Overproductie
Dat lijkt mooi nieuws. In werkelijkheid staat de varkenssector er belabberd voor. Er wordt al jaren geen geld meer verdiend wegens overproductie. Dat helpt het koploperschap niet vooruit.
Nadat marktkenners tijdens het slotgesprek van Foodlogs 1e Vleeskwestie in Wageningen nadrukkelijk constateerden dat er sprake is van overproductie, nam ook staatssecretaris Sharon Dijksma die analyse eind augustus in de mond. Oud-varkensboerenvoorvrouw Annechien ten Have maakte daags daarvoor in een interview duidelijk dat de markt volgens haar op het diepste punt van een varkenscyclus zit.
Inmiddels geven ook de bestuurders van varkensboerenorganisatie NVV toe dat er sprake is van prijsbederf door overaanbod. Gisteren werd bekend dat de prijs voor de tweede maal binnen twee weken dramatisch kelderde. Die situatie doet zich overal in Europa voor.
'Holland varken', een lastige strategie
Oud-minister Uri Rosenthal komt in opdracht van de varkensboeren, Rabobank en het ministerie van EZ één dezer dagen met een plan voor de herstructurering van de Nederlandse varkenshouderij. Insiders verwachten dat daar in zal staan dat Nederland met zijn voorop lopende varken moet blijven inzetten op export. Dat is niet onlogisch, want Nederland eet maar een vijfde van ieder in Nederland geproduceerd varken zelf op. Het exportdier moet ‘Holland varken’ gaan heten.
Maar dat zou weleens een lastige strategie kunnen blijken.
Nederland exporteert zo’n 80% van zijn varkensvlees naar buurlanden. Die hebben allemaal een eigen varken, waar ze net als wij meer dan genoeg van hebben. Wie wil er dus een ‘Holland Varken’?
Azië, zal het rapport vermoedelijk zeggen. Maar zo’n exportstrategie is een ontkenning van het overaanbod in Europa. Het is hooguit een tijdelijke strategie om het teveel netjes te lozen. Het echte probleem zit anders in elkaar. Niemand in Europa kan beslissen welke landen en boeren daarbinnen moeten stoppen met varkens maken. Dat probleem kan Rosenthal niet oplossen. De ministers van Landbouw van de EU al evenmin.
Dan hebben we tenminste onze eigen goeie varkens in de knip en zitten we straks niet met TTIP- en Oekraïense varkens.Maar dat is geen reden om de vlucht naar Azië te kiezen. Voor we het weten zitten we immers met een tweede Rusland. Boeren beweren dat de Russische importstop van varkensvlees vanuit de EU de kern is van het huidige probleem. Dat is niet zo. Rusland was net zo’n oplossing als nu in Azië wordt gezocht. Wie naar de kostprijzen van Braziliaanse en Amerikaanse varkens kijkt, weet dat Europese varkens financieel geen duurzaam product zijn voor Azië. Het resultaat zal dan ook zijn dat de markt het Europese - en dus Nederlandse - overaanbod uiteindelijk alleen door pijnlijke faillissementen kan oplossen.
Brabant zoekt uitdaging
Na de Kwestie over duurzaam vlees ontwikkelden het Transitieteam Brabantse Agrofood van de Provincie Noord-Brabant, dé varkensprovincie van Nederland, en Foodlog een uitdaging met het doel die te bespreken met vleesverkopers en -verwerkers, publiek en NGO’s. Zelfs als die exportkansen te realiseren zijn, dan nog kunnen we in ons land maar beter veel harder werken aan iets anders. Zorg ervoor dat Nederland veel meer dan 20% van een in Nederland gemaakt varken gaat opeten. Dan hoeven we minder varkens te houden en valt er beter aan te verdienen, zodat onze boeren hun kwaliteit alom overtuigend steeds verder kunnen verbeteren.
Zorg er op die manier voor dat boeren daar zoveel aan kunnen verdienen dat ze nóg grotere koplopers worden. Dan hebben we tenminste onze eigen goeie varkens in de knip en zitten we straks niet met TTIP- en Oekraïense varkens.
Onder meer Supermarkt Jumbo, Hanneke van Ormondt (Wakker Dier), Jacomijn Pluimers (Milieudefensie) en Hans Huijbers (voorzitter van ZLTO) zullen zich even nadrukkelijk over deze zaak uitspreken als Anne-Marie Spierings, de ‘minister van Landbouw’ van de Provincie, dr. Han Swinkels die aan de HAS in Den Bosch jonge boeren opleidt tot varkensboer en Robert Hoste (LEI), het rekengeweten van de Nederlandse varkenshouderij.Dialoog omfietsvarkens: 8 oktober, HAS Den Bosch, inloop 19.30h
Dat klinkt simpel. De uitdaging is echter: hoe bied je de boeren die aan zulk kwaliteitsvlees willen werken een eerlijke kans om dat samen met supers, slagers en nieuwe retailers van PicNic tot HelloFresh te doen? Er is namelijk geen plaats voor alle boeren om daaraan mee te doen.
We noemden de uitdaging hoe maak je omfietsvarkens?. Iedere super moet zich ermee kunnen onderscheiden. Alleen dan gaan wij het kopen en kunnen zij het financieel rondzetten.
Onder meer de Veghelse familiesuper Jumbo, Hanneke van Ormondt (Wakker Dier), Jacomijn Pluimers (Milieudefensie) en Hans Huijbers (voorzitter van ZLTO) zullen zich even nadrukkelijk over deze zaak uitspreken als Anne-Marie Spierings, de ‘minister van Landbouw’ van de Provincie, dr. Han Swinkels die aan de HAS in Den Bosch jonge boeren opleidt tot varkensboer en Robert Hoste (LEI), het rekengeweten van de Nederlandse varkenshouderij. Dat zullen zij doen op in het Live gesprek van de Kwestie 'Hoe maak je omfietsvarkens?' op 8 oktober aan de HAS in Den Bosch (vlakbij NS). De avond start om 19.30 uur en zal een nadrukkelijke dialoog met de zaal worden. 2025 is het doel: hoeveel rendabele en door de Brabanders met trots naast de deur gedulde varkens worden er dan in Brabant gehouden?
Varkensboeren - (heel) grote, kleinere en gemiddelde - schreven zich in naast kritische burgers en organisaties die de overproductie in Brabant als een last ervaren. Komen ze samen tot een helemaal in Holland gegeten varken als dier- en milieuvriendelijke basis voor de toekomst?
Foodlog voerde een gefilmd kwalitatief marktonderzoek uit onder consumenten dat we op de avond van 8 oktober laten zien. Het laat de zogenaamde ‘haakjes’ (= marketingtaal) zien waaraan zoveel mogelijk een in Nederland gegeten kan worden 'opgehangen' (= slagerstaal).
Schrijf nu in als je erbij wilt zijn (print meteen de bevestiging uit; het is je toegangsbewijs). En: er is varken van de toekomst te proeven na afloop! De consumpties zijn vrij.
Fotocredits: Het varkensmaal, Renaud Camus
Toegevoegd 30 september 11:30h: Rabobank lijkt vanmorgen een tipje van de inhoud van het rapport Rosenthal op te lichten:
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Jan Douwe van der Ploeg zei het lang geleden al, het koplopermodel leidt tot niets, ja op de korte termijn wel misschien, maar daarna?? En hoe komt dat? Vanwege de communicerende vaten, als je in de ene buis omhoog gaat (efficiency, grootschaligheid) ga je in de andere weer even hard omlaag (milieu, qualiteit, smaak).
Bijzondere uitleg van de wet van (contra?) communicerende vaten... Maar het punt staat, de koploperpositie leidt uiteindelijk tot een positie vanuit een andere wet: die van de remmende voorsprong.
Volgens mij moet het de achtste uiteindelijk gaan om de vraag hoe kleinschaligheid te verwezenlijken valt.
ad #1: ik bedoel dan wel koplopers in NL, want dat bijv.een schapenboer in Australie of een tarweboer in Canada het op 1000 ha beter doet (economischer, en zelfs qua milieu) dan een op 50 ha blijft onverlet. En misschien zijn er ook in NL wel uitzonderingen. Een bergboer in de Alpen met 20 melkkoeien is een koploper in zijn stiel. Relativiteit is dus troef.
De hele transitie van de varkenshouderij lijkt maar op 1 ding gericht: het recht van de grote jongens !! Ook het bericht van FarmFocus Johny Hogenkamp is er weer een duidelijk voorbeeld van. Ze zijn helemaal niet bezig met werkelijke problemen oplossen maar het redden van het eigen vege lijf ten koste van een groep die juist wel die transitie wil doorvoeren op de maatschappelijk gewenste manier. Een openbare discussie met de varkenshouderij zou eens goed zijn geweest maar iedereen is bang om zijn of haar echte mening te laten horen omdat er mensen aan het roer zitten die het je heel moeilijk kunnen maken. Ik heb dat zelf ook al aan den lijve mogen ervaren maar ik ben niet op zoek naar populaire vrienden, ik ben wel op zoek naar mensen die ook op durven staan tegen het gevestigde gezag in varkensland en durven toe te geven dat de huidige koers de meesten niks brengt, enkel verdriet op veel bedrijven en in veel gezinnen... daar hoor je nooit iemand over !! Benieuwd of het 8 oktober wel benoemd mag gaan worden maar ik vrees het ergste...
#2, Sander waarom moet het gaan om kleinschaligheid? Of bedoel je ook dat je grootschalig een kleiner volume dat wel onderscheidend vermogen heeft kunt maken?