2 min
Niet suiker, maar sojaolie lijkt aan de wieg te staan van de obesitasepidemie die aan het Westerse voedingspatroon kleeft. Met die gedachte moet rekening worden gehouden op basis van de resultaten van een nieuw Amerikaans onderzoek.
In de VS en Europa werd vanaf de jaren '60 aanbevolen verzadigde vetten te vervangen door meervoudig onverzadigde. Dat zou beter zijn voor de hartgezondheid. Dat advies heeft ertoe geleid dat dierlijke vetten (reuzel, boter) moesten wijken voor plantaardige vetten en oliën. Aangezien er in de VS steeds meer soja verbouwd werd, was het logisch om daarvoor sojaolie te gebruiken. Inmiddels is 60% van alle olie in levensmiddelen in de VS sojaolie. De gemiddelde Amerikaan consumeert jaarlijks 11,6 kilo sojaolie.
HFCS
De helft van alle wereldwijd voor menselijke consumptie bedoelde plantaardige olie is sojaolie. Mogelijk vanwege het gezonde imago, is er weinig onderzoek gedaan naar sojaolie als mogelijke dikmaker. Wel veel aandacht kreeg de rol van suiker als dikmaker. In 1977 kreeg de gemiddelde Amerikaan dagelijks 37 gram suiker binnen. In 2004 was de inname gestegen tot 49 gram, veelal in de vorm van de vergaand geraffineerde HFCS (high fructose corn syrup) en met name via suikerhoudende frisdranken.
Ondertussen werden Amerikanen steeds zwaarder. Volgens recente schattingen is 36% van de Amerikanen obees en zal dit aantal nog verder stijgen. De obesitasepidemie brengt in zijn kielzog een scala aan gezondheidsproblemen mee: diabetes, insulineresistentie, NAFLD (nonalcoholic fatty liver disease), hartaandoeningen en hoge bloeddruk. Samen noemen we ze het metabool syndroom.
Drie 'hoofdverdachten' voor obesitasepidemie
Wetenschappers van de University of California, Riverside, vroegen zich af welke factoren uit het moderne Amerikaanse dieet het meest bijgedragen zouden hebben aan de obesitasepidemie. Ze focusten op drie mogelijke hoofdverdachten: verzadigde vetten (in de vorm van kokosolie), onverzadigde vetten (in de vorm van sojaolie) of fructose. De resultaten van hun onderzoek verschenen in PLOS One.
Vier verschillende diëten
De onderzoekers zetten 4 groepen mannelijke muizen 4 verschillende diëten voor. Alle diëten hadden een gelijke calorische waarde en de muizen kregen er nagenoeg evenveel van binnen. Alle diëten bevatten ongeveer 40% vet (high-fat diet, ofwel HFD), vergelijkbaar met het dagelijkse menu van de gemiddelde Amerikaan.
Voor groep 1 en 3 bestond het vetbestanddeel uit kokosolie, voor 2 en 4 uit halfom kokos- en sojaolie. In het dieet voor de groepen 3 en 4 was bovendien 25,9% van de energiewaarde toegevoegd in de vorm van fructose. De koolhydraat- en eiwitgehalten waren verder gelijk voor de 4 groepen.
Door de energiewaarde van de diëten gelijk te houden, konden de onderzoekers vaststellen welke van voedingscomponenten het meest obesogeen is: verzadigd vet (kokosolie), onverzadigde vetten (sojaolie) of fructose.
Sojaolie meest dikmakend, kokosolie minst
Tegen de verwachting in bleken de muizen met het sojaolie-dieet 25% meer in gewicht toe te nemen dan de muizen op het kokosoliedieet. De onverzadigde vetten maken dus dikker
dan de verzadigde. De sojaoliemuizen werden 9% zwaarder dan de fructose-etende muizen. De muizen op de fructosediëten werden 12% zwaarder dan de muizen op het kokosoliedieet. Ook bleken de sojaoliemuizen grotere vetvoorraden aan te leggen in vergelijking met de muizen op een kokosoliedieet. Ze vertoonden bovendien vervette en beschadigde levers en ontwikkelden diabetes en werden insulineresistent.
Effect op stofwisseling
De onderzoekers bekeken ook de genexpressie en metabolieten (stofwisselingsafbraakproducten) in de levers van hun muizen. Hen viel op dat sojaolie een significant effect heeft op een flink aantal genen die een rol spelen bij het afbreken van medicijnen en andere lichaamsvreemde stoffen. Dat kan betekenen dat een sojaolierijk voedingspatroon onze reactie op medicijnen en toxische stoffen beïnvloedt. Daarvoor moet nog wel vastgesteld worden dat de resultaten uit deze muizenstudie ook voor mensen gelden.
Indien het onderzoek gereproduceerd kan worden, heeft het de potentie om een aantal heilige huisjes omver te schoppen. "Het verraste ons nogal dat sojaolie meer obesitas en meer diabetes oplevert dan fructose. Vooral omdat je de bijna dagelijkse krantenkoppen ziet over de mogelijke rol van onze suikerconsumptie in de huidige obesitasepidemie", zegt onderzoeksleider Poonamjot Deol in Medical News Today.
Het onderzoek is verschenen in PLOS One.
Fotocredits: 'Soybean oil', United Soybean Board
Dit artikel afdrukken
HFCS
De helft van alle wereldwijd voor menselijke consumptie bedoelde plantaardige olie is sojaolie. Mogelijk vanwege het gezonde imago, is er weinig onderzoek gedaan naar sojaolie als mogelijke dikmaker. Wel veel aandacht kreeg de rol van suiker als dikmaker. In 1977 kreeg de gemiddelde Amerikaan dagelijks 37 gram suiker binnen. In 2004 was de inname gestegen tot 49 gram, veelal in de vorm van de vergaand geraffineerde HFCS (high fructose corn syrup) en met name via suikerhoudende frisdranken.
Ondertussen werden Amerikanen steeds zwaarder. Volgens recente schattingen is 36% van de Amerikanen obees en zal dit aantal nog verder stijgen. De obesitasepidemie brengt in zijn kielzog een scala aan gezondheidsproblemen mee: diabetes, insulineresistentie, NAFLD (nonalcoholic fatty liver disease), hartaandoeningen en hoge bloeddruk. Samen noemen we ze het metabool syndroom.
Drie 'hoofdverdachten' voor obesitasepidemie
Wetenschappers van de University of California, Riverside, vroegen zich af welke factoren uit het moderne Amerikaanse dieet het meest bijgedragen zouden hebben aan de obesitasepidemie. Ze focusten op drie mogelijke hoofdverdachten: verzadigde vetten (in de vorm van kokosolie), onverzadigde vetten (in de vorm van sojaolie) of fructose. De resultaten van hun onderzoek verschenen in PLOS One.
Vier verschillende diëten
De onderzoekers zetten 4 groepen mannelijke muizen 4 verschillende diëten voor. Alle diëten hadden een gelijke calorische waarde en de muizen kregen er nagenoeg evenveel van binnen. Alle diëten bevatten ongeveer 40% vet (high-fat diet, ofwel HFD), vergelijkbaar met het dagelijkse menu van de gemiddelde Amerikaan.
Voor groep 1 en 3 bestond het vetbestanddeel uit kokosolie, voor 2 en 4 uit halfom kokos- en sojaolie. In het dieet voor de groepen 3 en 4 was bovendien 25,9% van de energiewaarde toegevoegd in de vorm van fructose. De koolhydraat- en eiwitgehalten waren verder gelijk voor de 4 groepen.
Door de energiewaarde van de diëten gelijk te houden, konden de onderzoekers vaststellen welke van voedingscomponenten het meest obesogeen is: verzadigd vet (kokosolie), onverzadigde vetten (sojaolie) of fructose.
Sojaolie meest dikmakend, kokosolie minst
Tegen de verwachting in bleken de muizen met het sojaolie-dieet 25% meer in gewicht toe te nemen dan de muizen op het kokosoliedieet. De onverzadigde vetten maken dus dikker
dan de verzadigde. De sojaoliemuizen werden 9% zwaarder dan de fructose-etende muizen. De muizen op de fructosediëten werden 12% zwaarder dan de muizen op het kokosoliedieet. Ook bleken de sojaoliemuizen grotere vetvoorraden aan te leggen in vergelijking met de muizen op een kokosoliedieet. Ze vertoonden bovendien vervette en beschadigde levers en ontwikkelden diabetes en werden insulineresistent.
Effect op stofwisseling
De onderzoekers bekeken ook de genexpressie en metabolieten (stofwisselingsafbraakproducten) in de levers van hun muizen. Hen viel op dat sojaolie een significant effect heeft op een flink aantal genen die een rol spelen bij het afbreken van medicijnen en andere lichaamsvreemde stoffen. Dat kan betekenen dat een sojaolierijk voedingspatroon onze reactie op medicijnen en toxische stoffen beïnvloedt. Daarvoor moet nog wel vastgesteld worden dat de resultaten uit deze muizenstudie ook voor mensen gelden.
Indien het onderzoek gereproduceerd kan worden, heeft het de potentie om een aantal heilige huisjes omver te schoppen. "Het verraste ons nogal dat sojaolie meer obesitas en meer diabetes oplevert dan fructose. Vooral omdat je de bijna dagelijkse krantenkoppen ziet over de mogelijke rol van onze suikerconsumptie in de huidige obesitasepidemie", zegt onderzoeksleider Poonamjot Deol in Medical News Today.
Het onderzoek is verschenen in PLOS One.
Fotocredits: 'Soybean oil', United Soybean Board
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
ps: er komt zo veel bij kijken. Welk voedingsbestanddeel compenseert/versterkt? Olie/ base met zuur? Yin en yang? Kruiden, wijn en vleesvet? Salade met veel olie, wijnazijn, tarwe/bonen/kaas/zeevruchten? De Westerse (toegepaste) kennis hierover is nog steeds abominabel slecht. Al is die kennis deels al lang aanwezig, lijkt het wiel steeds opnieuw uitgevonden te moeten worden. Waarom steeds die draaikontpolitiek rond de écht fundamentele zaken? Waar blijft het verbod op frisdrank voor minderjarigen? (een glas echte (voor de helft vruchten) - lichte -Sangria is gezonder;) (grapje... maar niet helemaal... dan wordt er thuis tenminste aandacht gegeven aan zelfbereiding...) Sterke thee (niet persé alleen van theeplant - gezonde smaken/soorten overvloedig) event. met goede honing lijkt me i.h.a. beter. Een omvattende cultuuromslag naar het ouderwetse Chinese/Japanse/Midden-Oosten theemodel - met nieuwe elementen? De theeproducenten komen met heerlijke melanges - waarbij ook voor suikerminnenden suiker niet nodig blijkt (uit ervaring met mijn kinderen). Nu wij nog!
Cecile: zo een onderzoek zou meer verlichting geven als reële - en geen onwaarschijnlijke - parameters aangehouden zouden worden. Uit ander - meer gedegen - onderzoek is al gebleken dat flink wat méér olijfolie in een 'goed' dieet alleen maar positieve effecten geeft. Wat nog niet wil zeggen dat een halve liter olijfolie per dag gezond is. Of dat je iedere dag frites (..) in olijfolie gebakken moet nemen i.p.v. in soja-olie.
Frisdrank vermijden lijkt wel overtuigend een goede zaak! Uit veel - gedegen - onderzoek gebleken.
Frank #10, uit het bronbericht (MNT): The UC Riverside researchers also did a study with corn oil, which induced more obesity than coconut oil but not quite as much as soybean oil. They are currently doing tests with lard and olive oil. They have not tested canola oil or palm oil.
Onderstaande kritieken zijn correct. Toch enige kanttekeningen:
- het massale gebruik van soja-olie in China om te roerbakken is al vaker bekritiseerd en aangewezen als oorzaak van de toename van obesitas daar
- betreft het GMO soja-olie? Séralini legde een relatie tussen leververvetting en GM soja. soja-olie barst van GM eiwitten
- iedere maal als onderzoeksresultaten onwelgevallig zijn wordt de onbetrouwbaarheid van dierproeven naar voren gehaald. terwijl het grootste deel van ons toelatingssysteem hierop gebaseerd is... en dan nog niet eens uitputtend (life span, met meerdere diersoorten, totaal van metabolische processen - de hersenen en zenuwen worden meestal overgeslagen)!
graag had ik ook de vergelijking met olijfolie gezien - binnen een voor de rest 'normaal' dieet (van dit dieet wordt iedereen ziek, ook mensen).
Misschien zit hier wel weer de suikerindustrie achter. Die ziet zijn omzet dalen door alle kritiek op suiker ;-)