Nederlanders zijn niet gevoelig voor voedseltrends en dieetgoeroes. Dat blijkt uit onderzoek van marktonderzoeksbureau GfK in opdracht van de NVVL, het netwerk voor food experts. Acht van de tien ondervraagden trekt zich niets aan van voedingshypes. Bovendien vindt meer dan 70% die trends en hypes maar onzin. “Als je de media mag geloven, dan heerst er totale voedselverwarring bij de Nederlandse bevolking. Denk maar aan de discussies het afgelopen jaar over superfoods en de Voedselzandloper”, zegt Elly Kaldenberg, woordvoerster van de NVVL. “Echter, uit dit onderzoek blijkt dat die hele discussie aan de meeste Nederlanders voorbij gaat. Enerzijds omdat het een groot deel gewoon niet interesseert en anderzijds omdat mensen liever normaal willen eten.”
Gezonde voeding is een onderwerp dat veel mensen bezighoudt. Vooral vrouwen vinden het interessant om over voeding te lezen in boeken en tijdschriften, er met vrienden over te praten of op het internet te zoeken naar informatie. Artsen, diëtisten en voorlichtingsinstanties als het Voedingscentrum worden daarbij door negen van de tien ondervraagden als zeer betrouwbare bronnen gezien. De informatie in winkels en vooral advertenties nemen mensen daarentegen nogal eens met een korreltje zout. Toch zijn het familieleden en huisgenoten die uiteindelijk het meest (mee)bepalen wat er op tafel komt.
Schijf van Vijf
De Schijf van Vijf (Voedingscentrum) is het best bekende hulpmiddel bij de keuze voor gezonde voeding - 93% van de respondenten weet precies of ongeveer wat de Schijf van Vijf inhoudt. Volgens 56% van de Nederlanders biedt de Schijf van Vijf ook de gezondste manier van eten en 38% neemt deze principes als norm voor de eigen voeding. Een kwart van alle respondenten vaart overigens blind op eigen inzichten en geeft daarbij aan ‘gezond’, ‘gewoon’, ‘gevarieerd’ en ‘niet teveel’ te eten.
Vermeende voedselhypes zoals het broodvrije dieet, Paleo-dieet of de nu vaak als hip gepresenteerde Voedselzandloper kennen nauwelijks navolgers. Ondanks dat de verkoopcijfers van deze boeken anders doen verwachtenSonja Bakker
Onder andere dieetvoorschriften blijft Sonja Bakker nog steeds de ongekroonde koningin onder de voedingsgoeroes – ongeveer de helft van de ondervraagden zegt te weten wat haar dieet inhoudt en 17% heeft haar instructies opgevolgd. Andere dieetmethodes worden veel minder gevolgd; met uitzondering van het vegetarische menu zegt minder dan 5% van de ondervraagden diëten van de afgelopen jaren te hebben gevolgd.
Voedselhypes
Vermeende voedselhypes zoals het broodvrije dieet, Paleo-dieet of de nu vaak als hip gepresenteerde Voedselzandloper kennen nauwelijks navolgers. Ondanks dat de verkoopcijfers van deze boeken anders doen verwachten. Maximaal 3% van de ondervraagden geeft aan wel eens zo’n dieet te hebben gevolgd. Een grote meerderheid van de Nederlanders vindt deze modieuze voedseltrends ook ‘onzin’ of ‘verwarrend’. Wel geeft een kwart van de vrouwen aan het ‘leuk’ te vinden om op de hoogte te blijven van nieuwe inzichten rond voeding. Jongeren tussen de 18 en 29 jaar blijken iets gevoeliger te zijn voor voedselhypes en deze ook beter te kennen.
Superfoods
Zelfs superfoods blijken minder tot de verbeelding te spreken dan soms wordt geopperd – tachtig procent van alle Nederlanders heeft nog nooit gojibessen, tarwegras of chiazaad op het boodschappenlijstje gezet. De meeste ondervraagden vinden ook dat zij redelijk gezond eten en geven zichzelf daarvoor een zeven. Groente, fruit, water en zuivel zien consumenten als de meest gezonde voeding. De grote boosdoeners op het bord zijn volgens Nederlanders fastfood, calorierijke tussendoortjes, frisdrank en alcohol.
Hollandse Pot
Volgens Elly Kaldenberg, diëtist en vicevoorzitter van de NVVL, geeft het onderzoek aan dat de meeste Nederlanders die graag bewust met gezond eten bezig zijn zich niet gek laten maken. “De ruime aandacht in de media voor voedingshypes betekent niet dat we massaal van de ene naar de andere goeroe rennen. Integendeel. In de keuken en de supermarkt blijft de oer-Hollandse nuchterheid dominant. Gevarieerd eten en alles met mate zijn de belangrijkste principes voor een gezond voedingspatroon. Dat zit diep in ons DNA verankerd. ‘Doe maar gewoon dan eet je gezond genoeg’, is in de meeste Nederlandse huishoudens het leidende motto. Daarom zijn de Schijf van Vijf en Sonja Bakker ook zo populair. Zelfbenoemde goeroes die ons schuldcomplexen aanpraten, moraliserende vingers opsteken bij ‘gewoon’ eten of exotische diëten aanprijzen, krijgen in ons land nauwelijks voet aan de grond. Een overgrote meerderheid van de Nederlanders gelooft nog steeds meer in de Hollandse Pot dan in dure en exotische superfoods. Dit zijn geruststellende resultaten. Waar ik mij wel zorgen over maak, is de groep van ruim 40% die zich totaal niet met gezonde voeding bezighoudt. Dit is de groep die de meeste aandacht verdient.”
Het rapport wordt komende maandag toegelicht. Foodlog verslaggever Jora Steennis is erbij. We brengen alvast twee boeiende plaatjes uit het rapport.
Mensen vertrouwen in eerste instantie op hun dokter (die slechts 2 uur voedingsonderwijs krijgt tijdens zijn opleiding):
De Schijf van Voedingscentrum is het meest bekend bij mannen en vrouwen, gevolgd door Sonja Bakker, glutenvrij en veganistisch & vegetarisch eten:
Fotocredits: superfoodsboek, books_authors
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Hmm.. heb wel mijn bedenking over het hierboven geschreven artikel. Alsof Sonja Bakker "gewoon" is en hoort in de "spruitjescultuur "van de gemiddelde nuchtere nederlander. Riekt naar een subtiele reclame voor deze dame....
Kaap, je moet even naar het verleden kijken. Het Voedingscentrum trok van leer tegen "goeroe's" en ander gespuis (ook hier op Foodlog). En nu blijkt uit dit GfK-onderzoek voor de NVVL dat het allemaal niet nodig was. Het publiek, met name vrouwen, vinden het alleen maar 'wel leuk', voorzover ze al geïnteresseerd zijn in gezondheid, of het op zichzelf betrekken. Als ze echt een probleem ervaren vragen ze het de dokter (die niets weet van voeding; dat zeg ik niet, dat zeggen ze zelf) of diëtist (die volgens voedingswetenschappers verouderde kennis hanteren).
Wat het onderzoek laat zien (ik heb het inmiddels kunnen bekijken), interpreteer ik als volgt:
Voedingshypes zijn net als mode. Het is Libelle en Margriet-vermaak (die bladen worden trouwens ook veel door mannen gelezen). Als we een probleem hebben gaan we naar de dokter of de diëtist.
De vraag is dus of we moeten lachen of huilen, of misschien wel allebei. Waarom dat laatste? Omdat diëten niet helpen, omdat 95% van de voedingsgerelateerde kwalen relateren uit wat je eet als gevolg van je lifestyle en leefomgeving. Dokter en diëtist moeten nog beginnen met het verwerken van die gedachte. De dokter moet zelfs nog beginnen te bedenken dat voeding een upstream-probleem is waar hij downstream vragen over krijgt, terwijl hij echt niet weet wat hij onderbouwd moet zeggen als hem door patiënt Maartje Jansen gevraagd wordt of ze Becel of boter op haar brood moet smeren.
Wat bedoel je precies met upstream-probleem Dick? Voeding als topje van de levensstijl-ijsberg? En kun je misschien ook wat uitleg geven bij je gedachten omtrent downstream vragen?
Klik even op het linkje, Jora. De begrippen refereren aan Jaap Seidells metafoor van de drenkelingen. Die kun je stroomafwaarts de rivier uitslepen als ze al half verdronken zijn, maar je kunt ook stroomopwaarts de kapotte brug repareren die ervoor zorgt dat ze in het water vallen.
Ik maakte er oliejargon van: upstream is alles wat nodig is om het uit de grond te krijgen en te verwerken, downstream alles wat nodig is om het distribueren en marketen. Een ander aanbod, zorgt voor een andere vraag.
O ha nu kan ik hem vinden Dick. Uiteraard werkt Ctrl F niet op 'upstream' en wel op opwaarts ;) Mooie metafoor!