Zoals in Nederland de Gezondheidsraad regelmatig met nieuwe Richtlijnen gezonde voeding komt, gebeurt dat in de Verenigde Staten iedere vijf jaar. Daar is het het Dietary Guidelines Advisory Committee dat de wetenschappelijke fundering legt onder de Dietary Guidelines. Die overheidspublicatie heeft verreikende gevolgen voor wat en hoe Amerikanen eten, want op grond daarvan worden schoolmaaltijden bereid, reclamecampagnes opgezet en voedingsadviezen voor ontelbare Amerikanen opgesteld.
Geen cholesterolrichtlijn
Dit jaar lijkt er een aardverschuiving op te treden. Voor het eerst sinds 1961 wordt er geen aanbeveling gedaan over cholesterol. Volgens Walter Willett van de Harvard School of Public Health, heeft er de afgelopen jaren een "verschuiving in het denken" over cholesterol plaatsgevonden. Het zou wel eens zo kunnen zijn dat cholesterol die we met ons eten binnenkrijgen, bijvoorbeeld door het eten van eieren, helemaal niet per definitie schadelijk is. Er blijkt geen wetenschappelijk bewijs te zijn dat consumptie van cholesterolrijk (vetrijk) voedsel tot meer hartproblemen en een hogere sterfte leidt, stelt Wonkblog van de Washington Post.
Slechts 2.467 mannen
Dat wordt nog eens bevestigd in een vorige week in het BMJ verschenen meta-studie naar de onderzoeken die ten grondslag hebben gelegen aan de voedingsadviezen van de afgelopen jaren. Die miljoenen dieetadviezen die de afgelopen decennia mensen van de eieren, vlees en roomboter hebben afgehouden, blijken te zijn gebaseerd op de onderzoeksgegevens van slechts 2.467 mannen. Die uiteindelijk geen hogere sterfte lieten zien.
De Brits-Amerikaanse wetenschappers concluderen dan ook dat ten aanzien van vet "voedingsadvies niet alleen herzien moet worden; en zelfs nooit geïntroduceerd had moeten worden".
Marion Nestle: sceptisch
In haar reactie maakt de internationaal gerespecteerde voedingsprofessor Marion Nestle er op haar blog niettemin geen geheim van dat ze uiterst sceptisch is over de onderbouwing voor de nieuwe adviezen. Ze geeft aan te denken dat belangenverstrengeling achter onderzoek (vanuit de agro-industrie die dierlijke vetten, zuivel en eieren promoot) en het sterk gestegen statinegebruik eventueel bewijs twijfelachtig maakt. Statines verlagen het cholesterolniveau. Ethische commissies staan niet toe dat mensen in onderzochte risicogroepen hun noodzakelijk geachte medicatie wordt ontnomen zodat - zoals Nestle vermoedt - onderzoeksresultaten onzuiver worden.
Fotocredits: 'Sunny side up', Sheri Terris
Dit artikel afdrukken
Geen cholesterolrichtlijn
Dit jaar lijkt er een aardverschuiving op te treden. Voor het eerst sinds 1961 wordt er geen aanbeveling gedaan over cholesterol. Volgens Walter Willett van de Harvard School of Public Health, heeft er de afgelopen jaren een "verschuiving in het denken" over cholesterol plaatsgevonden. Het zou wel eens zo kunnen zijn dat cholesterol die we met ons eten binnenkrijgen, bijvoorbeeld door het eten van eieren, helemaal niet per definitie schadelijk is. Er blijkt geen wetenschappelijk bewijs te zijn dat consumptie van cholesterolrijk (vetrijk) voedsel tot meer hartproblemen en een hogere sterfte leidt, stelt Wonkblog van de Washington Post.
Slechts 2.467 mannen
Dat wordt nog eens bevestigd in een vorige week in het BMJ verschenen meta-studie naar de onderzoeken die ten grondslag hebben gelegen aan de voedingsadviezen van de afgelopen jaren. Die miljoenen dieetadviezen die de afgelopen decennia mensen van de eieren, vlees en roomboter hebben afgehouden, blijken te zijn gebaseerd op de onderzoeksgegevens van slechts 2.467 mannen. Die uiteindelijk geen hogere sterfte lieten zien.
De Brits-Amerikaanse wetenschappers concluderen dan ook dat ten aanzien van vet "voedingsadvies niet alleen herzien moet worden; en zelfs nooit geïntroduceerd had moeten worden".
Marion Nestle: sceptisch
In haar reactie maakt de internationaal gerespecteerde voedingsprofessor Marion Nestle er op haar blog niettemin geen geheim van dat ze uiterst sceptisch is over de onderbouwing voor de nieuwe adviezen. Ze geeft aan te denken dat belangenverstrengeling achter onderzoek (vanuit de agro-industrie die dierlijke vetten, zuivel en eieren promoot) en het sterk gestegen statinegebruik eventueel bewijs twijfelachtig maakt. Statines verlagen het cholesterolniveau. Ethische commissies staan niet toe dat mensen in onderzochte risicogroepen hun noodzakelijk geachte medicatie wordt ontnomen zodat - zoals Nestle vermoedt - onderzoeksresultaten onzuiver worden.
Fotocredits: 'Sunny side up', Sheri Terris
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De Nederlandse Gezondheidsraad komt niet om de vijf jaar met nieuwe Richtlijnen 'goede' voeding. De vorige waren uit 2006, de nieuwe komen eraan. Momenteel is de Gezondheidsraad via crowdsourcing de voorlopige onderzoeksresultaten aan het checken. De Openbare concepten van achtergronddocumenten voor het advies Richtlijnen goede voeding 2015 zijn voor iedereen in te zien en u wordt uitgenodigd erop te reageren. Wat cholesterol betreft ziet de Gezondheidsraad (voorlopig dus) alleen een verhoogd risico voor diabetes type 2, maar niet meer voor coronaire hartziekten, herseninfarct, hersenbloeding. Dan vat ik dit stuk even samen.
Deze achtergronddocumenten zijn zeer interessante lectuur, want ze bevatten naar alle waarschijnlijkheid de basis van de nieuwe aanbevelingen. Jammer dat Foodlog er niet over berichtte. Het lijkt mij minstens zo belangrijk als het nieuws over Kliekipedia of het luchtige mandarijnentaartje.
Overigens heb ik het 'verschuiven in het denken' over cholesterol en verzadigd vet (ook in het denken en doen van de grote Walter Willett zelf) gedocumenteerd beschreven in mijn boek Eetsprookjes.
Gelukkig heeft Foodlog een voorlopende rol gehad in die debatten, Huib.
Robert Hoenselaar presenteerde hier alweer lang geleden Hartgezondheid linolzuur aantoonbaar onbewezen. Uiteindelijk lostte de serie artikelen daarover zich op in een discussie in een Utrechtse zaal tegenover het Conservatorium tussen de hoofdrolspelers in het drama: professor Frits Muskiet en Unilevers lead scientist Peter Zock. Zock verklaarde later op Foodlog rustig een eitje - zo'n ding vol cholesterol - te eten, maar wel Becel te blijven smeren en olies van zijn baas te blijven gebruiken. Niet vanwege de personeelskorting, maar omdat hij - zoals hij het mij ook ooit zei - het 'echt niet anders uit de data krijgt'.
Heel boeiend, en je vindt dat niet terug in de stukken van de Gezondheidsraad, is de discussie die Marion Nestle aanzwengelt: je kunt geen zuiver onderzoek meer doen. Heel weinig mensen realiseren zich dat. Wij hebben de evolutie in de snelkookpan gestopt en van ons lichaam een artefact gemaakt zodat het begrip gezondheid de facto zinloos is geworden. Dat is nieuws waar de verdere discussie over zou moeten gaan. Dat was ook de werkelijke upshot van het debat dat in Utrecht plaatsvond tussen Frits Muskiet en - uiteindelijk - de professoren Marianne Geleijnse en Frans Kok en - ik moet het bekennen - mijzelf in een zaaltje dat bijna uit elkaar barstte van de spanning. Die is niet terug te vinden in het document dat je daar samenvat.
Dick #2, Je hebt gelijk als je zou beweren dat de Gezondheidsraad en het Voedingscentrum (onder de nieuwe directie) de blik wat meer naar buiten hebben gericht en zich wat lijken aan te trekken van de kritiek op hun conservatisme van de afgelopen jaren. Maar je moet de wereldwijde betekenis van Foodlog niet overschatten. Ook doet het er niet zoveel toe wat jij en dat zaaltje vol andere belangrijke geleerden vinden. Het gaat erom alle voorhanden wijsheid, waarheid en andere opinies over specifieke onderwerpen samen te vatten en uit te koken tot zinnige aanbevelingen. Zo pakt de Gezondheidsraad dat aan, dat is zijn taak. Natuurlijk vind je in de stukken van de Gezondheidsraad niet terug wat Marion Nestle vindt over de belangenverstrengeling die je noemt, wat een onzin. Dat is toch een heel andere discussie? Bovendien zijn Nestles argumenten (statinegebruik) allang bekend.
Het testen van de voorlopige bevindingen, zoals de Gezondheidsraad dat nu doet, vind ik een zeer belangrijke stap naar een grotere openheid en nieuwsgierigheid in de besluitvorming. Daar had Foodlog ruime aandacht aan moeten besteden, want het is precies waar in talloze discussies hier om gevraagd is.
Huib, ik denk dat je me nogal misverstaat. Foodlog doet zijn dingetje. Cholesterol hebben we gehad. Daarna gaat het leven in alle bescheidenheid weer verder en is het aan de instituten.
De crowdsourcing kon je hier in het nieuws terugvinden als je het zou volgen. Idem de jongste berichten over de diabetesrichtlijnen die best revolutionair zijn. We maakten er geen groot nieuws van.
Je bent zeer welkom overigens om er een nieuwsbericht over aan te leveren. Als kleine redactie moeten we helaas keuzes maken en bedienen we een breder publiek en kunnen we nog niet ieders specialisme bedienen.
NB: het zaaltje was gevuld met een aantal leden van de Gezondheidsraad en mensen daaromheen.
Huib #3, ik vergat het te vragen: wat bedoel je met 'conservatisme'? De Raad doet aan consensuswetenschap. Die is traag, maar daarom 'conservatief'?
Dat lijkt me een nogal foutief en aanmatigend oordeel omdat het voorbijgaat aan de rol en mogelijkheden van het instituut.