Onze voorouders die nog als jager-verzamelaars leefden, hadden over het algemeen een perfect stel standen. Met de intrede van landbouw veranderde het dieet van onze voorouders. Dat had gevolgen voor hun gebit.
Perfectie harmonie
Een internationaal team van onderzoekers analyseerde de onderkaken en tanden en kiezen van 292 archeologische skeletten uit de Levant, Anatolië en Europa, van 27.000 tot 6.000 jaar oud. De oudste kaken en tanden, van wat nog zeker jagers-verzamelaars waren, hadden perfecte occlusie en de tanden stonden netjes in het gelid. Dat veranderde drastisch toen de landbouw zijn intrede deed, zo'n 12.000 jaar geleden. "Onze resultaten laten zien dat de jager-verzamelaarspopulaties een 'perfecte harmonie' hebben tussen hun onderkaak en tanden", zegt Ron Pinhasi van de School of Archaeology and Earth Institute, University College Dublin. "Maar deze harmonie begint te vervagen als je de onderkaken en tanden van de vroegste boeren bekijkt."
Verandering van dieet verstoort tandevenwicht
Bij de vroegste boeren, half-nomadische groepen jager-verzamelaars en boeren in de Levant, begonnen de kaakbeenderen kleiner te worden, kwamen de tanden dichter op elkaar te staan en vonden er nog een aantal complexe veranderingen plaats. Bij de 'echte' vroege boeren was het evenwicht ver te zoeken, leken de tanden wel te groot voor de kaakbeenderen en stonden ze regelmatig schots en scheef in de mond. De onderzoekers schrijven de verandering toe aan de verandering in eten die met de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw gepaard ging.
'Ziekte der beschaving'
Jager-verzamelaars aten vooral 'hard' eten, zoals rauwe groenten, knollen en vlees, terwijl het hoofdvoedsel van de gevestigde landbouwer gebaseerd is op 'zacht' gekookt eten zoals peulvruchten en granen. Op die zachte voedingsmiddelen hoef je minder hard te kauwen, waardoor de kaken zich versmallen. De tanden blijven echter even groot waardoor het dringen wordt in de beperkte ruimte van de kaak. De link tussen kauwen, voedingspatroon en daarmee verband houdende patronen in tandslijtage is al vele malen beschreven.
Vandaag de dag heeft ongeveer 1 op de 5 moderne mensen last van zogenaamde malocclusie - een slechte pasvorm - en dental crowding. Die aandoening staat dan ook wel bekend als de 'ziekte der beschaving', schrijft ScienceDaily.
Het onderzoek is verschenen in PLOS One.
Fotocredits: dr. Vipin C.P. via Wikimedia
Dit artikel afdrukken
Perfectie harmonie
Een internationaal team van onderzoekers analyseerde de onderkaken en tanden en kiezen van 292 archeologische skeletten uit de Levant, Anatolië en Europa, van 27.000 tot 6.000 jaar oud. De oudste kaken en tanden, van wat nog zeker jagers-verzamelaars waren, hadden perfecte occlusie en de tanden stonden netjes in het gelid. Dat veranderde drastisch toen de landbouw zijn intrede deed, zo'n 12.000 jaar geleden. "Onze resultaten laten zien dat de jager-verzamelaarspopulaties een 'perfecte harmonie' hebben tussen hun onderkaak en tanden", zegt Ron Pinhasi van de School of Archaeology and Earth Institute, University College Dublin. "Maar deze harmonie begint te vervagen als je de onderkaken en tanden van de vroegste boeren bekijkt."
Verandering van dieet verstoort tandevenwicht
Bij de vroegste boeren, half-nomadische groepen jager-verzamelaars en boeren in de Levant, begonnen de kaakbeenderen kleiner te worden, kwamen de tanden dichter op elkaar te staan en vonden er nog een aantal complexe veranderingen plaats. Bij de 'echte' vroege boeren was het evenwicht ver te zoeken, leken de tanden wel te groot voor de kaakbeenderen en stonden ze regelmatig schots en scheef in de mond. De onderzoekers schrijven de verandering toe aan de verandering in eten die met de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw gepaard ging.
'Ziekte der beschaving'
Jager-verzamelaars aten vooral 'hard' eten, zoals rauwe groenten, knollen en vlees, terwijl het hoofdvoedsel van de gevestigde landbouwer gebaseerd is op 'zacht' gekookt eten zoals peulvruchten en granen. Op die zachte voedingsmiddelen hoef je minder hard te kauwen, waardoor de kaken zich versmallen. De tanden blijven echter even groot waardoor het dringen wordt in de beperkte ruimte van de kaak. De link tussen kauwen, voedingspatroon en daarmee verband houdende patronen in tandslijtage is al vele malen beschreven.
Vandaag de dag heeft ongeveer 1 op de 5 moderne mensen last van zogenaamde malocclusie - een slechte pasvorm - en dental crowding. Die aandoening staat dan ook wel bekend als de 'ziekte der beschaving', schrijft ScienceDaily.
Het onderzoek is verschenen in PLOS One.
Fotocredits: dr. Vipin C.P. via Wikimedia
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dennis, in moderne termen: bovenstaande bevestiging is het resultaat van observationeel onderzoek; het is niet causaal.
Ötzi was een man in een boerenmaatschappij; hij had ook nog eens last van aderverkalking.
Volgens mij stipt Otto in #6 een belangrijk punt aan: er kan niet worden vastgesteld wat nu de werkelijke oorzaak is van de achteruitgang in tanden bij de opkomst van landbouw. Het kunnen de koolhydraten zijn, de zachtere textuur (alhoewel ik begrepen heb dat brood van eenkoren nou niet bepaald zacht was), of het gebrek aan bepaalde nutriënten bij de intrede van een ander voedingspatroon. Een nog niet genoemde factor is de microflora in de mond, waarvan het belang meer en meer duidelijk wordt.
Hans #15, volgens deze publicatie is het nut van fluoride minder groot dan gedacht en de nadelige effecten (m.n. bij kinderen) niet te verwaarlozen.
Nou Iris, dat heb ik dus ook met mijn ene tand. Ik ben sinds enkele maanden gestopt met tandpasta, ik gebruik het nu misschien nog 1x in de 3 dagen als ik eens een eng gevoel op mijn tanden heb of voor de smaak, dan neem ik een heel klein pietepeuterig beetje, maar sinds ik dat dus vrijwel niet meer gebruik is dat gaatje op mijn tand kleiner geworden en dan gebruik ik niet eens levertraan. Wat al weg is kan niet meer teruggroeien, hoewel dat ook wel leuk zou zijn, maar gaatjes kunnen weer dichtgaan, er schijnt ook een boekje te koop te zijn van een vader die dat bij zichzelf en zijn dochter heeft gedaan, je moet dat boekje dan lezen om te weten hoe, maar goed, het zal ook wel ergens op internet staan inmiddels.
Otto, je zou toch gewoon eens voor de gein moeten zeggen als je weer een comliment krijgt "en ik poets niet eens meer zoveel en al helemaal geen tandpasta" kijken hoe die man dan kijkt.
Ik geloof erin dat ons lichaam "slim" genoeg is gemaakt om zichzelf te helen op elk gebied, mits je het de juiste voeding geeft. Sommige dingen als nier- en galstenen zal lastiger zijn, maar toch, alleen al als je zorgt dat je de juiste voeding binnenkrijgt dat je die stenen niet eens ontwikkelt is al de juiste weg.
@Otto #17 Leuk om te lezen! Dat van die glimlach naar de tandarts herken ik goed:-) Inmiddels hebben we een andere tandarts die wel open staat voor alternatief en ook echt gelooft in remineraliseren, al moet je volgens hem wel heel goed poetsen en flossen, vooral dat laatste ben ik nooit een ster in geweest en toch goed gebit en tandvlees...
Die cod liver oil namen wij al enkele jaren, het is vooral de synergie met de boterolie erbij die het hem doet. Ik vond die boterolie altijd zo duur en ach, we eten volop grasboter en dergelijke, dus achtte ik het ook niet zo nodig. Na wat zoeken op internet, kwam ik meermaals tegen dat het juist vooral die combi met boterolie goed is. Zelf ben ik erg fan van de coconut infusion van Green Pasture. Voor de kinderen kan ik die oplossen in wat lauwe (rauwe) melk en dan drinken ze het op. Die Royal gel lost niet op in de melk en daar moeten ze niets van hebben. Capsules vind ik duur in verhouding en bovendien kan de jongste die niet doorslikken.
Dirk #14: Ötzi's gebit was behoorlijk slecht, naar het schijnt. Dit schrijft National Geographic erover:
"The 3-D Scans reveal the mess that was Otzi’s mouth, especially around his back teeth. The gum tissue surrounding the rear molars had retreated almost to the tip of the root. The tooth decay is significant because it shows how starchy foods and the agriculture that created them were a part of Otzi’s regular diet. The team attributes his cavities to eating more breads and cereals."
Bijzonder slechte tanden dus, vanwege zetmelen, brood en granen. Poetsen zou hem erg hebben geholpen, staat er verderop nog in het artikel.
Hans #15, fluoride lijkt me een lapmiddel voor een onderliggend probleem, zoals Iris in #16 ook uitlegt. Het heeft zeker een werking op het gebit, maar het is niet ideaal, al kan het bij een inadequaat dieet helpen erger te voorkomen. Ik poets al jaren niet meer met fluoride, en nog maar half zo vaak & lang als vroeger, gewoon omdat het weinig nut heeft vergeleken met een goed dieet met weinig graan/suiker/zetmeel en veel vis/ei/lever (voor vitamine A, D & K2). Als m'n tandarts en mondhygiëniste me prijzen dat ik zo braaf m'n tandjes heb gepoetst omdat ik zo'n goed en sterk gebit heb, dan glimlach ik. Hij denkt dat ik zijn compliment in ontvangst neem, ik denk: ik weet wel beter ;) Tis dat hij altijd zo weinig tijd heeft, anders zou ik het 'm best wel 's voor willen leggen, hoe hij denkt over de rol van voeding.
Iris #16 Mooi om te lezen dat het zo snel al werkt bij je dochter! Toevallig net een potje Blue Ice Royal met cod liver oil & butter oil gekocht, gewoon om te testen of er verder nog wat kan verbeteren, al zijn bij mij aankomende gaatjes op een paleo(achtig) dieet al dichtgegaan zonder die cod liver oil. Was het aloude levertraan toch niet zo'n slecht idee..