Oud worden. Dat willen we allemaal graag. Dan Buettner maakt van iedere dag een lang-leven-festijn aan de hand van 12 zeer leefbare principes.
De Amerikaan Dan Buettner schreef het boek The Blue Zones Solution: The Revolutionary Plan To Eat And Live Your Way To Lifelong Health. In het boek beschrijft hij 5 'Blue Zones', gebieden waar de inwoners bijzonder oud worden: het Griekse Ikaria, Sardinië, Okinawa (Japan), Nicoya (Costa Rica) en Loma Linda (Californië). In die laatste streek wonen veel Zevendedagsadventisten, die veelal vegetarisch eten.
'Lang-leven-festijn' uit de supermarkt
De New Yorkse schrijver Jeff Gordinier ging op bezoek bij Buettner om te zien of de eetprincipes uit de Blue Zones ook toegepast kunnen worden in een moderne Westerse omgeving. Het leverde een vermakelijke, smakelijke en leerzame middag en avond op. Buettner maakte er een 'lang-leven-festijn' van. Zonder vlees, zuivel of zout, met groenten en verse etenswaren die je gewoon, tegen een redelijke prijs, in de supermarkt kunt kopen. En vooral, met vrienden.
Om gezond oud te worden door wat je eet, hoef je niet op een houtje te bijten of in smakeloze prutjes te blijven steken. Maar je moet het wel consequent doen. "Mensen denken: 'als ik een beetje meer van dit eet, is het OK om ook meer hamburgers te eten of te snoepen", zegt Buettner. Zo werkt dat natuurlijk niet. Uiteindelijk gaat het om een totale leefstijl. Die in een twaalftal verrassend 'leefbare' tips valt samen te vatten.
Geen ontzag voor hypes
Buettner rekent zonder omhaal van woorden af met allerlei dieethypes die je gezonder zouden doen leven. De 5 gebieden die hij in de Blue Zones Solution aandraagt, gebruiken allemaal simpele, eeuwenoude kooktechnieken. Dat brengt Buettner ertoe niet te geloven in een aantal moderne dieet- en gezondheidshypes. Paleo? Hij eet gewoon lekker, traditioneel zuurdesembrood bij zijn eten. Rauw? Zijn Blue Zoners koken al eeuwenlang. Fanatiek sporten? Gewoon veel lopen en buiten zijn.
'Moai'
Een laatste 'geheim' voor een lang leven: verzamel vrienden om je heen. Buettner keek het af bij de Japanse inwoners van Okinawa. Zij kennen hun moai, kringen van mensen die elkaar bewust opzoeken en een oogje op elkaar houden. Buettner besluit: "De geheime saus is de juiste mix van vrienden".
The New York Times zet Buettners 12 tips op een rijtje.
1. Drink koffie. Koffie barst van de antioxidanten.
2. Drink geen sap. De meeste fruitsappen hebben een glycemische index die vergelijkbaar is met frisdrank. Eet gewoon het fruit. Of de groente.
3. Eiwitshakes zijn onzin. We krijgen al meer dan genoeg eiwitten binnen.
4. Ga lekker wandelen.
5. Een glas rode wijn is prima. Bij een Mediterraan dieet pakt wijn nog beter uit dan water.
6. Intensief sporten doet je lichaam bijna net zoveel kwaad als goed. Houd het bij fietsen, yoga en wandelen.
7. Kook vooral vegetarische maaltijden met veel groenten en fruit, bonen, noten, 100% volkoren brood, havermout en avocado's.
8. Mijd boter en andere dierlijke vetten (omdat we niet weten of en in welke mate ze kwaad kunnen) en gebruik daarvoor in de plaats olijfolie.
9. Eet vlees en vis met mate.
10. Mijd zuivel, gebruik liever sojamelk.
11. Low-carb en glutenvrij is nergens voor nodig, als je maar echt goed zuurdesembrood eet - "Echt zuurdesembrood verlaagt de glycemische index van je maaltijd", stelt Buettner.
12. Eet samen met goede vrienden. Dat is nog belangrijker dan wat of hoeveel je eet. "Eten ze eigenlijk boerenkoolsalade op Ikaria?", vraagt een van Buettners vrienden. "Nee, ze eten wat ze lekker vinden", lacht hij.
Fotocredits: 'Old men chat in the square, Sardinia', Heather Cowper
Dit artikel afdrukken
'Lang-leven-festijn' uit de supermarkt
De New Yorkse schrijver Jeff Gordinier ging op bezoek bij Buettner om te zien of de eetprincipes uit de Blue Zones ook toegepast kunnen worden in een moderne Westerse omgeving. Het leverde een vermakelijke, smakelijke en leerzame middag en avond op. Buettner maakte er een 'lang-leven-festijn' van. Zonder vlees, zuivel of zout, met groenten en verse etenswaren die je gewoon, tegen een redelijke prijs, in de supermarkt kunt kopen. En vooral, met vrienden.
Een laatste 'geheim' voor een lang leven: verzamel vrienden om je heenLeefstijl
Om gezond oud te worden door wat je eet, hoef je niet op een houtje te bijten of in smakeloze prutjes te blijven steken. Maar je moet het wel consequent doen. "Mensen denken: 'als ik een beetje meer van dit eet, is het OK om ook meer hamburgers te eten of te snoepen", zegt Buettner. Zo werkt dat natuurlijk niet. Uiteindelijk gaat het om een totale leefstijl. Die in een twaalftal verrassend 'leefbare' tips valt samen te vatten.
Geen ontzag voor hypes
Buettner rekent zonder omhaal van woorden af met allerlei dieethypes die je gezonder zouden doen leven. De 5 gebieden die hij in de Blue Zones Solution aandraagt, gebruiken allemaal simpele, eeuwenoude kooktechnieken. Dat brengt Buettner ertoe niet te geloven in een aantal moderne dieet- en gezondheidshypes. Paleo? Hij eet gewoon lekker, traditioneel zuurdesembrood bij zijn eten. Rauw? Zijn Blue Zoners koken al eeuwenlang. Fanatiek sporten? Gewoon veel lopen en buiten zijn.
'Moai'
Een laatste 'geheim' voor een lang leven: verzamel vrienden om je heen. Buettner keek het af bij de Japanse inwoners van Okinawa. Zij kennen hun moai, kringen van mensen die elkaar bewust opzoeken en een oogje op elkaar houden. Buettner besluit: "De geheime saus is de juiste mix van vrienden".
The New York Times zet Buettners 12 tips op een rijtje.
1. Drink koffie. Koffie barst van de antioxidanten.
2. Drink geen sap. De meeste fruitsappen hebben een glycemische index die vergelijkbaar is met frisdrank. Eet gewoon het fruit. Of de groente.
3. Eiwitshakes zijn onzin. We krijgen al meer dan genoeg eiwitten binnen.
4. Ga lekker wandelen.
5. Een glas rode wijn is prima. Bij een Mediterraan dieet pakt wijn nog beter uit dan water.
6. Intensief sporten doet je lichaam bijna net zoveel kwaad als goed. Houd het bij fietsen, yoga en wandelen.
7. Kook vooral vegetarische maaltijden met veel groenten en fruit, bonen, noten, 100% volkoren brood, havermout en avocado's.
8. Mijd boter en andere dierlijke vetten (omdat we niet weten of en in welke mate ze kwaad kunnen) en gebruik daarvoor in de plaats olijfolie.
9. Eet vlees en vis met mate.
10. Mijd zuivel, gebruik liever sojamelk.
11. Low-carb en glutenvrij is nergens voor nodig, als je maar echt goed zuurdesembrood eet - "Echt zuurdesembrood verlaagt de glycemische index van je maaltijd", stelt Buettner.
12. Eet samen met goede vrienden. Dat is nog belangrijker dan wat of hoeveel je eet. "Eten ze eigenlijk boerenkoolsalade op Ikaria?", vraagt een van Buettners vrienden. "Nee, ze eten wat ze lekker vinden", lacht hij.
Fotocredits: 'Old men chat in the square, Sardinia', Heather Cowper
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
(Kopie van mijn bijdrage aan "Geheim voor lang leven: Blue Zone met seks en bonen" op Foodlog)
ArteTV heeft een 5-tal documentaires uitgezonden met betrekking tot enkele gebieden waar opvallend veel vitale 100-jarigen wonen. Oudjes die nog vaak op hoge leeftijd fysieke arbeid verrichten.
De Duitstalige versie staat (nog steeds) op Youtube: Jungbrunnen der Welt
- Guanacaste - Costa Rica
In de provincie Guanacaste, zijn mensen ouder dan elders in het Midden-Amerika. Het maakt niet uit hoe arm je bent. Bijna honderdjarigen werken elke dag op het land of als visser; ze zijn zelfvoorzienend. Volgens sociologen en statistici die de gegevens verzamelen, spelen nederigheid, hun gevoel van gemeenschap en het niet nastreven van materiële rijkdom een grote rol.
- Abchazië - Oostkust zwarte zee
Abchazië, aan de oostkust van de Zwarte Zee, wordt gekenmerkt door hoge bergen en weelderige vegetatie en een mild klimaat. Mensen worden er ouder dan elders in de voormalige Sovjet-Unie. Volgens een 102-jarige vrouw, is het leven in 100 jaar niet veel veranderd.
In tegenstelling tot de westerse geïndustrialiseerde landen staan de ouderen in het midden en niet aan de kant. De jongeren leren van de ouderen en hebben respect voor hun ervaringen. De ouden zorgen voor de kinderen.
- Campodimele - Italië
Het dorp Campodimele ligt te midden van een landschap dat eeuwenlang niet is veranderd, sterk geïsoleerde ligging. Voor groot vee was nooit plaats; dus alleen pluimvee kan er worden gehouden. Hierdoor eten de inwoners nauwelijks rood vlees.
Het leven wordt nog steeds beïnvloed door "ora et labora" (bid en werk), de oude dagelijkse routines, soberheid: eet wat er groeit en leven in de gemeenschap.
Het dorp werd ontdekt als een achtergrond van klassieke auto rally's. Is het mysterie van het vitaal blijven op hoge leeftijd, voor eeuwig verloren?
Er is een genetische mutatie gevonden bij een kwart van de inwoners, dat voorziet in een versnelde stofwisseling. Vetten en suiker in het bloed leiden niet tot welvaartsziekten. De resultaten zijn onafhankelijk van de leeftijd. Een 70-jarige heeft hier het metabolisme van een normale 15-jarige.
- Hainan - China
Op het Chinese eiland Hainan vertelt het paar Wu, beide meer dan 100 jaar oud, hoe het is in harmonie te leven. Hainan is het verlangen van miljoenen Chinezen. De mensen daar zijn erg oud. Het wordt beschouwd als de bron van de eeuwige jeugd.
Er wordt landelijk geadverteerd als het eiland van een lang leven. China's hogere en middenklasse trekt er naar toe om aan smog en koude van het noorde te ontsnappen.
90 Procent van alle zeer oude mensen, woonden op het platte land. Hebben een positieve levenshouding. Niemand maakt zich ergens zorgen over. Ze zijn behulpzaam, sociaal, en de meeste hebben een betrouwbare familie. De Hainanese keuken wordt gekenmerkt door een groot aantal groene groenten en vis. Er is nagenoeg geen vlees. Er is een balans van vegetarische en niet-vegetarische ingrediënten.
- Loma Linda - Californië
In een kleine gemeenschap in Zuid-Californië leven mensen die ouder worden en gezonder zijn dan elders. De mensen hanteren een paar eenvoudige leefregels. Het stadje opende de tweede oudste zuiver vegetarisch voedsel markt in de Verenigde Staten in 1956.
Centraal staat de Vrije Kerk van de Zevende-dags Adventisten van Loma Linda. De sociale warmte en morele steun voor het dagelijks leven lijken aantrekkelijk voor veel mensen te zijn.
(let niet op de slechte vertaling; dat is niet mijn hobby)
Voor wie aan 12 tips niet genoeg heeft: de Huffington Post zet er maar liefst 100 op een rijtje in '100 Wonderful Ways To Live To 100'.
Ach ja, dit soort rijtjes met 12 punten hebben meer te maken met geloof en stokpaardjes dan met solide wetenschap. Diverse vd 12 zijn omstreden of achterhaald (en bovendien dubbelop, advies 7 t/m 9 is drie keer hetzelfde advies in een ander jasje, en ook 10 is in hetzelfde vega-stramien); , ook (juist) op Foodlog heftig onder discussie (zoals; wel'geen vlees, wel/geen olijfolie). Het sojamelk advies helemaal nergens op gebaseerd, en lijkt meer een nawee van het 'melk is goed voor elk'.
@Joep #1. Ik heb ene gezond wantrouwen tegen dit soort claims van vitale 100-jarigen uit obscure gebieden. Al een kwarteeuw geleden werden claims mbt hoogbejaarde Georgiërs etc ontkracht als pensioen- of andere fraude, gefaciliteerd door voorouderverering en/of gebrekkige bevolkingsadministraties.
Neemt niet weg, dat er een interessant terugkerend aspect kan zijn: de afwezigheid van frisdrank en andere suikerrijke voedingsmiddelen.
Dan Buettner schreef in 2012 een artikel in de New York Times en daar heb ik met gretigheid uit geciteerd in mijn boek Eetsprookjes. Ik vind het fantastisch. Niets wetenschappelijks aan, amateur-sociologie van het beste kermissoort, Stapelwaardig, maar zeer aanstekelijk. In dat artikel wordt wel, meer dan in het boek Blue Zone Solutions denk ik, de nadruk gelegd op de sociale context van al die langlevenden, zie vijf van de negen 'rules' van dit rijtje, dat ik (vrij) heb vertaald uit het artikel. Die gezonde koffie moet je wel drinken met vrienden en kennissen, naar wie je over zonovergoten heuvelweggetjes -goed gemutst en met zin in een nieuwe dag vol kansen- toegewandeld bent, nadat je je eigen CR-karige en antioxidantrijke maaltje voor de dag van je tuin hebt gehaald.
Voor de duidelijkheid: deze 'rules' zijn dus ook van Buettner:
1. ‘Move naturally’. Beweeg natuurlijk, of alledaags. Langlevenden lopen geen marathons en heffen geen gewichten, maar bewegen voldoende door hun dagelijkse bezigheden, waaronder wandelen en tuinieren.
2. ‘Purpose’. Een doel in het leven hebben, in ieder geval een reden om je bed uit te komen.
3. ‘Down shift’. Ontspan je en voorkom stress. Een middagdutje of dagelijks bidden voor je voorouders is al voldoende.
4. ‘80% rule’. Eet je niet helemaal vol. Eet na een licht avondmaal niets meer.
5. ‘Plant Slant’. De oudjes eten veel bonen, erwten, linzen en soja en weinig vlees.
6. ‘Wine @5’. Per dag een paar glazen wijn is goed.
7. ‘Belong’. Ga naar de kerk, maakt niet uit welke.
8. ‘Loved Ones First’. De familie komt op de eerste plaats.
9. ‘Right Tribe’. Gezonde gewoontes zijn al door de voorouders in het sociale netwerk ingebracht, als het goed is.