André Brouwer ontdekte dat lokaal niet zomaar duurzaam is. Hoe leer je consumenten zo kijken of blijven we hen sprookjes verkopen?
Stichting EKO-keurmerk organiseerde vorige week een netwerklunch voor horeca- en cateringbedrijven met als thema: hoe pak je de kansen die de trend van verduurzaming biedt. Dat was zinvol, want verduurzaming in de horeca loopt vijftien tot twintig jaar achter ten opzichte van de retail. Het marktaandeel biologisch in de out-of-home sector ligt bijvoorbeeld op 0,9% terwijl het in de retail op 3,5% procent ligt en evenwichtiger over de verschillende productgroepen gespreid. Dat betekent dat consumenten verder zijn dan horeca-ondernemers, die daarmee dus kansen laat liggen.
'Streek is duurzaam'
Een van de visies bij de aanwezige restaurateurs was dat streekproducten duurzaam zijn. Regionaal geproduceerde en verkochte producten kennen, mits de logistiek een beetje efficiënt geregeld is, weinig foodmiles, zorgen voor stimulering van de lokale economie en kunnen bijdragen aan de band tussen boer en consument. Maar is het daarmee duurzaam? Daar komt meer voor kijken.
Vals sentiment
Vleesimporteur Zé Povinho levert al jaren biologisch rundvlees van topkwaliteit. Uit Uruguay. Culinair is dat nuttig, want het valt voor een chef-kok niet mee om goede kwaliteit Nederlandse biologische biefstuk te vinden zonder er de rest van de koe bij te moeten kopen. Ook Povinho kent de discussie over de 'duurzame' lange afstands biologische kiwi uit Nieuw Zeeland versus de gangbare van om de hoek uit Italië. Daarom liet hij grondig onderzoeken en berekenen wat de totale milieubelasting van zijn product is, van veevoerproductie en het gehele proces tot aan de koop door de eindgebruiker. De totale emissies van 'zijn' vlees blijken beduidend lager dan graangevoerd biologisch vlees. Dat komt onder meer omdat de extensief gehouden Hereford ossen alleen gras eten, leven op de plaats waar ze geboren worden, er geen houtkap heeft plaatsgevonden en het transport per schip maar 2,5% van de CO2-belasting uitmaakt.
"Maar", verzuchtte Povinho na afloop van de bijeenkomst, "als het sentiment zo pro regionale productie is, dan kan ik mijn ideaal om topkwaliteit, duurzaamheid, dier- en volksgezondheid te integreren maar beter laten varen. Als een consument denkt dat lokaal duurzaam is, dan zou ik wel gek wezen om hem te gaan vertellen dat hij er niets van begrijpt. Dan verkoop ik niets meer en moet ik de zaak sluiten. Dat is wel jammer, want duurzaamheid is daar niet bij gebaat."
Sentimentele duurzaamheid werkt duurzame logica tegen.
Fotocredits: Stichting Eko-keurmerk
Dit artikel afdrukken
'Streek is duurzaam'
Een van de visies bij de aanwezige restaurateurs was dat streekproducten duurzaam zijn. Regionaal geproduceerde en verkochte producten kennen, mits de logistiek een beetje efficiënt geregeld is, weinig foodmiles, zorgen voor stimulering van de lokale economie en kunnen bijdragen aan de band tussen boer en consument. Maar is het daarmee duurzaam? Daar komt meer voor kijken.
Vals sentiment
Vleesimporteur Zé Povinho levert al jaren biologisch rundvlees van topkwaliteit. Uit Uruguay. Culinair is dat nuttig, want het valt voor een chef-kok niet mee om goede kwaliteit Nederlandse biologische biefstuk te vinden zonder er de rest van de koe bij te moeten kopen. Ook Povinho kent de discussie over de 'duurzame' lange afstands biologische kiwi uit Nieuw Zeeland versus de gangbare van om de hoek uit Italië. Daarom liet hij grondig onderzoeken en berekenen wat de totale milieubelasting van zijn product is, van veevoerproductie en het gehele proces tot aan de koop door de eindgebruiker. De totale emissies van 'zijn' vlees blijken beduidend lager dan graangevoerd biologisch vlees. Dat komt onder meer omdat de extensief gehouden Hereford ossen alleen gras eten, leven op de plaats waar ze geboren worden, er geen houtkap heeft plaatsgevonden en het transport per schip maar 2,5% van de CO2-belasting uitmaakt.
"Maar", verzuchtte Povinho na afloop van de bijeenkomst, "als het sentiment zo pro regionale productie is, dan kan ik mijn ideaal om topkwaliteit, duurzaamheid, dier- en volksgezondheid te integreren maar beter laten varen. Als een consument denkt dat lokaal duurzaam is, dan zou ik wel gek wezen om hem te gaan vertellen dat hij er niets van begrijpt. Dan verkoop ik niets meer en moet ik de zaak sluiten. Dat is wel jammer, want duurzaamheid is daar niet bij gebaat."
Sentimentele duurzaamheid werkt duurzame logica tegen.
Fotocredits: Stichting Eko-keurmerk
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
In de landbouw bestaat helemaal niks zoiets als duurzaam. Minder onduurzaam, okay, maar duurzaam, vergeet het maar.
Iedere keer dat ik deze misvatting over duurzaamheid in de landbouw weer hoor, moet ik denken aan die keren dat ik met mijn bus de Noors/Zweedse grens passeerde. De hele bus werd helemaal uitgekleed, op zoek naar drank, drugs en vrouwen, grapje, dat laatste natuurlijk niet, behalve mijn vrouw natuurlijk. Steevast was mijn vraag hebben jullie misschien zelf een groot probleem met dat spul! Zo ook hier, we leven in de meest onduurzame periode ever en we lullen over duurzaamheid. Wie wordt hier nu blij van?
Maar Zé heeft helemaal gelijk zijn producten zijn mogelijk minder onduurzaam dan vele andere. Maar duurzaam? Daar valt nog een hele boom over op te zetten.
Hoe zit het nu met die geavanceerde zeil-vrachtboot Zé, het zal je misschien niet bevallen vanuit Rotjeknor, maar in Amsterdam weten ze er alles van.
Hendrik, je hebt gelijk. Met minder dan 25 kg CO2eq per kg rundvlees (tot Nederland geleverd) zijn we waarschijnlijk* de minst onduurzame producent/leverancier van rundvlees afkomstig van vleesvee** ter wereld. Voor de lezer die te snel hier over heen leest: je neemt een biefstukje van 200 gram in je linkerhand en een stuk lood/steen o.i.d. van 5 kg in je rechterhand. Het gevaarte in je rechterhand is dan de uitstoot van die armzalige 200 gram.
Om het nog lastiger te maken, kan je de voornaamste emissies van vlees van herkauwers (CH4) niet makkelijk omzetten naar CO2eq omdat CO2 en CH4 niet vergelijkbare kringlopen zijn. Maar dat mag jij aan de lezers uitleggen, beste Hendrik.
Hendrik, die zeilboot van jou is quatsch. Dat transport over water over 12000 km draagt net zoveel bij aan de emissies als het transport over de weg over 200 km: ongeveer 2%. Dus alle vervoer dat met weerstand te maken heeft (zowel in de aandrijving als met lucht- en rolweerstand) afschaffen en die zeilboten vervangen door transportschepen ;-)
*Wij zijn één van de uitzonderingen wereldwijd die het 'per bedrijf' hebben laten uitrekenen. ZO'n LCA kost ongeveer 20 mille en de uitkomst staat van te voren niet vast. Dus een slechte uitkomst is mogelijk en dan ben je toch 20k euros kwijt. Wij hebben onze lage uitstoot te danken aan jong slachten, daardoor produceert het dier minder CH4. Onze emissies hebben wij vergeleken met de gemiddelden van Nederlands en Iers vleesvee, beide liggen ongeveer 30% hoger dan onze totale emissies tot en met Nederland geleverd.
**rundvlees afkomstig van vleesvee heeft op papier meer uitstoot dan rundvlees afkomstig van melkvee omdat de uitstoot (voornamelijk CH4) in het laatste geval kan worden toegerekend aan de melk. Maar rundvlees van melkvee is - uitzonderingen daargelaten - van mindere kwaliteit dan van vleesvee. En de consument die slap of taai vlees wil eten omwille van duurzaamheid, moet nog geboren worden....
Die zeilboot is geen quatsch. Je hebt een punt in jouw berekening per kg. Maar als je kijkt naar de totale uitstoot voor scheepsverkeer wereldwijd is dat geen sinecure. Voor vakanties op een Cruiseschip zou ieder zich moeten schamen. Liep net hier iemand tegen het lijf die in de buurt van de kust en in de havens de schepen op gas wil laten lopen omdat de uitstoot niet te harden is.
Maar ik had de opmerking ook bedoeld als commercial. Zé verscheept zijn vlees met een uitermate modern zeilvrachter volkomen CO2 vrij naar Rotjeknor, iets dergelijks. Het vlees vliegt hier dan natuurlijk de deur uit.
Hendrik, dank voor de commerciële suggestie. Nou nog even bedenken hoe we het vlees gaan koelen (wist je dat de warmte die door het koelen vrijkomt, hergebruikt wordt aan boord van het schip ?) en dan ga ik die zeilboot bouwen ;-)
Een andere overweging: hoe komt het eigenlijk dat men het normaal vindt dat katoen en koffie uit Verweggistan komen, maar rundvlees van vleesvee uit Uruguay 'te ver weg' is ?
Als je logisch nadenkt en rekent, zitten er nogal wat comparatieve nadelen (plantaardig eiwitmigratie, stikstofmigratie, fosfaatmigratie, watergebruik, dierwelzijn, diergezondheid, etc) aan de Nederlandse vleesveehouderij, los van het feit dat 500.000 runderen veel te weinig zijn om de NL bevolking te voorzien van lekkere biefstukken.
Kortom: 'lokaal' is een zo krachtige boodschap, dat de consument zich niet afvraagt 'wat zijn de nadelen van lokaal ?'
De emotie voor 'lokaal' afdoen als sentimentele quatsch omdat er een Zé te vinden is die een hartstikke leuke uitzondering is en dat nog heeft laten uitrekenen ook, doet de logica van lokaal geen recht. Zé zou er goed aan doen te beseffen dat 'lokaal' zijn vriend is, want de logica van lokaal gaat het niet over de ratio van kilometers, maar over het gevoel van nabijheid. Da's de trend: de hand schudden die je voedt. Daarom dat op pakken koffie en hun websites boertjes staan afgebeeld. Personificatie, vermenselijken dus; dat refereert aan een intuïtieve waarheid die voor mensen veel reëler is dan rekensommetjes.