De ontdekking werd gedaan door promovendus Sander Kooijman van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in een studie op muizen. Thans lopen de eerste proeven op mensen.

Bruin vet beschermt tegen overgewicht. Anders dan de ‘gewone’ witte vetcellen, slaan de bruine vetcellen in ons lichaam vet niet op, maar zetten ze vetzuren juist om in warmte. Als pasgeboren baby heeft een mens de grootste hoeveelheid bruin vet. Die gebruikt het jonge kind om te verbranden en zijn lichaam op temperatuur te houden. Ook op volwassen leeftijd resteert er wat bruin vetweefsel, vooral rond de grote bloedvaten in het bovenlichaam. Wie extra energieverbruik kan stimuleren, laat bruin vet overtollige voorrraden vet verbranden.

Activering bruin vet ontdekt
Mensen met erfelijke obesitas hebben vaak een mutatie in het gen dat codeert voor de melanocortine 4 receptor (MC4R). Als dit eiwit niet goed functioneert of ontbreekt, neemt de eetlust toe terwijl het energieverbruik juist vermindert.

Kooijman onderzocht of deze effecten gerelateerd aan de activiteit van bruin vet door bij muizen een MC4R-remmer toe te dienen. Ze bleken daardoor meer te gaan eten, minder energie te verbranden en snel zwaarder te worden. Hun lagere energieverbruik bleek het gevolg van verminderde activiteit vanuit de hersenen naar het bruine vet.

Werking GLP-1 mogelijk verklaard
Kooijman onderzocht niet alleen het remmen, maar ook het stimuleren van het melanocortinesysteem. Dat deed hij met een stof die lijkt op GLP-1, een hormoon dat vrijkomt na voedselinname. Zulke GLP-1-analoga zijn in ontwikkeling voor de behandeling van type 2 diabetes en geven gewichtsafname, al was niet precies bekend waarom.

Kooijman ontdekte dat zijn proefdieren na toedienen van het GLP-1-analogon lichaamsvet verloren, minder gingen eten en meer energie verbruikten. De signalering vanuit de hersenen naar bruin vet bleek verhoogd. Kooiman vermoedt dat ook bij mensen de gunstige effecten van GLP-1-analoga deels te verklaren zijn door de activatie van bruin vet.

Kooijman zet in 2016 in Oxford zijn onderzoek naar het melanocortinesysteem voort. Hij hoopt daar tot toepassingen voor mensen van zijn ontdekking te komen.

Fotocredits: 'passeio turístico', gustavo leite
Dit artikel afdrukken