Ons lichaam werkt samen met vele miljarden 'vreemde beestjes', de micro-organismen die op en in al onze organen en lichaamsprocessen voorkomen. Hoe dat precies werkt, weten we nog lang niet. Wel beginnen we te snappen dat het microbioom - de bacteriële huishouding in en op ons lichaam - onmisbaar is voor onder meer onze spijsvertering en het afweer- en immuunsysteem.

Een internationaal team van wetenschappers kreeg de kans het microbioom van moderne mensen te vergelijken met dat van de kleine, geïsoleerd levende Yanomami indianenstam uit het Amazone-oerwoud. De Yanomami werden pas in 2009 ontdekt. Het is een semi-nomadische groep jagers-verzamelaars die leven in een afgelegen, bergachtig gebied. Waarschijnlijk leven de Yanomami al 11.000 jaar zonder contact met andere mensen.

Zorg voor teloorgang
De Yanomami bleken de meest diverse verzameling bacteriën bij zich te dragen die ooit bij mensen gevonden is. Ze hadden zelfs bacteriën die nog nooit eerder bij mensen aangetroffen waren.

De onderzoekers spreken hun zorg uit dat blootstelling aan moderne leefwijzen waardevolle 'oer'-microbiotica kan uitroeien
De onderzoekers deden nog een verrassende ontdekking. In de microbiota van de Yanomami bleken antibiotica-resistente genen te zitten. Dat is verrassend, omdat de leden van de stam nog nooit met antibiotica te maken hebben gehad. Eerder werden ook bij wilde dieren in Midden-Amerika resistentiegenen aangetroffen. De ontwikkeling van antibioticaresistentie kan in de natuur ook zonder (commerciële) antibiotica plaatsvinden. Dat voorspelde Fleming ooit al voorspelde bij zijn ontdekking van penicilline. De onderzoekers spreken hun zorg uit dat blootstelling aan moderne leefwijzen waardevolle 'oer'-microbiotica kan uitroeien nog voordat duidelijk is hoe waardevol deze zijn voor het voorkomen en bestrijden van ziekten.

Het onderzoek is verschenen in Science Advances. De onderzoekers concluderen: "Ons onderzoek lijkt er op te wijzen dat het pre-moderne menselijk microbioom een grotere variëteit aan bacteriën en bacteriële functies kende in vergelijking met mensen die te maken hebben met moderne verworvenheden, zoals bewerkt voedsel en antibiotica", zegt mede-onderzoeker Gautam Dantas, hoogleraar Pathology and Immunology, op Reuters.

Twee keer zo divers als modern Amerikaans microbioom
De onderzoekers analyseerden microbioom-monsters van 34 van de 54 Yanomami-stamleden. Die vergeleken ze met monsters van een groep Amerikanen, een andere Venezolaanse Indianenstam (de Guahibo) en een groep dorpsbewoners uit Malawi (Afrika). De Yanomami bleken twee keer zoveel verschillende micro-organismen bij zich te dragen als de Amerikanen en 30 tot 40% meer diversiteit te vertonen dan de Malawiërs of Guahibo-stamleden.

Achteruitgang microbioom oorzaak voor allergieën en obesitas?
De afname, of vermindering in diversiteit van het moderne microbioom zou wel eens in een achterliggende oorzaak kunnen zijn van de opkomst van ziekten als astma, allergieën, diabetes en obesitas, denkt Maria Dominguez-Bello, corresponding author van het onderzoek, op Reuters. Maar laat het nogmaals gezegd zijn: we zijn nog niet eens begonnen met het in kaart brengen van de mechanismen die daaraan ten grondslag zouden kunnen liggen.

Fotocredits: 'Yanomami Girl', Sam valadi
Dit artikel afdrukken