Omroep Brabant kwam langsgefietst om te kijken naar de Foodlog Live bijeenkomst 'hoe maak je omfietsvarkens' en concludeerde waar het dilemma van het provinciaal bestuur zit.
Aan de HAS in Den Bosch spraken 200 mensen over de dilemma's, onzekerheden en conflicten die in Brabant rond de varkenshouderij zijn ontstaan. Boeren schaalden de afgelopen 20 jaar flink op om de markt bij te houden. De buren waren er niet blij mee omdat ze een 'stinkende fabriek' naast zich kregen. Volgens de boeren kan dat niet anders. Ze moesten groter worden om geld te blijven verdienen. Dat werd hen toegestaan, maar ze gingen er juist minder door verdienen omdat dat overal in Europa gebeurde en het overaanbod steeg. Nieuwe prognoses laten zien dat die trend zich voortzet.
Boeren kiezen daarom nieuwe richtingen. Omroep Brabant bracht het tastbaar in beeld op de boerderijen van Mario Berkers en Marijke Koenen:
Vandaar de vraag die in de Brabantse politiek ook alweer vele jaren op de agenda staat: hoe verder?
Rentabiliteit uitgangspunt
De vraag lijkt ingewikkeld, maar is in de grond van de zaak ook heel simpel: als een industrie niet rendabel is, voor overlast zorgt en dat al jarenlang, waarom zou je die dan proberen te faciliteren?
Om die reden lag het accent op de economische kant van de kwestie: is er in Brabant een rendabel varken te maken? Als dat niet kan, hoeft er immers niet langer gepraat te worden over normen op het gebied van volksgezondheid (fijnstof, ammoniakuitstoot, zoönosen en bacteriële besmettingen), milieubelasting (met name ammoniakuitstoot, fosfaatoverschotten en verstoring van minerale balansen) en diervriendelijkheid. Het kan immers niet zo zijn, dat een provincie ruimte moet maken voor een varkenshouderij waarvan de toekomst al jaren discutabel is.
Daarom sprak gedeputeerde Anne-Marie Spierings de woorden uit de Omroep Brabant noteerde.
Tijdens de sessie werd gepleit voor 'premium volume' en 'premium bulk' door varkenshouder Martin Houben. Volgens Bert Urlings, directeur kwaliteit van Vion, is die prima te verkopen in China, ook al hebben we nu een varkenscrisis. Die bulk zou ook nodig zijn omdat we maar een kwart tot een derde van ieder in Nederland geslacht varken opeten, zei ook Hans Verhoeven van de Keten Duurzaam Varkensvlees. De rest bestaat uit onderdelen die we in ons land niet blieven. Zo zijn de pootjes in ons land niet te verkopen, terwijl Chinezen er graag goed geld voor neertellen, meer zelfs dan wij voor een karbonade.
Ach onzin, zeiden anderen. Je moet er gewoon voor zorgen dat je het varken niet in allemaal stukjes over de hele wereld hoeft te verschepen ('verwaarden' heet dat in vaktaal), maar dat je het hele varken zelf verkoopt. 'Kan niet', zegt de eerstgenoemde groep dan terug.
Innovatief verwaarden, hét punt van aandacht
Supermarkt Jumbo kwam vertellen dat het best kan, in ieder geval veel meer. Anne-Corine Vlaardingerbroek van de Veghelse super vertelde dat haar bedrijf zoekt naar boeren en verwerkers om samen tot nagenoeg complete verwaardingen en meerwaardes te komen, waar consumenten graag voor omfietsen.
Stinkt het in Brabant omdat slachters en vleesverwerkers denken dat ze het varken niet kunnen verwaarden? Die vraag is opeens een punt van aandacht geworden.
Ten Have bewijst dat het wél kan en ook Jumbo gelooft erin. Als dat zo is, is er geen argument meer voor de nog steeds uitdijende varkenshouderij. Die moet zijn geld verdienen aan de export naar steeds verder weg gelegen oorden, maar slaagt daar al een decennium niet in. Dat was vanuit ecologische en ethische perspectieven al problematisch, maar blijkt nu wellicht ook economisch niet langer nodig. Er is een nieuw perspectief voor een echt Nederlands varken waarvan veel minder naar die verre oorden hoeft te worden verscheept.
Er lijkt ruimte te zijn om te verdienen aan varkens, zonder de last van de enorme export die de prijzen en het welzijn op het Brabantse platteland drukt. Dat zorgt voor een uitweg uit de stank en voor inkomen voor de boer.
Foodlog nam het gehele debat op. Ik kom komende week met mijn analyse daarvan én van de reacties die er direct op volgden en nadieselden.
Fotocredits: Anne-Marie Spierings (gedeputeerde, D66) , Hans Huijbers (voorzitter boerenorganisatie ZLTO), Bas Uterwijk/Foodlog Media
Dit artikel afdrukken
Boeren kiezen daarom nieuwe richtingen. Omroep Brabant bracht het tastbaar in beeld op de boerderijen van Mario Berkers en Marijke Koenen:
Vandaar de vraag die in de Brabantse politiek ook alweer vele jaren op de agenda staat: hoe verder?
Rentabiliteit uitgangspunt
De vraag lijkt ingewikkeld, maar is in de grond van de zaak ook heel simpel: als een industrie niet rendabel is, voor overlast zorgt en dat al jarenlang, waarom zou je die dan proberen te faciliteren?
Om die reden lag het accent op de economische kant van de kwestie: is er in Brabant een rendabel varken te maken? Als dat niet kan, hoeft er immers niet langer gepraat te worden over normen op het gebied van volksgezondheid (fijnstof, ammoniakuitstoot, zoönosen en bacteriële besmettingen), milieubelasting (met name ammoniakuitstoot, fosfaatoverschotten en verstoring van minerale balansen) en diervriendelijkheid. Het kan immers niet zo zijn, dat een provincie ruimte moet maken voor een varkenshouderij waarvan de toekomst al jaren discutabel is.
Daarom sprak gedeputeerde Anne-Marie Spierings de woorden uit de Omroep Brabant noteerde.
Tijdens de sessie werd gepleit voor 'premium volume' en 'premium bulk' door varkenshouder Martin Houben. Volgens Bert Urlings, directeur kwaliteit van Vion, is die prima te verkopen in China, ook al hebben we nu een varkenscrisis. Die bulk zou ook nodig zijn omdat we maar een kwart tot een derde van ieder in Nederland geslacht varken opeten, zei ook Hans Verhoeven van de Keten Duurzaam Varkensvlees. De rest bestaat uit onderdelen die we in ons land niet blieven. Zo zijn de pootjes in ons land niet te verkopen, terwijl Chinezen er graag goed geld voor neertellen, meer zelfs dan wij voor een karbonade.
Ach onzin, zeiden anderen. Je moet er gewoon voor zorgen dat je het varken niet in allemaal stukjes over de hele wereld hoeft te verschepen ('verwaarden' heet dat in vaktaal), maar dat je het hele varken zelf verkoopt. 'Kan niet', zegt de eerstgenoemde groep dan terug.
Innovatief verwaarden, hét punt van aandacht
Supermarkt Jumbo kwam vertellen dat het best kan, in ieder geval veel meer. Anne-Corine Vlaardingerbroek van de Veghelse super vertelde dat haar bedrijf zoekt naar boeren en verwerkers om samen tot nagenoeg complete verwaardingen en meerwaardes te komen, waar consumenten graag voor omfietsen.
Er lijkt ruimte te zijn om te verdienen aan varkens, zonder de last van de enorme export die de prijzen en het welzijn op het Brabantse platteland druktHoewel ze er in het openbaar niet graag over spreken, is er nog een motief waarom supermarkten graag meer grip op een 'eigen' varken hebben. Er zijn al zoveel vleesschandalen die voor zoveel wantrouwen onder consumenten zorgen, dat ze die het liefste willen vermijden. Dat mag wat kosten, want het is iets waard in klantentrouw. Zolang varkens in zoveel delen door de wereld gaan, weet je het nooit helemaal zeker wat voor vlees je in de kuip hebt. Varkenshoudster Annechien ten Have liet tijdens de avond vlees proeven van haar varkens die door slager Jan Willem Tol nagenoeg in hun geheel worden verwerkt. Innovatieve verwaarding in 1 hand kan dus wel en niet alleen bij super Jumbo.
Stinkt het in Brabant omdat slachters en vleesverwerkers denken dat ze het varken niet kunnen verwaarden? Die vraag is opeens een punt van aandacht geworden.
Ten Have bewijst dat het wél kan en ook Jumbo gelooft erin. Als dat zo is, is er geen argument meer voor de nog steeds uitdijende varkenshouderij. Die moet zijn geld verdienen aan de export naar steeds verder weg gelegen oorden, maar slaagt daar al een decennium niet in. Dat was vanuit ecologische en ethische perspectieven al problematisch, maar blijkt nu wellicht ook economisch niet langer nodig. Er is een nieuw perspectief voor een echt Nederlands varken waarvan veel minder naar die verre oorden hoeft te worden verscheept.
Er lijkt ruimte te zijn om te verdienen aan varkens, zonder de last van de enorme export die de prijzen en het welzijn op het Brabantse platteland drukt. Dat zorgt voor een uitweg uit de stank en voor inkomen voor de boer.
Foodlog nam het gehele debat op. Ik kom komende week met mijn analyse daarvan én van de reacties die er direct op volgden en nadieselden.
Fotocredits: Anne-Marie Spierings (gedeputeerde, D66) , Hans Huijbers (voorzitter boerenorganisatie ZLTO), Bas Uterwijk/Foodlog Media
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dank voor de samenvatting, ik kon er helaas niet bij zijn. Het leest in ieder geval als een historische doorbraak, zowel in denken (we gaan eerst maar eens kijken of nog een rendabele bedrijfstak mogelijk is, inclusief de kosten van milieuschade, zo neem ik aan) als in doen (Annechien, Jumbo).
Lijkt me inderdaad een logisch scenario (misschien zijn er nog meer?) dat een supermarkt uit het lokale Veghel een aantal producenten contractueel om zich heen verzamelt, ze zo duurzaam mogelijk laat produceren (brijvoeder, mestverwerking e.d.), zoveel mogelijk zelf verwaardt en eventueel nog wat poten als premium-kluif naar China laat verzenden met een forse voedselveiligheidsgarantie. Een slachterij kun je via een tender wel voor een jaartje aan je binden (zo beredeneerden we al eerder) ....
Krijn, dit schreef ik vrijwel direct na het Live-gesprek van de Kwestie. Je merk daar niet zo'n positieve toon. Ik ervoer namelijk:
- hoezeer ecologisch en institutioneel denkende mensen precies die oplossing die zo voor het opraken ligt (nog) niet zien
- hoezeer mensen met grote financiële belangen vanuit de korte termijn in onmogelijkheden blijven denken (terwijl het marktonderzoek dat we deden, reden zou kunnen zijn om juist de overtocht te wagen)
- hoezeer mensen vanuit oude opposities nog niet kunnen zien hoe dichtbij de wereld die je schetst al is en dat juist de ecologen, institutionelen en korte termijn denkers met grote belangen zowel hun private als de publieke zaak op lange termijn schaden door hun houding.
Dit klinkt super arrogant. Helaas is het dat niet.
Toch denk ik dat er inderdaad een grotere zet is gedaan dan ik donderdagnacht dacht. Maar die zet moet deze week - ook hier online - nog verder afgemaakt worden om succesvol te kunnen zijn. Dat is mijn gevoel.
#Krijn, brijvoer in vleesconcepten met smaak (dat is wat Jumbo, en anderen vragen) is lastig door de sterke wisselingen in productkwaliteit.
Dat Jumbo ondanks laagste prijsgarantie met een concept kan komen, waaraan de varkenshouder zijn brood kan verdienen, lijkt me goed mogelijk. Dat is een kwestie van uniek maken van het concept. Dan kan geen ander daar onderdoor. Een prima instap moment voor een groep varkenshouders.
Maak verschil. Dat zeker is economisch (maar ook op andere punten) met het varken van morgen nog niet gelukt.
Kees, dank dat had ik me niet beseft, blijkbaar zijn fritesafval en bierbostel te wisselend van kwaliteit. Overigens zou ik ook goed naar de genetica kijken, zo begrijp ik van weer anderen.
@Dick: dergelijke ontregelende innovaties vinden zelden in het hart van de bedrijfstak plaats en vaak met (relatief) nieuwe spelers. Je hoeft dus niet iedereen om te turnen en mee te nemen. Dat doet in een later stadium de markt wel voor je.
Krijn, dat ben ik met je eens. Kun je uitleggen hoe je dat de ecologen die ik hier voor stalinisten uitmaakte, ook duidelijk kunt maken dat de markt in hun voordeel werkt?
Ik ga het nogmaals heel beledigend zeggen: ze snappen geen bal van de werking van de commerciële én morele economie in hun voordeel.