Twee Roemeense handelsondernemingen hebben 5.500 ton voer- en oliehoudende gewassen verkocht als biologisch, met keurmerk en al, terwijl het om gewoon conventioneel geteelde gewassen ging. Met die hoeveelheid kun je 220 vrachtwagens met oplegger vullen. De waren - tarwe, zonnebloemen, koolzaad en mais - zijn tot meel en zonnebloemolie verwerkt en onder andere in Duitsland verkocht.

Onregelmatigheden
Bij controle van de herkomst vielen het een en ander op. Zo ontbraken de in Roemenië voor biologische export benodigde papieren en was er sprake van nog meer 'onregelmatigheden'. Voldoende om de beide betrokken bedrijven stil te leggen.

Consumenten betalen tot aan het dubbele voor producten die biologisch geteeld en verwerkt zijn. Geen beste zaak dus, als je als biologische sector het vertrouwen wilt houden.

Zelfs bio-certificaat was vervallen
Een opvallende rol is in dit geheel weggelegd voor de Roemeense toezichthouders. Een van de twee betrokken bedrijven, JustOrganic, was in 2012 al betrokken bij een vergelijkbare zwendel met 1.700 ton 'biologische' soja die naar Italië verkocht is. Dit voorjaar kreeg de top van het bedrijf huisarrest opgelegd, maar dat kon niet voorkomen dat er toch weer gehandeld werd. En dat terwijl de bedrijven en hun leidinggevenden met naam en toenaam bekend zijn.

Dat zou helemaal niet mogelijk moeten zijn geweest. Volgens de EU-biologische regelgeving moet de toezichthouder die een overtreding vaststelt, het de overtreder verbieden gedurende geruime tijd nog te handelen in producten met een biokeur. Dat zou volgens het Roemeense ministerie van landbouw alleen voor personen gelden, maar niet voor bedrijven. Toch blijkt al sinds eind 2013 zelfs het bio-certificaat van JustOrganic, het bedrijf dus, te zijn vervallen. Dat staat echter alleen in het Roemeens vermeld. Op de site van het ministerie prijkt echter nog steeds het - ongeldige - certificaat.

Domme hebzucht van twee kanten
Maar ook de inkopende partijen zijn niet schoon te pleiten. Waarom doen bedrijven zaken met handelaren die als fraudeurs bekend staan?
Volgens de woorden van een Duitse handelaar die anoniem wil doe je dat alleen uit "domme hebzucht“, schrijft taz.de.

De Roemeense toezichthouders blijken er in Europees verband niet best op te staan. Al in april 2013 stelden inspecteurs van de Europese Commissie 'zware tekortkomingen' vast bij het toezicht op de biologische sector. Inspecties leken meer op een interview dan op een werkelijke inspectie. De keren dat een rijksinspecteur daadwerkelijk een voet in een stal of opslagplaats voor bestrijdingsmiddelen zette, zouden op de vingers van een hand te tellen zijn geweest. En hoewel de overheid beterschap beloofde, laat dit jongste geval genadeloos zien dat dat bij mooie woorden gebleven is.

Op taz.de pleit Jochen Neuendorff, manager van de controle-instantie GfRS (Göttingen) er voor dat de Bundesregierung en de EC veel meer druk op Roemenië zetten. "De Commissie moet uit de moderatorrol stappen en nu duidelijk maken wat ze hebben wil". Alleen op die manier is voor de biologische landbouw een gerechtvaardigde toekomst weggelegd. Anders gezegd: mensen moeten er door de handhaving van regels op kunnen vertrouwen dat iets waar biologisch op staat ook daadwerkelijk biologisch is.

Fotocredits: biologische poffertjes, dorineruter
Dit artikel afdrukken