Nederland hoorde gisteren vele geluiden over melkkoeien. We zetten ze op een rij.
Na het verdwijnen van het melkquotum eind deze maand zal volgens staatssecretaris Sharon Dijksma geen explosie van het aantal koeien in Nederland plaatsvinden. Kamerlid Eric Smaling vreesde daarvoor.
Hij denkt dat de Nederlandse boeren flink meer willen gaan produceren omdat ze weten dat ze met kostprijzen van boeren op de wereldmarkt moeten gaan concurreren. Elders komen die lager te liggen en daarom moeten Nederlandse koeienboeren groeien. De bewindsvrouw antwoordt Smaling in een Kamerbrief dat zij die vrees 'niet deelt'. De nieuwe Melkveewet en daarbij horende Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) zullen dat voorkomen. Dijksma schrijft Smaling: "Het doel van de AMvB is te voorkomen dat de melkveehouderij volledig grondloos kan groeien. Daarom zullen in de AMvB nadere regels worden gesteld die borgen dat uitbreiding in de melkveehouderij op zijn minst gedeeltelijk grondgebonden plaatsvindt." Daar staat dat als er niet genoeg grond is voor de mest van het stijgende aantal koeien, die groei automatisch stopt. De woorden 'op zijn minst gedeeltelijk' geven aan dat de werkelijkheid wat minder principieel zal worden behandeld.
'Hooguit van 80 naar 95 koeien'
Er lijkt dus weinig aan de hand. Niettemin stelde milieu en agri-adviesburo CLM zich op Foodlog recent principieel en fel op tegen niet grondgebonden groei. Dat deed het buro omdat het een LEI-rapport de deur veel te veel vond open zetten voor intensieve dierhouderij. In haar brief meldt Dijksma de Kamer dat ze de kritiek van CLM op het LEI-rapport pas zal weerleggen op het moment dat ze ook haar AMvB presenteert.
Geen aarzeling bij Rabobank
Duidelijke taal kwam van de analisten van Rabobank. Die maakten gisteren bekend wat er gaat gebeuren omdat de boereneconomie nu eenmaal een voorspelbare logica volgt. Als de quota worden opgeheven zullen boeren gedwongen zijn tot productie voor de wereldmarkt. Daar zitten de groei en de belangrijkste markt waarvan de Nederlandse zuivelsector al sinds decennia afhankelijk is geworden. Wie te duur is, wordt uit die markt gedrukt en zet bovendien de deuren van zijn thuismarkt open voor goedkopere zuivel.
De Europese - en dus ook de Nederlandse - melkveehouder heeft dan ook geen keuze en moet wel groeien, zegt Rabobank. De bank signaleert net als Dijksma grondgebrek als beperkende factor, maar aarzelt niet ook de oplossing daarvoor te noemen: intensivering van de melkveehouderij en dus minder koeien buiten.
Aanvullend beleid nodig
Wie gelijk gaat krijgen, zal de toekomst laten zien. Economisch gezien is de analyse van Rabobank de meest logische. De politieke keuze tegen groei werkt te beperkend in de vrije markt waar Europa voor heeft gekozen. Die kennis maakt dat Kamerlid Smaling niet gerust is op het feit dat de staatssecretaris zijn zorgen niet deelt. Boerderij noteert op basis van de Rabo-analyses dat een derde van de Nederlandse boeren een concurrerende kostprijs heeft. Zij hoeven niet te groeien om met de wereldmarkt mee te kunnen. Als die andere tweederde ook efficiënter leert ondernemen, is intensivering per bedrijf misschien nog wel raadzaam, maar nog verdere groei van de nationale veestapel niet noodzakelijk. De grenzen van het fysiek mogelijke zullen, zo denkt de bank, uiteindelijk de sector redden van volledige niet-grondgebondenheid omdat de prijs van de melk zal stijgen naarmate duidelijk is geworden dat de wereld niet kan zonder het volume dat uit Europa komt. Om van de huidige situatie naar die nieuwe situatie te komen is aanvullende regulering door de overheid nodig, zeggen de analisten van Rabobank. De vrije markt kan het volgens hen niet in zijn eentje oplossen, terwijl tegen de markt kiezen de sector al evenmin een toekomst garandeert.
Toegevoegd (zondag, 15.15h) in antwoord op commentaar #17: Cees 't Hart blijkt andere cijfers te hanteren dan het CBS, zoals blijkt uit onderstaande grafiek (samengesteld door Frits van der Schans op basis van CBS Statline)
Fotocredits: koe, Daisyree Bakker
Dit artikel afdrukken
Hij denkt dat de Nederlandse boeren flink meer willen gaan produceren omdat ze weten dat ze met kostprijzen van boeren op de wereldmarkt moeten gaan concurreren. Elders komen die lager te liggen en daarom moeten Nederlandse koeienboeren groeien. De bewindsvrouw antwoordt Smaling in een Kamerbrief dat zij die vrees 'niet deelt'. De nieuwe Melkveewet en daarbij horende Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) zullen dat voorkomen. Dijksma schrijft Smaling: "Het doel van de AMvB is te voorkomen dat de melkveehouderij volledig grondloos kan groeien. Daarom zullen in de AMvB nadere regels worden gesteld die borgen dat uitbreiding in de melkveehouderij op zijn minst gedeeltelijk grondgebonden plaatsvindt." Daar staat dat als er niet genoeg grond is voor de mest van het stijgende aantal koeien, die groei automatisch stopt. De woorden 'op zijn minst gedeeltelijk' geven aan dat de werkelijkheid wat minder principieel zal worden behandeld.
'Hooguit van 80 naar 95 koeien'
Wie te duur is, wordt uit die markt gedrukt en zet bovendien de deuren van zijn thuismarkt open voor goedkopere zuivelIn een interview met Wilko Voordouw van De Persdienst zegt vanmorgen Cees 't Hart in de lokale kranten dat de gemiddelde Nederlandse melkveehouder ook in de komende jaren hooguit van 80 tot 95 koeien zal doorgroeien.'t Hart wijst met die opmerking de vrees voor een megaveehouderij in ons land naar het rijk der fabelen.
Er lijkt dus weinig aan de hand. Niettemin stelde milieu en agri-adviesburo CLM zich op Foodlog recent principieel en fel op tegen niet grondgebonden groei. Dat deed het buro omdat het een LEI-rapport de deur veel te veel vond open zetten voor intensieve dierhouderij. In haar brief meldt Dijksma de Kamer dat ze de kritiek van CLM op het LEI-rapport pas zal weerleggen op het moment dat ze ook haar AMvB presenteert.
Geen aarzeling bij Rabobank
Duidelijke taal kwam van de analisten van Rabobank. Die maakten gisteren bekend wat er gaat gebeuren omdat de boereneconomie nu eenmaal een voorspelbare logica volgt. Als de quota worden opgeheven zullen boeren gedwongen zijn tot productie voor de wereldmarkt. Daar zitten de groei en de belangrijkste markt waarvan de Nederlandse zuivelsector al sinds decennia afhankelijk is geworden. Wie te duur is, wordt uit die markt gedrukt en zet bovendien de deuren van zijn thuismarkt open voor goedkopere zuivel.
De Europese - en dus ook de Nederlandse - melkveehouder heeft dan ook geen keuze en moet wel groeien, zegt Rabobank. De bank signaleert net als Dijksma grondgebrek als beperkende factor, maar aarzelt niet ook de oplossing daarvoor te noemen: intensivering van de melkveehouderij en dus minder koeien buiten.
Aanvullend beleid nodig
Wie gelijk gaat krijgen, zal de toekomst laten zien. Economisch gezien is de analyse van Rabobank de meest logische. De politieke keuze tegen groei werkt te beperkend in de vrije markt waar Europa voor heeft gekozen. Die kennis maakt dat Kamerlid Smaling niet gerust is op het feit dat de staatssecretaris zijn zorgen niet deelt. Boerderij noteert op basis van de Rabo-analyses dat een derde van de Nederlandse boeren een concurrerende kostprijs heeft. Zij hoeven niet te groeien om met de wereldmarkt mee te kunnen. Als die andere tweederde ook efficiënter leert ondernemen, is intensivering per bedrijf misschien nog wel raadzaam, maar nog verdere groei van de nationale veestapel niet noodzakelijk. De grenzen van het fysiek mogelijke zullen, zo denkt de bank, uiteindelijk de sector redden van volledige niet-grondgebondenheid omdat de prijs van de melk zal stijgen naarmate duidelijk is geworden dat de wereld niet kan zonder het volume dat uit Europa komt. Om van de huidige situatie naar die nieuwe situatie te komen is aanvullende regulering door de overheid nodig, zeggen de analisten van Rabobank. De vrije markt kan het volgens hen niet in zijn eentje oplossen, terwijl tegen de markt kiezen de sector al evenmin een toekomst garandeert.
Toegevoegd (zondag, 15.15h) in antwoord op commentaar #17: Cees 't Hart blijkt andere cijfers te hanteren dan het CBS, zoals blijkt uit onderstaande grafiek (samengesteld door Frits van der Schans op basis van CBS Statline)
Fotocredits: koe, Daisyree Bakker
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Sharon zit met haar huidige insteek tussen hamer en aambeeld, haar eigen PvdA en VVD frusteren de verdere invulling van de AMvB.
Intensieve melkveehouders stouwen op basis van huidige melkveewet nog snel hun halfvolle stallen vol en de extensieve melkveehouders vrezen het fosfaatplafond/dierrechten en benutten ook versneld hun potentie qua grondareaal.
De uitkomst van deze impasse laat zich raden.
Harm, wil je ons vertellen wat jij raadt als uitkomst?
Handel blijft mij intrigeren. Ik ben oprecht benieuwd naar meningen die mij uitleggen waarom het beter is voor Nederland, Europa en de wereld dat melkveehouders met elkaar op kostprijs gaan concurreren.
"Melkprijzen worden verwacht te gaan stijgen omdat men zich in de wereld gaat realiseren niet buiten de europese melk te kunnen", waar doet me dit aan denken? Was er in de US en de rest vd wereld ook niet zoiets als een woonbeleid en hypothekenregeling op grond van te verwachten stijgingen van de huizenprijzen? Joris Luyendijk zou ook eens een bestseller moeten gaan schrijven over de veeteeltsector! Het aardige van het succes van dat boek zat hem erin dat de schrijver van buiten de bankensector kwam en daardoor de zaken scherper zag, binnen de sector heerst helaas altijd een gezonde (??) bedrijfsblindheid. In plaats van die hogere prijs verwacht ik trouwens eerder die benodigde aanvullende regulering van de overheid!
Dirk #4, wat is er mis met die analyse dan? Er is nl. een feitelijke productiegrens in goedkopere regio's die - als de vraag groter wordt dan het aanbod - de prijs van een te duur gebied, toch weer interessant maakt. Het is dus een kwestie van vraagomvang en niet van Luyendijk. Die analyseerde een situatie waarin een tekortmarkt steeds met schokken over zijn tekort heen schoof. Nu hebben we langzaam te maken met een beweging die de andere kant opschuift, weg van het inmiddels ontstane overaanbod. Dat is wat de analisten van Rabo beschrijven.
De andere grote uitdaging die ze beschrijven is 'volatiliteit': de prijschokken kunnen spelers in de markt die onvoldoende financieel stootblok hebben danig destabiliseren. Overnemers die het wel aan konden, krijgen uiteindelijk een steeds zwaarder risicoprofiel. Dáár zou een Luyendijk II iets over kunnen schrijven. Dat gebeurt hier al jaren; er is dus al een heel archief om eens netjes uit te sorteren.