Chinese boeren laten de melk weglopen en slachten hun koeien

Chinese melkveehouders in de provincies Shandong en Hebei laten hun melk weglopen en verkopen hun koeien. En dat terwijl we allemaal denken dat China een tekort heeft aan voedingsmiddelen en eiwitrijke in het bijzonder.

Onze gedachte klopt wel, maar de economie van de vrije markt werkt even niet mee. Daardoor staat nu de helft van de Chinese melkproductie onder zware druk.

Wat is er aan de hand?

Vraag, productievergroting, inzakkende prijzen
Chinese media melden de melkdump, het slachten van vee en - in de beste gevallen - het gebruik van waardeloos geworden melk als varkensvoer.

Reuters legt uit waarom het land van de grote vraag naar voedsel, opeens melk blijkt te dumpen.

Met het vooruitzicht op de groeiende vraag zijn in China grote melkveehouderijen opgezet. Ze zijn aanmerkelijk groter dan bedrijven die wij in Noord-West Europa 'mega' zouden noemen. Ze tellen hun aantallen dieren in duizendtallen, waarbij 10.000 koeien geen uitzondering zijn. De prijzen op de wereldmarkt voor melk zijn op dit moment laag. De wereldvoorraden voor poedermelk, die China met name vanuit Nederland en Nieuw-Zeeland inkoopt, zijn sterk opgelopen door de Russische importstop. Dat drukt de waarde van melk en poedermelk op de markt. Die feiten gevoegd bij de gestegen Chinese binnenlandse productie maakt niet alleen dat de wereldprijzen voor melk en magere poedermelk (een manier om melk in voorraad te kunnen houden) laag zijn, maar ook dat Chinese inkopers hun melk goedlkoop uit het buitenland kunnen halen.

Toch kunnen de grote Chinese melkveebedrijven hun melk gemakkelijker kwijt dan kleinere boeren. Niet alleen zijn hun productiekosten lager, ook zijn hun bedrijven beter te controleren op voedselveiligheid. Na het melamineschandaal uit 2008 zijn Chinese consumenten bang geworden voor hun eigen melk. Daarom kopen ze het liefst buitenlandse melk en zuivelproducten. Reden waarom inkopers van Chinese melk kleine boeren het liefst links laten liggen, terwijl ze de grotere in ruil voor vaste leveringscontracten uitmelken op prijs. Als gevolg van de angst voor de onveiligheid van melk van kleine boeren doet zich zelfs de merkwaardige situatie voor dat de kleinere boeren (met minder dan 100 koeien) bijna de helft minder voor hun melk krijgen dan de al lage prijzen die megaboerderijen ontvangen.

Goedkope buitenlandse of Chinese megamelk
De inkopers maken de dienst uit in de markt. Ze kunnen kiezen uit goedkope en door consumenten geprefereerde buitenlandse melk of Chinese megamelk. De oorspronkelijke productie van de Chinese boeren is commercieel niet interessant voor hen.
Zo kan het dus gebeuren dat een land dat op lange termijn streeft naar het opvoeren van de eigen productie, onder de voet wordt gelopen door de tucht van de markt.

Markt maakt het beleid kapot
De Chinese overheid ziet het met lede ogen aan. De helft van de productie is in handen van boeren met minder dan 100 koeien. Als de situatie te lang duurt, breekt de markt de productie die China door de bouw van megaboerderijen in korte tijd heeft weten te verdubbelen weer geheel af door het faillissement van de kleinere boerderijen die voor de oorspronkelijke nationale productie zorgden. Er zou slechts één schrale troost tegenover staan: de traditionele productie is onbetrouwbaar gebleken vanuit het oogpunt van voedselveiligheid.
Wie er zo naar kijkt, zou kunnen concluderen dat de markt zorgt voor een snelle modernisering van het Chinese boerenbedrijf. De Chinese autoriteiten zien de situatie echter met lede ogen aan en proberen maatregelen te bedenken om voedselverspilling tegen te gaan. Zij vinden de markt te hard tegen hun beleid ingaan.

Fotocredits: Geconsenseerde Chinese melk, xiaming