In februari rapporteerde The Guardian als eerste over het 'weggemoffelde' rapport. Dat was nota bene in opdracht van de Europese Commissie opgesteld. Het rapport moest de wetenschappelijke onderbouwing vormen voor het besluit dat de EU eind 2013 zou nemen over de uitfasering van zogeheten endocriene verstoorders.

Endocriene verstoorders ...
Endocriene verstoorders zijn stoffen die eenzelfde soort werking hebben als hormonen. Ze worden in allerlei toepassingen gebruikt, van plastic via cosmetica tot bestrijdingsmiddelen. Wetenschappers hebben de laatste jaren steeds meer verbanden aangetoond met foetale misvormingen, mutaties van geslachtsdelen, onvruchtbaarheid, kanker en verminderd IQ.

... vragen om andere criteria
Omdat niet altijd duidelijk is hoe de stoffen inwerken en bij welke hoeveelheid schade optreedt, kwamen de opstellers van het EC-rapport met een nieuwe aanpak. Zij deden de aanbeveling om niet alleen naar de sterkte ('potency') te kijken en daar limietwaarden aan te koppelen. Ze stelden voor om endocriene verstoorders in categorieën in te delen en daar criteria aan te verbinden inclusief een strategie om deze te implementeren.

Sterke lobby van chemiegiganten
Die - reële -aanpak haalde het echter niet. Volgens The Guardian verdween het rapport van tafel onder druk van grote chemische bedrijven zoals Bayer en BASF. Bestaande vergunningen en ontheffingen zijn verlengd en alles wat er van het rapport overbleef is de toezegging dat er een 'impact assessment' gemaakt gaat worden. Dat wordt niet voor 2016 verwacht.
"Wij waren bereid de criteria te accepteren en ook een strategievoorstel maar we kregen van het bureau van de secretaris-generaal te horen dat het niet doorging. De criteria verdwenen zo effectief van tafel. We hebben de regelgeving ten aanzien van biocides en pesticides gewoon verlengd", zegt een bron bij de Europese Commissie in The Guardian.

Economische en gezondheidskosten: € 157 miljard per jaar
Een Europees bestuur dat bewust objectieve onderzoeken achterhoudt, is het vertrouwen van de burgers en het parlement niet waard
Heel concreet betekent dit dat 31 bestrijdingsmiddelen - die volgens het rapport aan de criteria van endocriene verstoorders voldoen - nog altijd gewoon gebruikt mogen worden. Die bestrijdingsmiddelen vertegenwoordigen een waarde van miljarden voor de producenten, maar veroorzaken ook voor miljarden aan gezondheidskosten. Tijdens een recent congres van de Endocrinology Society kwamen cijfers over de kosten van endocriene verstoorders op tafel. Een (conservatieve) schatting stelt deze op circa € 157 miljard per jaar, in Europa. Dat meldt BBC News Health. Het grootste deel van deze kosten (zorg- maar ook economische kosten) komt voor rekening van pesticiden (€ 120 miljard), gevolgd door chemische stoffen in plastic (€ 26 miljard) en vlamvertragers (€ 9 miljard).

Reuring in Europa
Diverse Europarlementariërs hebben naar aanleiding van de 'doofpotaffaire' bij Vytenis Andriukaitis, Europees Commissaris voor gezondheid en voedselveiligheid aan de bel getrokken. Zweden, het Europees parlement en de Europese Raad hebben de zaak bij het Europese Hof van Justitie aangekaart, omdat de EC zijn mandaat onvoldoende heeft vervuld. In 2009 besloot de EU immers alle endocriene verstoorders te gaan uitfaseren. Het rapport met criteria was daarvoor een mijlpaal.

In Nederland is het de Partij voor de Dieren die zich roert. Europarlementariër Anja Hazekamp eist in een bericht dat het rapport alsnog boven tafel komt.“31 soorten landbouwgif worden momenteel totaal onverantwoord in het milieu en op ons voedsel gespoten. Een dagelijks Europees bestuur dat bewust objectieve onderzoeken achterhoudt die in het belang zijn van volksgezondheid, dieren en het milieu, is het vertrouwen van de burgers en het parlement niet waard", aldus Hazekamp.

Ter relativering: gisteren maakte de EFSA bekend dat op meer dan de helft van de primaire producten (groenten, fruit, melk, vlees) die we kopen geen enkel spoor van gif meer te traceren valt. Ook niet bij gangbare producten.

Fotocredits: jetsandzeppelins
Dit artikel afdrukken