JAMA Pediatrics publiceerde twee weken geleden een onderzoek waaruit bleek dat het eten van vis tijdens de zwangerschap de kans op overgewicht bij het kind vergroot.

Bij nadere analyse lijkt de verslaggeving over dit artikel in de internationale media te hebben geleid tot een storm in een glas water, aldus Time. Het onderzoek trekt conclusies die niet uit de onderzoeksdata kunnen worden afgeleid. Eet wél vis bij zwangerschap, maar overdrijf het niet, zegt het blad.

In het onderzoek in JAMA onder 26.184 kinderen ontdekten de auteurs dat kinderen van moeders die meer dan drie keer per week vis aten, op 2-, 4- en 6-jarige leeftijd 22% meer risico hadden om een hogere BMI te ontwikkelen dan kinderen van moeders die minder vis eten. Bij kinderen van 4 (19%) en 6 (15%) jaar was de BMI dusdanig hoog dat er meer kinderen in de categorie overgewicht of obesitas vielen, dan bij de kinderen van moeders die minder dan 3x per week vis aten. Dit zou volgens de auteurs mogelijk veroorzaakt worden door de hormoonverstorende werking van vervuilende stoffen in de geconsumeerde vis.

Veel beperkingen
Het onderzoek lijkt te impliceren dat vis een product is waar zwangere vrouwen voorzichtig mee moeten zijn om het risico op overgewicht van hun kind te voorkomen. Het onderzoek heeft echter nogal wat beperkingen die in de pers nauwelijks genoemd worden.

De auteurs melden zelf dat er slechts sprake is van een associatie (een statistisch significant verband, zonder dat bekend is wat het verklaart) en niet van een oorzakelijk verband (een bewezen oorzaak-gevolg mechanisme). Ze hebben bijvoorbeeld niet onderzocht welke types vis de moeders aten. Dat is zelfs voor een associatief verband van belang omdat de mate van vervuilende stoffen varieert per vissoort.

Ook is de bereiding niet meegenomen in het onderzoek; gefrituurde vis leidt bijvoorbeeld eerder tot overgewicht dan gegrilde of gestoomde vis. Voorts neemt het onderzoek omgevingsverontreinigingen niet mee, terwijl die de statistiek op de achtergrond behoorlijk kunnen beïnvloeden. Ondanks het feit dat onderzoek in meerdere landen is uitgevoerd, gaat het in alle gevallen om geïndustrialiseerde landen die vergelijkbaar zijn qua mate van vervuiling.

Wetenschappelijk onderzoek laat dus geen redenen te zien om de aanbevelingen voor de consumptie van vis tijdens de zwangerschap aan te passen
Tot slot keek het onderzoek niet naar het bewegings- en voedingspatroon van de moeders tijdens de zwangerschap en nam het het beweeg- en eetgedrag van hun kinderen niet mee. Dat zijn ook factoren die van invloed kunnen zijn geweest op de ontwikkeling van overgewicht.

Richtlijnen
De European Food Safety Authority en de Amerikaanse Food and Drug Administration bevelen zwangere vrouwen aan om maximaal drie keer per week vis te eten, vanwege de vermeende gezondheidsvoordelen voor de ontwikkeling van de foetus.

Het Voedingscentrum adviseert maximaal 2x per week vette vis. In deze hoeveelheid levert vis een positieve bijdrage aan de neurologische ontwikkeling van het kind, zonder dat de inname van contaminanten (vervuilende stoffen) zoals kwik te groot wordt. Meer dan 3x per week vis zou geen extra positieve effecten hebben.

Een nieuwe studie van het Cincinnati Children's Hospital Medical Center bevestigt deze aanbevelingen. Deze onderzoekers komen tot de conclusie dat er geen reden is om aan te moedigen tot een lagere visconsumptie omdat de meeste moeders veel minder vis eten dan het maximum (gemiddeld 56 gram terwijl het maximum 200-340 gram is). Bovendien ontwikkelen baby’s van de moeders die meer vis aten zich beter, zo laten de nodige studies zien.

Wetenschappelijk onderzoek laat dus geen redenen te zien om de aanbevelingen voor de consumptie van vis tijdens de zwangerschap aan te passen.

Fotocredits: Raw salmon, saphoto co
Dit artikel afdrukken