Nieuw Amerikaans onderzoek wijst uit dat restauranteten even ongezond is als fastfood. Hiske Versprille van het Parool ging aan het rekenen en ontdekte dat in Nederland restauranteten ongezonder is dan fastfood.
Eerder deze week berichtte Foodlog over Amerikaans onderzoek waaruit blijkt dat restauranteten zelfs nog ongezonder is dan fastfoodeten. Dat komt doordat mensen buiten de deur eten zouter, vetter en gesuikerder eten dan ze thuis zouden doen. Daarbij komt dat we in een restaurant nog makkelijker teveel eten dan bij McDonald's of BurgerKing.
'Te vet, te zout, te veel, te vaak'
Op Foodlogs Facebookpagina ontstond een levendige discussie. Het onderzoek zou niet naar de Nederlandse situatie vertaald mogen worden, stelden diverse reageerders. Bovendien zou je restaurants niet met snackbars mogen vergelijken. Culinair journalist Hiske Versprille pikte het bericht ook op en ging op onderzoek uit. In Het Parool concludeert ze vandaag: het Amerikaanse onderzoek geldt ook voor Nederland.
Versprille stelde twee 'standaard' restaurantmenu's op. Het ene bestond uit 'brood met kruidenboter, paddenstoelensoep, biefstuk van de haas met frites en mayonaise, chocolademousse' en 2 biertjes. Het andere menu was 'focaccia (2 sneetjes) met olijfolie (2 el), halve bol mozzarella, 150 gr tomaat, olijfolie (2 el), glas prosecco, cannelloni met spinazie en ricotta uit de oven, tiramisu, glas witte wijn, cappucino'. In beide gevallen telt dat op tot 2.500 calorieën, het maximum aanbevolen aantal voor een hele dag voor een gezonde man.
Een Big Mac Menu bij McDonald's met cola en een caramel sundae als toetje, komt op 1.500 calorieën. Een typische Febomaaltijd met een kroket, patatje met en milkshake levert 1.400 calorieën op. Versprille ging te rade bij Jaap Seidell, voedingshoogleraar aan de VU. Hij vindt de uitkomsten van het Amerikaanse onderzoek niet zo verbazingwekkend. Weliswaar is hij het eens met de stelling dat je Amerikaans onderzoek niet zomaar kunt vertalen naar Europa. "Maar het is zeker zo dat de restaurantcultuur ook hier aanzet tot overeten. De porties zijn regelmatig véél groter dan mensen thuis ooit zouden maken, vooral die van vlees en desserts. Gasten onderschatten wanneer ze uit eten gaan eigenlijk altijd hoeveel ze binnenkrijgen. Ze zitten lang aan tafel en eten meerdere gangen. Dat wordt ook aangemoedigd: kom, we nemen ook nog een toetje, gezellig. Het tikt allemaal ontzettend aan."
'Vet en zout is lekker'
Dat restauranteten méér, vetter en zouter is dan je zelf bereide maaltijd klopt ook. Koks ontlenen status aan hun 'hoog op smaak zijnde' (lees: zoute) vlees en visgerechten. Groenten zijn niet 'hot', al zijn er restaurants die juist inzetten op een pure keuken met veel of alleen maar groenten. Luc Kusters van restaurant Bolenius zegt het zo: "Er moet echt een cultuuromslag plaatsvinden. Ik zie het bij heel veel collega's, van topkeukens tot eetcafés: vlees, vis en sauzen maken heeft status. Groenten zijn een bijgerecht, áls je ze al krijgt. Bovendien is de weelderige Franse keuken nog altijd de standaard - het gebruik van heel veel room en boter gaat gedachteloos, bijna automatisch."
Tips voor gezonder restaurantbezoek
Professor Seidell heeft tips voor een gezonder restaurantbezoek. "Restaurants zouden gasten kunnen laten kiezen of ze een menukaart met voedingswaardetabel willen, of zonder. Andere stappen in de goede richting zijn de mogelijkheid halve porties te bestellen - daarvan zijn de meeste restaurants nu nog volstrekt niet gediend - of het gebruik van doggy bags, zodat mensen niet het gevoel hebben dat ze alles móeten opeten."
Fotocredits: 'La Folie', Tournedos Rossini met madeira-truffelsaus, kennejima
Dit artikel afdrukken
'Te vet, te zout, te veel, te vaak'
Op Foodlogs Facebookpagina ontstond een levendige discussie. Het onderzoek zou niet naar de Nederlandse situatie vertaald mogen worden, stelden diverse reageerders. Bovendien zou je restaurants niet met snackbars mogen vergelijken. Culinair journalist Hiske Versprille pikte het bericht ook op en ging op onderzoek uit. In Het Parool concludeert ze vandaag: het Amerikaanse onderzoek geldt ook voor Nederland.
Versprille stelde twee 'standaard' restaurantmenu's op. Het ene bestond uit 'brood met kruidenboter, paddenstoelensoep, biefstuk van de haas met frites en mayonaise, chocolademousse' en 2 biertjes. Het andere menu was 'focaccia (2 sneetjes) met olijfolie (2 el), halve bol mozzarella, 150 gr tomaat, olijfolie (2 el), glas prosecco, cannelloni met spinazie en ricotta uit de oven, tiramisu, glas witte wijn, cappucino'. In beide gevallen telt dat op tot 2.500 calorieën, het maximum aanbevolen aantal voor een hele dag voor een gezonde man.
Het is zeker zo dat de restaurantcultuur ook hier aanzet tot overeten. De porties zijn regelmatig véél groter dan mensen thuis ooit zouden maken, vooral die van vlees en dessertsRestaurantcultuur zet aan tot overeten
Een Big Mac Menu bij McDonald's met cola en een caramel sundae als toetje, komt op 1.500 calorieën. Een typische Febomaaltijd met een kroket, patatje met en milkshake levert 1.400 calorieën op. Versprille ging te rade bij Jaap Seidell, voedingshoogleraar aan de VU. Hij vindt de uitkomsten van het Amerikaanse onderzoek niet zo verbazingwekkend. Weliswaar is hij het eens met de stelling dat je Amerikaans onderzoek niet zomaar kunt vertalen naar Europa. "Maar het is zeker zo dat de restaurantcultuur ook hier aanzet tot overeten. De porties zijn regelmatig véél groter dan mensen thuis ooit zouden maken, vooral die van vlees en desserts. Gasten onderschatten wanneer ze uit eten gaan eigenlijk altijd hoeveel ze binnenkrijgen. Ze zitten lang aan tafel en eten meerdere gangen. Dat wordt ook aangemoedigd: kom, we nemen ook nog een toetje, gezellig. Het tikt allemaal ontzettend aan."
'Vet en zout is lekker'
Dat restauranteten méér, vetter en zouter is dan je zelf bereide maaltijd klopt ook. Koks ontlenen status aan hun 'hoog op smaak zijnde' (lees: zoute) vlees en visgerechten. Groenten zijn niet 'hot', al zijn er restaurants die juist inzetten op een pure keuken met veel of alleen maar groenten. Luc Kusters van restaurant Bolenius zegt het zo: "Er moet echt een cultuuromslag plaatsvinden. Ik zie het bij heel veel collega's, van topkeukens tot eetcafés: vlees, vis en sauzen maken heeft status. Groenten zijn een bijgerecht, áls je ze al krijgt. Bovendien is de weelderige Franse keuken nog altijd de standaard - het gebruik van heel veel room en boter gaat gedachteloos, bijna automatisch."
Tips voor gezonder restaurantbezoek
Professor Seidell heeft tips voor een gezonder restaurantbezoek. "Restaurants zouden gasten kunnen laten kiezen of ze een menukaart met voedingswaardetabel willen, of zonder. Andere stappen in de goede richting zijn de mogelijkheid halve porties te bestellen - daarvan zijn de meeste restaurants nu nog volstrekt niet gediend - of het gebruik van doggy bags, zodat mensen niet het gevoel hebben dat ze alles móeten opeten."
Fotocredits: 'La Folie', Tournedos Rossini met madeira-truffelsaus, kennejima
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Take home message: gezond is ook vooral minder!
Bij de foto: 'Tournedos Rossini' bestaat uit een 3 centimeter dik médaillon de filet de bœuf (tournedos) , aan iedere kant 1 minuut gebakken, met zout en peper bestrooid en geserveerd op een snee brood van dezelfde afmetingen, die in de boter goudbruin gebakken is. Er bovenop komt een plak (verse) foie gras, die aan iedere kant 15 seconden geschroeid is in een zeer hete pan, en drie plakjes truffel. De saus wordt gemaakt van de aanbaksels die met Madeira losgeroerd worden en afgemaakt met geraspte truffel.
Thuiskomen met een volle pens na een restaurantbezoek vind ik zelf nogal onprettig. Maar dat is prima te vermijden door de keuze van de gerechten. Het is dus ook een kwestie van oppikken van de signalen van je eigen lichaam en daar (de volgende keer) rekening mee te houden.
Maar daarmee is nog niet gezegd dat 'gezond' zonder meer aan hoeveelheid of kcal-en kan worden gerelateerd (wat hier is gedaan). Dat gaat volledig voorbij aan de groeiende notie dat kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit. Het is helemaal niet gezegd dat die extra grammen eten ook leiden tot extra lichaamsgewicht. En het zegt ook niets over de bijpassende inname van regulerende stoffen zoals micronutriënten. Dus om alleen te kijken naar kcal-en is nogal een overversimpeling en resultaat is een nogal vreemde en m.i. zelfs onjuiste boodschap.
Het oorspronkelijke Amerikaanse onderzoek (zie hier) keek verder dan alleen calorieën, zout en vet.
An mat de dagelijkse totale inname van calorieën én 24 nutriënten "considered to be of public health concern, including sodium and cholesterol". Dat schreven we niet zo expliciet op in ons artikel naar aanleiding van het onderzoek. Daar hielden we het bij: "Fastfoodeten bevat dan weer meer verzadigde vetten en suikers, en beduidend minder voedingsstoffen zoals vitamines A, D en C, vezels en magnesium."
Op WebMD staat bij de berichtgeving over het onderzoek:
"Uit het onderzoek kwam dat de maaltijden van full-service restaurants feitelijk gezonder zijn dan fastfood maaltijden of zelfbereide maaltijden wat betreft bepaalde vitamines (B6, vitamine E, vitamine K, koper en zink), kalium en omega-3 vetten.
Maar gewone restaurants scoorden het slechts voor wat betreft cholesterol-inname, met gemiddeld 58 mg extra cholesterol per dag in vergelijking met zelfbereide maaltijden. Fastfood maaltijden bevatten 10 mg extra cholesterol, zeiden de onderzoekers.
Gewone restaurants boden ook 412 mg natrium per dag extra, in vergelijking met thuisbereide maaltijden. Voor fastfood restaurants was de extra natriuminname 300 mg."
(ik laat de omrekening van natrium naar zout even voor wat hij is).
Die scores zijn nauwelijks goed tegen elkaar af te wegen. Een ei bevat ca. 190 mg cholesterol , dus wat zegt mij die 58mg nou? Maakt dat restaurant eten nou zo ongezond? Is dat belangrijker dan wat extra zink of welke andere nutriënt dan ook? M.a.w. kan de kwaliteit uitgedrukt worden in enkele stofjes?