In de betere groentenwinkel vind je mooie importvijgen, overrijp en duur, en soms meer dan een euro per stuk. Dat kan veel en veel goedkoper. Want een winterharde vijgenboom is een prachtstruik of boom met hoge opbrengst. Groeit als onkruid, en levert een vrucht waar je culinair heel veel mee kunt doen.

De boom groeit snel uit. Niet te vergelijken met de notenboom, of nog erger de olijvenboom, die in het kader vallen van ‘boompje groot, plantertje dood’. De onze heeft geen dikke stam omdat we er een struikboom van hebben laten groeien aan de zuidkant van ons huis. Elk jaar groeien de vruchtdragende takken tussen de een à twee meter.

Snoei- en plukplan
Dat vraagt om een slim snoei- en plukplan. De jonge vijgen worden in twee jaar groot. Omdat de kleintjes aan de uiteinden van de nieuwe takken zitten, zou je met een jaarlijkse snoei de oogstbare hoeveelheid sterk verminderen. Dat dwingt je dus tot een tweejaarlijkse snoei-cyclus, waarbij je het ene jaar veel en het volgende jaar wat minder oogst. De gele streep op de bijgaande afbeelding geeft de tweejaarlijkse snoeilijn aan. De kleine jonge vijgen kunnen goed tegen vorst. Er zullen er wat afvallen, maar de meerderheid van de kleintjes geraken de zomer daarop op je bord.

Een goed wintervast boompje dat ik kan aanbevelen is de Bornhol Diamand. Voor 10-15 euro haal je een boel plezier in je tuin.

Naast veel plezier biedt de boom ook een minder leuke eigenschap. Knip je een tak of trek je een blad er af, dan vloeit onmiddellijk een melkachtig op latex lijkend sap uit de wond. Pas op voor contact met huid en ogen. Ga je snoeien, zorg dan voor volledige lichaamsbedekking. Draag dus niet enkel een vijgenblad, maar zorg voor veiligheidsbril, pet en handschoenen. Gemorst sap op de huid dat ook nog aan zonlicht wordt blootgesteld, veroorzaakt een fytofototoxische reactie met erg vervelende irritatievlekken, die pas na 2-3 weken verdwijnen. Ze laten zelf na langere tijd nog een witte vlek door pigmentverlies na. Ik spreek uit ervaring.

Zodra de vrucht groenbruin licht verkleurt, - die wordt niet zo paars als de mediterrane vijgen -, en zacht aanvoelt, kan hij geplukt worden. Wil je ze wat rijper, leg ze binnen op de vensterbank in het zonlicht. De smaak is prima, maar de vijg leent zich vooral voor verdere culinaire verwerking.

vijgenboom snoeien


Vijgenjam en vijgencompote
Snij de vijgen in stukken (laat de groene huid er aan) en kook er jam van. Kilo-verhouding vijgen op suiker, 1:0,65. Wel er bij blijven om in te roeren en een koud bordje in de buurt om de viscositeit te controleren. Loopt bij het recht houden van het bord de druppel er trager af en stopt die, dan is de jam klaar.

Op basis van dit recept, kun je met grovere stukken een heerlijke vijgencompôte maken, die zich samen met een uiencompôte prima laten serveren bij een overheerlijke, duurzame foie van canard of van oie! Of ’s winters bij wildpaté..

Maak je uiencompôte, dan is een flinke scheut (inkoken nadien) Chateau d’Yquem aan te bevelen. Zelf kopen we wegens geldgebrek de veel goedkopere Monbazillac bij een Belgische supermarché.

Warme vijgen
Gratineren zorgt voor een prachtig mediterraan gerecht. We gaven het zelf een creatieve draai.

Snij het teutje van de vijg af en snij die overlangs in twee. Leg de vijghelften op de rug in een ovenvaste schaal(tje). Giet voorzichtig in de kleine uitholling midden in de vijg wat balsamico; ik doe dat met een grove injectiespuit. Giet daarna over de vijgen een beetje olijfolie, en giet ook een klein plasje op de bodem. Leg op elke vijg een stuk blauwader kaas, camembert, maar geen aardappelmeelkaas uit een strooizakje!

Zet de schaaltjes een hete oven en gaar de vijgen even goed door, maar laat de kaas niet verbranden. Gewoon door het raampje volgen tot ze goed lijken. Doop met stokbrood de saus op die overblijft en drink er een glas fruitige rode wijn, of een wat vettere witte bij, maar bepaal je keus voor de wijn door de kaas die je gebruikt.

Fotocredits: Hans Pollemans
Dit artikel afdrukken