Het laatste 'raadsel' van Foodlogs zomerreeks komt uit de droge én natte Languedoc.
Het is 1 september. De zomer raakt aan zijn einde. De bomen bereiden zich voor op de herfst. Zo ook in de Languedoc waar ik de afgelopen 2 maanden woonde.
De bomen hier in de streek laten de blaadjes al hangen, verdorren of zelfs al vallen. De tuinman zegt: 'als het maar even durft te vriezen deze winter, gaan er heel veel bomen dood'. Ze hebben dit voorjaar veel te weinig water gehad, daarna werd het al snel heet. Van het water dat tijdens de relatief natte zomer viel, bereikte bijna niets de wortels: het werd door gras, blad en bovenste bodemlaag opgeslorpt. Te weinig water bereikte de wortels. In de dorpjes die geen 'stadswater' uit de grote reservoirs krijgen, moeten de natuurlijke bronnen met tankwagens worden aangevuld. En ondertussen ziet het landschap groen, veel groener dan in dit jaargetijde gewoon is. Behalve dan de bomen - die zie je bij bosjes het bijltje erbij neergooien. Ook in de wijnbouw is het effect te merken: in ons gebied wordt een wijnoogst verwacht die 40% kleiner is dan vorig jaar.
De boom op de foto staat er niet erg florissant bij: z'n blad hangt en verkleurt al naar geel. Het gaat natuurlijk om de vruchten. Ook in Nederland kun je ze vinden. Wat zijn het?
Fotocredits: Foodlog Media
Dit artikel afdrukken
De bomen hier in de streek laten de blaadjes al hangen, verdorren of zelfs al vallen. De tuinman zegt: 'als het maar even durft te vriezen deze winter, gaan er heel veel bomen dood'. Ze hebben dit voorjaar veel te weinig water gehad, daarna werd het al snel heet. Van het water dat tijdens de relatief natte zomer viel, bereikte bijna niets de wortels: het werd door gras, blad en bovenste bodemlaag opgeslorpt. Te weinig water bereikte de wortels. In de dorpjes die geen 'stadswater' uit de grote reservoirs krijgen, moeten de natuurlijke bronnen met tankwagens worden aangevuld. En ondertussen ziet het landschap groen, veel groener dan in dit jaargetijde gewoon is. Behalve dan de bomen - die zie je bij bosjes het bijltje erbij neergooien. Ook in de wijnbouw is het effect te merken: in ons gebied wordt een wijnoogst verwacht die 40% kleiner is dan vorig jaar.
De boom op de foto staat er niet erg florissant bij: z'n blad hangt en verkleurt al naar geel. Het gaat natuurlijk om de vruchten. Ook in Nederland kun je ze vinden. Wat zijn het?
Fotocredits: Foodlog Media
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Walnoten
ook hier in Wenen in Nussdorf een slecht walnotenjaar. maar juist zeer goed kornoeljejaar(een struik en geen boom). als ik terug ben ga ik ook eens op onze noten letten.
#2, heeft het een met het ander te maken? Wel kornoeljes (wat zijn dat overigens en wat kun je ermee) en geen walnoten en v.v.?
Walnoten, die gezonde hap van de Juglans hebben we nog aan de Romeinse overheersing te danken. In de Perigord staan de meeste, en hoofdzakelijk van de oude soorten met die lekker zwart rottende schil waar ze vroeger zwart pigment voor verf uithaalden. Grote dikke noten van bomen die soms meer dan 200 jaar oud zijn. Ze zijn gek op kalkhoudende klei en löss, daarom zie je ze in Zeeland ook wel hier en daar floreren. Ik heb er een jaar of zeven geleden nog wat geplant hier en die dragen al voor het tweede jaar.
Wil je eens iets speciaals met noten proberen? Doe dan een poging "vin de noix" te maken, een heerlijk aperitief dat in de Perigord gemeengoed is. Niet dat gekleurde water uit de supermarkt, maar het echte spul, pikzwart als dropwater.
Men neme;
3 liter Bordeaux rode wijn.
1 liter pruimenjenever 45 graden alcohol
20 groene niet rijpe walnoten in juni
750 gr. suiker
Hak de noten met schil in kleine stukjes en doe ze in grote glazen karaf met dunne hals. Doe de jenever erbij en laat het een week staan. Voeg nu de rode wijn toe. Laat dat brouwsel weer 45 dagen staan, bij voorkeur koel en donker in de kelder. Daarna doe je de suiker erbij en van tijd tot tijd eens roeren om alle suiker op te lossen. Ik ken brouwers die ook een paar sinaasappels mee gisten met de rode wijn, erg lekker. Filter het mengsel na weer een week door een theedoek en proef ervan, eventueel naar smaak nog wat suiker bijvoegen. Sla het daarna donker en koel op (kelder), minstens een jaar, maar liever langer. Hoe langer het staat, hoe zwarter en lekkerder het wordt.
Santé!
En dan die "huile de noix", ook iets om een straatje voor om te rijden. In de Dordogne zijn nog "moulins" die al sinds de tijd van Rembrandt van Rijn met waterkracht notenolie maken. Je brengt er een kilo of veertig gepelde noten naartoe en die worden vervolgens met een enorme verticaal rollende molensteen vermalen tot pulp (op waterkracht) onder het genot van een glaasje wijn. De pulp wordt verwarmd in een koperen ketel op een houtgestookt fornuis en dan gaat de warme pulp in een bronzen vorm met doeken eromheen (filter). Weer een glaasje wijn. Met een oeroude handpers die ingeklemd zit tussen de dakbalken en de vloer wordt vervolgens een olie uit de noten geperst die je nergens kunt kopen. Een paar druppels is genoeg om een salade een heel bijzondere smaak te geven. Je moet zelf (goed schoongemaakte) flessen meenemen en die schoon, koel en donker opslaan, niet te koud. Dan kun je de olie wel een maand of zes goed houden. Voordat je weggaat moet de oogst natuurlijk gevierd worden, weer een glaasje wijn. Een van de molens werkt al zeven generaties van zeven uur 's morgens tot zes uur 's avonds, de enige gebruikte fossiele energie is een peertje aan het plafond voor een beetje licht in de donkere ruimte en de pers wordt tegenwoordig aangedreven door een klein aggregaat, maar als het moet kan het nog gewoon met de oude bomen in de rotor. De rest van de energie wordt geleverd door het kleine riviertje naast de molen die met een waterrad en allerlei kleppen en kanaaltjes waterkracht omzet in een draaiende molensteen. De molenaar vertelde me dat de laatste molensteen al zo'n honderd jaar dienst doet. Waar ie ooit een nieuwe moet halen weet hij ook niet. Als je daar een middagje bent in die bijna bedwelmende notenlucht met door eeuwenlang persen zwartgeworden wanden en balken, je handen warmend aan het houtvuur onder de koperen ketel van Asterix en Obelix waar de pulp in wordt opgewarmd, realiseer je jezelf dat deze mensen dapper stand hebben gehouden in een snel industrialiserende wereld. Ze gingen niet voor de centen maar voor hun erfgoed, voor de traditie. Ik hoop van harte dat ze het nog lang volhouden, maar betwijfel of ze een kans hebben. Ik zag geen opvolging.