Voor veel mensen zijn prijsontwikkelingen en inflatiecijfers nogal abstract. Daarom worden er simpele manieren bedacht om dit meetbaar en inzichtelijk te maken. Zo gebruikt de Britse overheid al meer dan 70 jaar een 'standaard boodschappenmandje' om de inflatie te meten. Sinds 1947 houdt de Britse regering de prijzen bij van alledaagse boodschappen op een 'nationale boodschappenlijst'. Ieder jaar wordt het lijstje herzien - in maart van dit jaar wordt het 2015-mandje bekend.

Het Britse mandje heeft zo in de loop der tijd nog wel wat veranderingen ondergaan. Want wat 70 jaar geleden 'standaard' boodschappen waren, komt bepaald niet meer overeen met het mandje van nu. BBC News Magazine wijdde er kortgeleden een tweeluik aan. Interessant om te vergelijken met de Nederlandse situatie.

Cornflakes
Ontbijtgranen zitten al sinds 1952 in het Britse mandje. Voordat de (kinderverleidende) versies met suiker op de markt kwamen werden ze als een gezonde keus gepromoot, net als de eerste versies van graanproducten als Weetabix. In 1987 werden de havervlokken vervangen door muesli - die in 2006 weer verdween - en in 2001 verschenen de eerste graanrepen als snacks in het mandje. Die werden in 2010 vervangen door ontbijtrepen, een indicatie van de toenemende trend om onderweg te ontbijten.

Thee
Thee maakt vanaf het allereerste begin in 1947 deel uit van het mandje. In 1980 kregen de losse theeblaadjes gezelschap van thee in zakjes. Losse thee verdween in 2002, omdat daar steeds minder van verkocht werd. Kruiden- en fruittheeën kwamen er in 2001 in, en gingen er in 2002 al weer uit. Sinds 2003 zitten er alleen nog theezakjes in het Britse mandje.

'Baked beans'
Vanaf het eerste mandje zaten de typische Britse 'Baked beans' in het mandje, samen met andere etenswaren in blik zoals erwten. Er waren immers nog niet veel koelkasten in gebruik in die jaren, dus ingeblikte levensmiddelen waren zeer populair. In 1976 voegden zich de tomaten in blik erbij, en volop fruit in blik. In 2009 waren van de populaire blikgroenten alleen nog tomaten, maiskorrels en bonen over.

Corned beef
Ook vanaf mandje nummer één aanwezig: Corned beef in blik. In 1980 nog aanwezig in twee vormen: gesneden en ingeblikt, en in 1993 verdwenen ten gunste van 'vlees in blik'. Een indicatie van de verschuiving van vlees in blik of pot naar vleesproducten als paté's, vleespasteien en charcuterie.

Yoghurt
De eerste yoghurt verscheen in 1974 in het Britse mandje. In 1983 kwam er 'fromage frais' bij, in 1993 melk met een smaakje, in 2001 gekoelde zuiveltoetjes. In 2003 maakte babymelk en in 2008 probiotische drankjes hun opwachting. De verliezers in de zuivelsectie waren in die jaren langhoudbare melk, 'TT (Tuberculin Tested)' melk en 'reduced cost welfare milk'.

Smash
Smash was een instant-aardappelpureepoeder, dat in de jaren '70 immens populair werd dankzij een reclamecampagne met Marsmannetjes. Door de hoge verkopen verscheen Smash in 1974 in het mandje. Pas in 1987 verdween het weer, vervangen door diepvries ovenfriet.

Kant-en-klaar maaltijd
De kant-en-klaar maaltijd duikt in verschillende vormen in het Britse mandje op. Eerst als een maaltijd uit een pakje (1980), later als diepvries curry met rijst (1987). In 2002 doen de light en de vegetarische kant-en-klaar maaltijden hun intrede. In 2013 hoort in het mandje een 'ready cooked meal', een versmaaltijd.

Vissticks
De vissticks zitten al vanaf 1962 in het Britse mandje, toen nog met bokking en sardientjes in blik. In 1987 kwamen er diepvriesgarnalen bij, die verdwenen weer in 1988 om pas in 2002 terug te keren. In de jaren '90 verschenen tonijn en zalm in blik in het mandje.

Gekoelde levensmiddelen
Voedingsmiddelen uit het koelvak, zoals versmaaltijden en zuiveltoetjes zitten nog niet zo lang in het mandje. Zij kwamen in de jaren '80 in zwang door betere hygiënemaatregelen en plasticverpakkingen. In 1993 kwam koelverse kip en toetjes in het mandje. In 2008 belandde de puur fruit-smoothie er in. Gekoelde levensmiddelen maken inmiddels een groot aandeel uit in onze wekelijkse boodschappen.

Sla in een zakje
Verbazingwekkend volgens de BBC: sla zat pas in 1987 in het mandje. Paprika's verschenen in 1997. In 2000 maakten de eerste voorverpakte salades hun opwachting en de eerste biologische groenten verschenen in 2001. In 2007 verving broccoli de spruitjes. Dat was ook het moment dat olijfolie de eerder gebruikelijke plantaardige olie verving.

Gesneden witbrood
Een 'heel wit gesneden' maakte vanaf het allereerste begin deel uit van het Britse mandje. In 1962 kwam daar de variant ongesneden bij, samen met bruin brood. Dat verdween weer in 2006. Pita broodjes hoorden in het mandje van 2000 tot 2010, toen ze vervangen werden door knoflookbroodjes, en in 2001 mocht ook de baguette in het mandje - tot 2005.

Chicken Kiev
Kip Kiev, met kruidenboter gevulde gepaneerde kipfilet, kwam in 2006 in het mandje terecht, als vertegenwoordiger van de groeiende markt in kipproducten. In 2008 viel de kip Kiev er weer buiten, maar hij maakte een comeback in 2009. In 2010 werd kip Kiev ingeruild voor warme gegrilde kip.

Wat deze mandjesgeschiedenis laat zien? Hoe de mode en het aanbod door de loop der jaren heen veranderen. Tijd dus voor voor een analyse van het Hollandse 'mandje'. Wat zit er bij ons juist wel of juist niet in?
Overigens gebruiken wij dergelijke mandjes vooral om het prijspeil van supermarkten in de gaten te houden. Een ander verschil met de Britten is dat bij ons niet de overheid maar consumentenorganisaties de inhoud van het mandje bepalen. Zij willen hun leden duidelijk maken bij winkel je het duurst of goedkoopst uit bent.

Fotocredits: 'Supermarket', Camilo Rueda López
Dit artikel afdrukken