinig toegevoegde waarde. Geen kans op een price premium dus. Aan de 'downside' blijven we verder letterlijk zitten met de stront (een enorm probleem!) van 7,5 miljoen varkens waar Nederland bedrijfseconomisch onvoldoende uit weet te halen.

Het transportverhaal is te triest voor woorden. Uitstekend om het publiek ermee te confronteren. Op de site van Varkens in nood is het hele verhaal te lezen en te bekijken.

Let wel, procentueel vallen de uitvalverliezen eigenlijk best mee. Op het schandaaltransport dat ook de NRC haalde slechts 1,5%. De NRC rekende het alleen niet even om.
Ter vergelijking, in een plofkippenschuur liggen de verliezen hoger, ook al omdat vlees niet zo duur mag zijn en de kippen slechts met moeite hun 6 weken halen. Dik het dubbele van die 1,5%. Toegegeven, niet binnen 24 uur, maar het kost wel meer voer.

Maar 1,5% of niet, die transporten zijn noch humaan, noch dierlijk te verdedigen. En als er nou nog een boer was die er beter van werd, maar zelfs dat is nauwelijks het geval. Waarom dan er zo mee knoeien? Voor de paar centen die een handjevol tussenhandelaren eruit weet te peuren door gebruik te maken van het waardeverschil van een varken in twee verschillende markten?

Hou toch op. Wie zorgt ervoor dat we eindelijk Serrano- en Parmaham uit Nederland krijgen Wie maakt bloedworst - de echte 'boudin noir' is een lekkernij - weer tot een feest zodat het dier beter verwaard kan worden? Wie zorgt ervoor dat de varkenskop weer wordt verwerkt tot museau. Een delicatesse van € 40/50 per kilo!
En de pootjes? Of heel gewoon: de lekkere droge worsten die we uit ieder ander Europees land naar Nederland laten komen.
Diny Schouten en haar slager L. staan te trappelen. Maar wie gaat het verkopen?

AH? Die zal zeggen dat De Consument écht Italiaans wil. Trouwens, de Excellent Pancetta van Albert H. wel eens geproefd? Vast heel Italiaans, maar echt niet lekker. Tjonge wat een ruimte dus voor iets goeds. Nee hoor, zal AH (of Aldi of C1000) zeggen, daar is geen omloopsnelheid in te krijgen.

Waar ik zo verdrietig van word: waarom lullen we zo over al die problemen en niet over de werkelijke oplossingen? Zonder de laatste gaan de eerste gewoon door. Is het straks niet meer uit Nederland, dan wel elders vandaan.

Verwaarden moet je het dier. Wij verwende - en smakeloze - krengen willen alleen nog maar een schnitzel, oester en een mager hammetje. Logisch dat de varkens naar het buitenland moeten. Daar kunnen ze er tenminste wat mee dat geld oplevert.

Fokken, slachten en compleet tot waarde verwerken moet je niet uit elkaar trekken. Dat is het probleem. Ook dát krijg je van een antivleescultuur waarin niettemin de consumptie van vlees alleen maar stijgt: de dieren hebben het nakijken.