Lees ook
Onder de titel Wanneer wordt informeren misleiden? vindt er op 29 mei aanstaande een debat plaats tussen de FNLI en foodwatch. Ik ben benieuwd of foodwatch het lef heeft excuus aan te bieden voor tweet post over Olvarit die onjuist was en veel mensen op het verkeerde been heeft gezet.



Op de website van foodwatch staat: 'foodwatch wil er samen met jou voor zorgen dat je recht krijgt op eerlijk, veilig en gezond voedsel. Transparantie in de voedselketen is daarbij een belangrijke voorwaarde. Alleen als volstrekt duidelijk is wat er in ons eten zit, kun je zélf beoordelen wat een gezond en veilig product is. foodwatch adviseert wel waar je op kunt letten bij je dagelijkse boodschappen.'

Regelmatig foute informatie
Dat klinkt sympathiek. foodwatch zegt dat ze mensen willen informeren, zodat ze de meest gezonde keuze kunnen maken. Maar is dat wel wat ze doen? Laat ik een concreet voorbeeld nemen. foodwatch raadt Olvarit af omdat er te veel suiker in zit. Dat zit echter ook in fruit. Dus om die reden Olvarit afraden laat zien dat bij foodwatch een basiskennis voeding ontbreekt. Regelmatig verstrekken ze ook foutieve informatie over voedselveiligheid. En uitgerekend die organisatie claimt ons te kunnen leren wat goede en veilige voeding is.

Iedereen kan een fout maken. Dat hoort erbij. Maar als je ontdekt dat je een fout maakt en die niet corrigeert, dan wordt het dubieus. Zeker als je weet dat je bericht gedeeld wordt door argeloze mensen. Op het moment dat ik dit schrijf is de Facebookpost van foodwatch over Olvarit op Facebook bijna 3.400 keer gedeeld. Dus 3.400 mensen geloven deze onjuiste info en delen deze met vele andere mensen, waarvan een deel ook zal denken dat deze informatie klopt. Waarom schrijft Foodwatch geen nieuwe post met dat hun informatie helaas niet juist was?

Ik neem foodwatch niet meer serieus, omdat hun communicatie te vaak op louter effectbejag is gericht en een loopje neemt met de inhoud. Ook in het verleden schreven ze onjuist over kokos. Na lange tijd is hun stukje daarover uiteindelijk verwijderd. De toenmalig directeur reageerde onaangenaam toen ik hem vroeg de juiste informatie te verstrekken. Inhoud leek ook toen niet op de eerste plaats te staan.

Deze campagne van foodwatch heeft de gezondheid van Nederland weer een heel klein stapje verslechterd. Olvarit eten is immers beter dan geen fruit eten
Ik ben het met foodwatch eens dat er (te) veel vreemde producten op de markt zijn. En er wordt door fabrikanten regelmatig creatief om gesprongen met etiketten. Ik zou ook liever zien dat dit anders zou zijn. Maar door in het wilde weg steeds het woord misleiding te gebruiken, informeer je consumenten niet maar misleid je ze eerder. Zo zou het mooi zijn als foodwatch vertelt welke voedingsclaims zijn toegestaan en deze uitlegt. Daar hebben consumenten wat aan. Want als ze dit weten kunnen ze ook daadwerkelijk zelf betere keuzes maken. Het Voedingscentrum heeft dat helder op zijn website staan.

Agressief is niet effectief
De manier waarop foodwatch communiceert maakt mensen bang voor allerlei soorten voeding. En juist de groep die het moeilijk vindt zelf de betere keuzes te maken zijn daar extra gevoelig voor. Ze haken af en gaan niet gezonder, maar juist ongezonder eten. 'Als Cola minder slecht is dan Olvarit, dan kies ik liever voor Cola'. Uiteraard is dit niet de boodschap die foodwatch wilde uitdragen. Maar mensen horen graag wat ze willen horen. Gevolg is dat de groep die toch al weinig fruit eet nu ook Olvarit links laat liggen. De 'Rens Kroesen' van deze wereld gebruikten toch al geen Olvarit. Deze campagne van foodwatch heeft de gezondheid van Nederland weer een heel klein stapje verslechterd. Olvarit eten is immers beter dan geen fruit eten. En 'gewoon' fruit weer beter dan Olvarit.

De agressiviteit van de communicatie van foodwatch helpt ook niet heel erg om de industrie te stimuleren naar hen te luisteren. De meeste mensen zijn namelijk niet geneigd om iets met feedback te doen als er heel hard op ze ingebeukt wordt. Dat levert aandacht op, maar je bereikt verder weinig. Dat is heel onhandig als het je echt om de gezondheid gaat. Of we het nu leuk vinden of niet, het is een feit is dat de meeste mensen veel producten uit de fabriek eten. Als deze producten maar een fractie verbeteren, is dat al winst voor de gezondheid van Nederland. Dus foodwatch, als jullie het daar echt om gaat, ga dan weer eens 'normaal' praten met fabrikanten en verklaar hen niet de oorlog. Persoonlijk vind ik het bewonderenswaardig dat de FNLI nog de moeite neemt met foodwatch te communiceren.

Of we het nu leuk vinden of niet, het is een feit is dat de meeste mensen veel producten uit de fabriek eten. Als deze producten maar een fractie verbeteren, is dat al winst voor de gezondheid van Nederland
Lukraak roepen
Ik hoop nog steeds dat foodwatch consumenten echt wil leren betere keuzes te maken. En zich dus inhoudelijk verdiept in voeding en voedselveiligheid in plaats van maar lukraak wat te roepen. Ook doe ik een beroep op journalisten. Zij behoren de berichten van foodwatch kritisch te beoordelen in plaats van deze klakkeloos over te nemen.

In de dagelijkse praktijk zie ik dat steeds meer mensen verward raken over hun voeding. Het doel van veel mensen die met voeding bezig zijn is het krijgen van aandacht en daarom geven ze onuitvoerbare exotische adviezen Mijn missie is het mensen niet moeilijker, maar eenvoudiger te maken. Dat doe je door te kiezen voor onbewerkt, gevarieerd en niet te veel. Maar laten we ook realistisch zijn; veel mensen hebben geen tijd om over voeding na te denken. Het is de uitdaging deze groep wel te bereiken. En dat doe je met overzichtelijke en feitelijke informatie en niet door angst aan te wakkeren. Ik preek maar schaamteloos voor eigen parochie: consumenten (en beginnende professionals) die willen leren hoe ze zelf gezondere voedingskeuzes kunnen maken, hebben misschien iets aan mijn e-cursus. Daar heb je voor een betere voedingskennis meer aan dan aan een maandelijkse donatie aan foodwatch.

Recent is het team van foodwatch vernieuwd. Wellicht is dat een mooi moment om iets aan hun keuze voor cases te doen en hun manier van informeren te verbeteren. Van mij mogen ze hun campagestijl handhaven als ze die inzetten voor terechte zaken.

Fotocredits: Advertentie voor Olvarit uit 1984, Olvarit
Dit artikel afdrukken