Veel wetenschappers, 89% om precies te zijn, zouden GMO-voedsel veilig vinden. Toch houdt met name het Europese publiek er niet van. Wetenschappers probeerden die tegenstelling te verklaren en ontdekten de vermoedelijke oorzaak: onze intuïtie.
Een groep Belgische filosofen en plantenwetenschappers probeerde te achterhalen waarom het anti-GMO sentiment zo sterk is en blijft. Volgens hen is er een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal dat GM-gewassen niet zorgen voor specifieke gezondheids- of milieurisico’s. Dat schrijft vakblad FoodNavigator.
Buikgevoel
Volgens het Belgische onderzoek wijzen mensen genetisch gemodificeerde organismen vooral intuïtief af. De wetenschappers betogen dat de intuïtieve geest niet in staat is om met vragen als ‘hoe werkt het?’ en ‘is het gevaarlijk?’ om te gaan. Onze geest wil en kan niet veel tijd besteden aan het begrijpen van complexe technologieën en de daarmee samenhangende gevolgen. Daarom wint onze intuïtie, aldus de wetenschappers. Het komt voort uit een beschermingsmechanisme dat we baseren op aannames en bijgelovigheden.
Zo heeft bijvoorbeeld het woord ‘natuurlijk’ een positieve toon in ons brein die ons beter past. Hetzelfde geldt voor producten 'zonder toevoegingen', 'zonder bewerking' en dus ook 'zonder manipulatie'. Mensen moeten niet rommelen en wetenschappers mogen geen ‘God spelen’, vindt de publieke opinie. Andere intuïties baseren we op morele bezwaren, emoties en verhalen die rondzwerven. Negatieve verhalen zouden blijven hangen. Dat geldt met name voor gevoelens die walging opwekken. Ze leiden tot een ‘buikgevoel’.
Het zijn emoties en gevoelens die moeilijk tot niet te counteren zijn, zegt auteur en filosoof aan de Universiteit van Gent, Stefaan Blancke.
Verlies wezenskenmerken
Een andere verklaring is gelegen in zogenaamd ‘psychologisch essentialisme'. Ons brein onthoudt iets het makkelijkst door kenmerken aan een soort toe te schrijven, schrijft npr. Het gaat om soorteigen, wezenlijke eigenschappen die het gedrag en uiterlijk van iets bepalen en dus ook hoe iets ruikt of er uitziet. Daarom zouden mensen wantrouwiger zijn over de kruising van twee soorten - zoals een tomaat en een vis - dan over een kruising van twee planten uit dezelfde soort - bijvoorbeeld twee soorten graan. Bij die eerste kruising denken mensen dat de tomaat naar vis smaakt. Dat is óók de reden waarom sommige mensen denken dat de ontvanger van een orgaan karaktertrekken van de donor overneemt.
Hoe het ook zij, het begrijpen van de psychologie achter de weerstand tegen GGO’s kan ons natuurlijk niet vertellen of ze ook echt veilig zijn. Of voor welke economische, juridische of sociale gevolgen ze zorgen. Dat zijn andere discussies die inmiddels op Foodlog inmiddels al vaak hebben plaatsgevonden. Het kan wel de houdingen verklaren van waaruit die discussies gevoerd worden.
Fotocredits: ‘Tomato’ W_Minshull
Dit artikel afdrukken
Buikgevoel
Volgens het Belgische onderzoek wijzen mensen genetisch gemodificeerde organismen vooral intuïtief af. De wetenschappers betogen dat de intuïtieve geest niet in staat is om met vragen als ‘hoe werkt het?’ en ‘is het gevaarlijk?’ om te gaan. Onze geest wil en kan niet veel tijd besteden aan het begrijpen van complexe technologieën en de daarmee samenhangende gevolgen. Daarom wint onze intuïtie, aldus de wetenschappers. Het komt voort uit een beschermingsmechanisme dat we baseren op aannames en bijgelovigheden.
Zo heeft bijvoorbeeld het woord ‘natuurlijk’ een positieve toon in ons brein die ons beter past. Hetzelfde geldt voor producten 'zonder toevoegingen', 'zonder bewerking' en dus ook 'zonder manipulatie'. Mensen moeten niet rommelen en wetenschappers mogen geen ‘God spelen’, vindt de publieke opinie. Andere intuïties baseren we op morele bezwaren, emoties en verhalen die rondzwerven. Negatieve verhalen zouden blijven hangen. Dat geldt met name voor gevoelens die walging opwekken. Ze leiden tot een ‘buikgevoel’.
Het zijn emoties en gevoelens die moeilijk tot niet te counteren zijn, zegt auteur en filosoof aan de Universiteit van Gent, Stefaan Blancke.
Verlies wezenskenmerken
Een andere verklaring is gelegen in zogenaamd ‘psychologisch essentialisme'. Ons brein onthoudt iets het makkelijkst door kenmerken aan een soort toe te schrijven, schrijft npr. Het gaat om soorteigen, wezenlijke eigenschappen die het gedrag en uiterlijk van iets bepalen en dus ook hoe iets ruikt of er uitziet. Daarom zouden mensen wantrouwiger zijn over de kruising van twee soorten - zoals een tomaat en een vis - dan over een kruising van twee planten uit dezelfde soort - bijvoorbeeld twee soorten graan. Bij die eerste kruising denken mensen dat de tomaat naar vis smaakt. Dat is óók de reden waarom sommige mensen denken dat de ontvanger van een orgaan karaktertrekken van de donor overneemt.
Hoe het ook zij, het begrijpen van de psychologie achter de weerstand tegen GGO’s kan ons natuurlijk niet vertellen of ze ook echt veilig zijn. Of voor welke economische, juridische of sociale gevolgen ze zorgen. Dat zijn andere discussies die inmiddels op Foodlog inmiddels al vaak hebben plaatsgevonden. Het kan wel de houdingen verklaren van waaruit die discussies gevoerd worden.
Fotocredits: ‘Tomato’ W_Minshull
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Mijn onderbuikgevoel zegt me dat GGO's rotzooi zijn. Ik wil het niet, ik moet het niet en ik zal het (als het ff kan) uit de weg gaan. Daarom moet die troep gewoon gelabeld worden zodat ik kan zien of die rommel in mijn eten zit. De wetenschap is sowieso al niet te vertrouwen op dit gebied (op welk gebied wel btw), er is teveel geld mee gemoeid.
Mijn onderbuik gevoel zei inderdaad eerst 'nee' tegen GMO.
Nadat ik er het nodige over gelezen heb van alle kanten, kan het misschien wel zo zijn dat een aantal GMO toepassingen goed kunnen. Maar door de manier waarop vooral juridisch en via het lobby circuit negatieve wetenschap bestreden wordt, in plaats van met tegen onderzoeken, heb ik nogal wat bedenkingen tegen de hele gang van zaken.
Bij mijn eerste weerstand tegen GMO's was ik me best bewust van die onderbuikgevoelens.
Voor mij is het een som van alle verschillende delen die mij tot een duidelijk 'nee' brengen. (waarbij aangetekend dat GMO's in specifieke situaties een uitkomst kunnen zijn)
Hahaha. Wat een onzin.
Artikel is alleen meer iets voor De Speld dan voor Foodlog
Ernesto, ze zijn serieus hoor, die geesteswetenschappers.
De enorme financiële belangen die gemoeid zijn bij de industrie die GMO's ontwikkeld zijn ongeacht intuïtie al een reden om wantrouwend te zijn. Geld dat dom is maakt recht wat krom is, zeiden onze grootouders al. Het wantrouwen is bij velen niet zozeer alleen gericht op mogelijke gezondheidsrisico's maar op monopolies van multinationals op voedsel en de productie ervan. De overige ervaringen met de werking van de markt stemmen niet positief over de te verwachten zorgvuldigheid bij dergelijke bedrijven. (Zorgverzekeraars, NS, Prorail, bankensector, NAM, vleesverwerkende industrie-paardenvlees- om maar een paar actuele probleemdossiers te noemen). Het is een behoorlijke gotspe, dat iedereen die wantrouwend staat tegenover dergelijke praktijken in de hoek geschoven wordt van geestelijk niet bij de tijd zijnde, lichtgelovige dommerdjes.