Amerika
In Amerika ontdekte men al snel dat antibiotica niet alleen kunnen genezen maar ook een ander effect hebben. Zo bleken varkens die op jonge leeftijd antibiotica toegediend kregen sneller te groeien. Bovendien beschermden die antibiotica ook tegen de uitbraak van sommige dierziekten. Niet onbelangrijk want de vee-industrie met haar volle stallen en vaak slechte hygiëne is een vruchtbare bodem voor ziekmakende bacteriën. In een tijd waarin de veefabrieken als paddenstoelen uit de grond schoten waren antibiotica daarom een welkom middel om de massale productie van goedkoop vlees mogelijk te maken. Slechts hier en daar waarschuwde een enkeling voor het gevaar.
Resistent
Maar inmiddels weten we beter. In hun drang om te overleven passen bacteriën zich aan en worden ze ongevoelig (resistent) voor antibiotica. Als het gaat om een ziekteverwekkende bacterie zijn de gevolgen niet meer te overzien. Een ziekte als tuberculose die, dankzij antibiotica, bijna helemaal uit ons land verdreven is en nu prima behandeld kan worden, zou opnieuw een groot gevaar kunnen opleveren voor de gezondheid van miljoenen mensen. Daarom heeft de Nederlandse regering zich de laatste jaren enorm ingespannen het antibiotica gebruik in de veehouderij terug te brengen. De Nederlandse aanpak is model in Europa.
Verontrustend is de constatering van de onderzoekers dat in die landen geen wetten zijn om het gebruik van antibiotica aan banden te leggen en ook geen middelen om de naleving van dergelijke wetten af te dwingenToename
Deze week waren er twee opmerkelijke berichten over antibiotica. Niet helemaal verrassend was het nieuws dat er in de vee-industrie meer dieren ziek worden nu ze standaard minder antibiotica krijgen. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn: staatssecretaris Dijksma stelt een onderzoek in. Schokkender was de publicatie van een Amerikaans rapport waarin vóór 2030 een wereldwijde toename van het antibioticagebruik in de veehouderij met maar liefst 67% voorspeld wordt. Dat is het gevolg van de toenemende vraag naar vlees in opkomende economieën in Azië en van de verwachting dat al dat vlees in intensieve veefabrieken geproduceerd gaat worden. Heel verontrustend is de constatering van de onderzoekers dat in die landen geen wetten zijn om het gebruik van antibiotica aan banden te leggen en ook geen middelen om de naleving van dergelijke wetten af te dwingen.
Stoppen met reductie?
Inmiddels gaan er in Nederland al stemmen op de verdere reductie van het gebruik van antibiotica af te remmen. Niemand wil immers zieke dieren en het argument dat onze boeren moeten kunnen blijven concurreren met het buitenland zal binnenkort ook wel weer opduiken.
Kortzichtig
Toch is dat een kortzichtige en onjuiste conclusie. Doorgaan met preventief antibioticagebruik in de veehouderij leidt tot méér zieke mensen en een nóg ongezondere veehouderij. Op het eerste gezicht worden mogelijk wat minder dieren ziek maar de slechte en onhygiënische levensomstandigheden blijven. Wat ook blijft is een ziek en verspillend systeem. Antibiotica helpen namelijk niet tegen virusinfecties die in de volle veefabrieken een vruchtbare voedingsbodem vinden, zoals de vogelgriep en de klassieke varkenspest. Ze helpen ook niet tegen de gezondheidsrisico's van mensen, zoals de gezondheidsklachten in de buurt van megastallen.
Gezonde veehouderij
Om de veehouderij weer gezond te maken is het nodig de groei en de intensivering van de veehouderij wereldwijd te stoppen en over te schakelen op een ander, gezonder voedselsysteem waarin stelselmatig antibioticagebruik overbodig is en dieren met respect worden behandeld.
Toevoeging door de redactie
Afgelopen week maakte ook kalvermester Van Drie Group bekend verdere antibiotica-reductie tot 70% in 2015 niet realistisch te achten. Op twitter protesteerde gisteren voormalig koeienboer en boerenbestuurder Jan Cees Vogelaar tegen de beeldvorming in het Volkskrant-artikel omdat Nederland juist van een hoog naar een laag antibioticagebruik is gegaan in korte tijd. Het onderwerp blijkt gevoelig
Brabant zou in opstand moeten komen tegen gevaar resistente bacterie uit veehouderij @lokaalbrabant #groeiendverzet pic.twitter.com/QV83blhHgL
— Volg Zwijn (@volgzwijn) April 2, 2015
@JanCeesVogelaar @volgzwijn @lokaalbrabant @foodlog_nl Zie einde artikel voor NL
— Ruimtelijke Ordening (@RuimteOrdening) April 2, 2015
@JanCeesVogelaar @volgzwijn @lokaalbrabant @foodlog_nl Zie einde artikel voor NL
— Ruimtelijke Ordening (@RuimteOrdening) April 2, 2015
Het onderzoek waarop de Volkskrant zich baseert, werd op 25 maart reeds besproken op Foodlog. Microbioloog Jan Kluytmans - de man die in Nederland de strijd tegen antibiotica in de dierhouderij op de maatschappelijke agenda zette - sprak begin 2013 zijn waardering uit voor het reductiebeleid van de Nederlandse dierhouderij en de rol die Nederlandse houderijkennis kan spelen om het antibioticagebruik in de wereld te beperken.
Fotocredits: CIWF
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Als je ziet dat nu bijvoorbeeld ook al huisartsen alarm slaan over de toename van MRSA bij veehouders, ga je je afvragen of die antibioticareductie wel zo hoog is als geclaimd. Herhaaldelijk worden ook grote partijen illegale antibiotica ontdekt. En dan is MRSA nog steeds niet eens meldingsplichtig.
Het is niet de eerste maal dat vraagtekens gezet worden bij het businessmodel van van Drie.
Is het uit heel Europa met dagenlange transporten hierheen slepen, en bij elkaar zetten en afmesten van (feitelijk nauwelijks of niet gespeende baby-) kalveren van net en paar weken, niet gewoon vragen om ellende? Dat nog los van de risico's van het binnenslepen van zaken als PED, varkenspest, vogelgriep en runderTBC.
In één stal worden kalveren uit half Europa bij elkaar gezet, met alle kruisbesmettingsrisico's van dien. Feitelijk wordt net zoals in de pluimveehouderij preventief antibiotica gegeven: als er één ziek is, krijgt als snel een koppel of meer antibiotica. Dat is onmogelijk langer nog curatief te noemen.
De kalverhouderij loopt nog steeds achter met de geplande reductie. Voor zover die reductiecijfers al betrouwbaar zijn: veel dierenartsen blijken nog steeds onjuist en onvolledig te registreren, en herhaaldelijk worden grote partijen illegale antibiotica aangetroffen. Nog geen jaar geleden het voor de mens ook nog eens schadelijke Furazolidon in kalverhouderijen.
Een kalf kreeg in 2012 in de mesterijperiode van 222 dagen nog gemiddeld 13 dagen antibiotica.
Is een dergelijk businessmodel van een sector die blijkbaar alleen op de been kan blijven middels structureel antibioticagebruik wel gezond te noemen?
Om over maatschappelijk of qua volksgezondheid verantwoordelijk nog maar niet te spreken.
Het is genant te lezen hoeveel meer werk men bijvoorbeeld in Scandinavië nog steeds maakt van bestrijding van multiresistente bacteriën, terwijl het probleem bij ons nota bene ook nog eens groter is. Zoals professor Mevius zegt: Gezonde leefomstandigheden geeft gezonde dieren.
Er zijn veehouders die claimen veel minder antibiotia nodig te hebben, bijvoorbeeld door het inzetten van likstenen (97% reductie meen ik, was al jaren geleden op tv, maar ik kan het niet terugvinden) en/of keltisch zeezout. Waarom wordt daar niet meer onderzoek naar gedaan?
OK, daar valt veel minder aan te verdienen door de gangsters van Big Pharma, dus die zullen het zéker niet onderzoeken (eerder tegenwerken), maar er zijn toch andere instellingen zoals Wakker Dier, eco-veehouders en anderen die opkomen voor een gezond antibiotica-vrij product? Als we moeten wachten tot de overheid maatregelen neemt is het kalf al lang verdronken - als die put al ooit gedempt wordt... "Concurrentiepositie", "economisch belang", "Europa" en niet te vergeten TTIP...
Adriaan, wat betreft jouw zinsnede: "maar er zijn toch andere instellingen zoals Wakker Dier, eco-veehouders en anderen die opkomen voor een gezond antibiotica-vrij product?" wil ik het volgende opmerken.
Voeg aan je lijstje ook maar meteen de varkenshouderij zoals die gangbaar is in Nl eraan toe!
Ik produceer gangbaar varkens.
Mijn varkens (en niet de producten zoals jij het formuleerde) die ik lever aan een slachthuis zijn vrij van antibiotica of residuen daarvan (en daarmee wil ik zeggen dat ik de wettelijke en IKB wachttermijnen aanhoud en er vanuit ga dat dit voldoende is voor de voedselveiligheid)
Het bovenstaande artikel schaar ik dan ook in het rijtje: framing, volksmennerij, het vertellen van halve waarheden.
De dierenbescherming misbruikt en voedt het onterecht gelegd verband tussen antibiotica gebruik in de veehouderij en de risico's in de humane sector.
Het risico zit hem dan ook niet in de veronderstelde stijging van AB van 67% maar stel je eens voor wat er gaat gebeuren als de rest van de wereldbevolking ongeremd AB ter beschikking heeft x bevolkingsaanwas!
Jos toch! "onterecht gelegd verband tussen antibiotica gebruik in de veehouderij en de risico's in de humane sector"? Ga je schamen!