Europa exporteert voor ruim 11 miljard euro aan landbouw- en voedselproducten naar Rusland. Nederland piept en kraakt. Onze boeren en tuinders worden zwaar geraakt en zouden daar als ondernemers niet verantwoordelijk voor zijn. Toch gaat maar 2% van onze totale agri- en foodexport naar Rusland. Waarom kraken we zo en helpt het eten van tomaten en peren voor Poetin zoals de Telegraaf en BNR dezer dagen voorstellen?
De afgelopen dagen rolden de cijfers even ongegeneerd als ongestructureerd de media in. Russen in de grote steden zijn naar schatting voor ca. 70% afhankelijk van geïmporteerd voedsel. Volgens cijfers van de Moskouse universiteit importeert het land 53% van zijn voedsel, voor een totaalbedrag van € 43,1 miljard in 2013. Het verschil met de stadse importbehoefte wordt verklaard door moestuintjes en min of meer autarkische en kleine gemeenschapsboeren op het platteland.
Wit-Rusland, Brazilië en Oekraïne zijn de drie grootste voedselleveranciers van Rusland. Nederland staat met zijn leveringen op de 9e plaats.
Nederland: klein en groot
Volgens Eurostat levert de EU voor € 11,8 miljard aan Rusland. Alleen de VS zijn met een exportwaarde van ruim € 15 miljard een belangrijker handelspartner van de EU op het gebied van landbouw. De VS zelf leveren slechts voor € 1,5 miljard. Grofweg evenveel als Nederland, dat daarmee 2% van zijn 78 miljard landbouw- en voedselexport naar Rusland stuurt. Frankrijk, dat samen met Duitsland de kern van Europa's agriproductie vormt, levert 6,5% aan Rusland. In geld ligt het exportbedrag 20% lager dan het onze. De Fransen komen uit op € 1,2 miljard. Duitsland, het grootste agriproductieland van Europa, leverde voor € 1,6 miljard aan Rusland en verliest daarmee net als wij ca. 2% agri-export.
Ons kleine landje dat na de VS te boek staat als de 2e agri-exporteur ter wereld schaart zich daarmee onder de grote jongens. De werkelijke verliezers zijn Finland en Litouwen die 33% van hun agri-export zien wegvallen. Daarna komen Estland en Letland en Polen die respectievelijk 11, 10 en 8% ineens verliezen. Geen wonder dat de Litouwse minister van buitenlandse zaken vooraan staat om de WTO te bewegen de Russische voedselban tegen zijn Westerse tegenstanders ongedaan te laten maken.
Duitsland niet bang
Duitse boeren zijn niet bang voor Rusland, schrijft de Frankfurter Allgemeine die een voortreffelijk overzicht met procentuele cijfers geeft. Daarin wordt duidelijk hoe de agri-economieën van Europese landen worden getroffen door de Russische landbouwban jegens de Westerse alliantie tegen het land. De Duitse landbouwminister Christian Schmidt klinkt in zijn verklaring over de situatie rustig en zelfverzekerd. Hij laat zien dat Rusland zijn grote afhankelijkheid van Westerse importen doet afnemen, maar daar nog teveel van afhankelijk is om zich op dit moment al sancties te kunnen permitteren. De voedselban van Rusland zal de voedselinflatie in het land aanwakkeren, zegt hij met zoveel woorden. Daarom zou Rusland zich 'constructiever' moeten opstellen.
Nederland beeft
Na een aanvankelijk bericht dat Rabobank vooral marktbederf, maar weinig individuele bedrijven zag klappen, kwam de bank gisteren terug met een ander bericht. Waar algemeen econoom Wim Boonstra nog lichtjes optimistisch klonk, luidde landbouwdirecteur Ruud Huirne gisteren de noodklok.
Huirne acht de crisis dodelijk voor een groot aantal bedrijven, met name in de tuinbouw. Hij vindt dat het niet hun schuld is dat zij in deze positie zijn gekomen en ziet andere landen er nu met een in vele decennia door Nederland opgebouwde kwaliteit vandoor gaan. Hij ziet problemen in met name de kasteelt, fruit en vlees. Allemaal sectoren die al bijna een decennium in een ernstige crisis verkeren en door deze onverwachte en onvoorzienbare handelsoorlog door de banken opeens de nek moet worden omgedraaid. Zonder zicht op betere tijden kunnen zij immers niet doorgaan met het volladen van hun afdelingen Bijzonder Beheer en het financieren van uitzichtloos verlies.
In Nederland is een brede roep te horen om staatsinterventie. Huirne erkent dat zelfs en zegt dat ook hij daar voor pleit in het belang van zijn bank. Volgens hem is voor € 1 miljard schade te verwachten voor de Nederlandse land- en tuinbouw. De overheid zou dat bedrag moeten ophoesten.
Het zichtbaar worden van de werkelijkheid
De Ruslandcrisis maakt zichtbaar wat Foodlog al sinds jaar en dag bespreekt. Nederland kampt met een landbouwcrisis. Door pappen en nathouden, wordt die werkelijkheid het liefst onzichtbaar gemaakt. Er iets aan doen kost boerenkoepels leden, het ministerie zorgen en met name de Rabobank forse afschrijvingen. Tegen een voedselban naar een belangrijk exportland is echter weinig bestand, zoals Huirne in zijn uitspraken duidelijk maakt.
Nederland lijkt 'maar 2%' te exporteren naar Rusland. Dat cijfer verbergt de werkelijkheid van onze nationale productie.* Nederland heeft door zijn ligging aan de haven en monding van Europa een handelspositie die grofweg 10 maal zo groot is als zijn nationale landbouwproductie. Dat betekent dat we onze exportpositie op Rusland mogen herberekenen. We exporteren niet 1,5 miljard van 78 miljard, maar van ca. 7,5 miljard.
Opeens wordt duidelijk dat we na Litouwen met 20% verlies het meest getroffen land zijn. Erger nog: het betekent dat het verwachtte marktbederf ons land als zelfstandig agriproducteur kan wegvagen, juist omdat landbouw amper rendabele bedrijven kent in ons op basis van onze dure arbeids-, grond- en andere vestigingskosten onaantrekkelijke land dat niettemin zit met een kanjer van een exportafhankelijkheid. Daarmee wordt de werkelijkheid zichtbaar die Nederland als cluster van bancair kredietbeleid, overheidsbeleid en individueel ondernemersbeleid heeft gecreëerd. Sinds Gorbatsjov en sinds al minimaal 10 jaar oplopende spanningen én met politici van een regeringspartij aan boord die Oekraine niet in de steek zouden laten.
Nu roepen, zoals Huirne doet, dat de Ruslandcrisis zoiets is de EHEC-crisis is dan ook te makkelijk. Er is sprake van collectief imprudent beleid omdat het nooit iemand uitkwam iets te doen aan de economische rot die ergens en al lang geleden in die daadwerkelijk knappe Nederlandse agrisector is geslopen.
Stresstest, meteen 'voor het echie'
Ik zal niet nog meer cijfers naar voren toveren. Het archief van Foodlog is ermee bezaaid. Wie echter rekent met een gemiddelde Nederlandse exportafhankelijkheid op agrigebied van 80% - waarvan, zoals nu lijkt te blijken, zo'n 16% harde procenten naar Rusland gaan - weet dat er een gevaar is opgebouwd. Nu moet er opeens en met alle hens aan dek besloten worden wat te doen. De Finnen, Litouwers en Polen blijken opeens onze naaste lotgenoten; Duitsland en Frankrijk niet, ook al eten die net als de Engelsen heerlijk mee van onze kasgroenten.
Dit is een stresstest die meteen voor het echie moet worden uitgevoerd. Nederland kent zijn risico's niet en handelt er niet naar. Ze leren kennen, begint met het in kaart brengen ervan. Welke sectoren doen het goed, welke lopen risico en door welke handelslijnen? Ik hoor er nog niemand over. Wel herinner ik me een interview met Ruud Huirne. Ik deed het in 2010 voor het toen nog bestaande Agrarisch Dagblad. Ik vroeg Huirne destijds of ons Landbouw Economisch Instituut scenario's maakte die de kwetsbaarheden van Nederland in de wereld duidelijk maakten. Wij - en de wereld - hebben tenslotte iets te verliezen als we een streep moeten halen door de kennis en praktijk die we hier sinds het einde van de 19e eeuw hebben ontwikkeld. Een groot deel van de wereld draait op onze ontwikkelingsvernunft.
Nood breekt wetten: het antwoord van Huirne
Destijds besloten we zijn antwoord niet ongekuist te publiceren. Noodsituaties breken wetten en afspraken, daarom doe ik het nu wel. Zijn antwoord was een duidelijk 'nee'. Op mijn vraag waarom niet, antwoordde hij ook in de gepubliceerde tekst: omdat ik daar geen opdracht voor krijg. Huirne stond destijds aan het hoofd van het LEI dat net als de WUR waartoe het behoort, ressorteerde onder het toen nog bestaande ministerie van Landbouw. Ik vroeg hem vervolgens waarom hij dan als WUR-professor met een eigen leeropdracht die scenario's niet maakte. De precieze woorden herinner ik me helaas niet meer. In het interview namen we op dat er nu toch een beetje aan scenario's zou worden gedaan. In werkelijkheid was zijn antwoord echter iets in de trant van: "tjee, ja, daar hebben we het nooit over, eigenlijk wel raar nu je het zo zegt". Die houding van Nederland zorgt ervoor dat nu zelfs de Rabobank, dé financier van agrarisch Nederland en die toch echt beter zou moeten weten, met de gebakken peren zit.
Landbouwbeleid in plaats van tomaten & peren voor Poetin
Ik denk dat individuele ondernemers in ons land inderdaad weinig te verwijten valt. Bestuurlijk functioneert er iets niet. Dat formuleer ik onaardig. In werkelijkheid worden we geconfronteerd met een uiting van ons collectieve falen om naar de werkelijkheid te kijken. Fruitteler en adviseur voor landbouwondernemers Wouter van Teeffelen zei hier vanmorgen dat het ontkennen van de werkelijkheid koepels en belangenorganisaties eigen is. Als dat zo is, is het begrijpelijk dat ze al helemaal niet prospectief naar mogelijke risico's willen kijken. In die collectieve gekte, gaan individuele ondernemers mee. Zo gaat dat nu eenmaal.
De Ruslandcrisis die Nederland agriland nu meemaakt, is op z'n minst en wellicht zelfs in de eerste plaats een harde les over ons eigen falen. Ik weet dat er bij het LEI nog steeds geen zinvolle scenario's worden gemaakt. Ik weet ook dat er daar inmiddels mensen rondlopen die dat betreuren. Dit is geen oproep om die opdracht nu eindelijk eens bij het LEI te beleggen. Wel een opdracht om die - bijv. hier - aan de hand van cijfers die vanuit diverse perspectieven goed gestructureerd worden te ontwikkelen. We moeten nl. als land leren waar we staan.
De Telegraaf roept ludiek op tot het eten van een peer voor Poetin. Volgens BNR zouden we Nederlands groenten- en fruit moeten willen eten. Ik help je alvast uit de droom: dat gaat niet helpen. Niemand gaat de volle mep betalen voor het in huis halen van 5 maal zoveel Nederlandse waar. Dat kunnen we namelijk niet op en het gaat onze neus uitkomen. Zelfs als Nederlandse consumenten Huirne's miljard cadeau krijgen als consumptiebeloning - wat neerkomt op zo'n € 60 per persoon - beginnen we er niet aan.
Omdat ons collectief onvermogen nu definitief ongelijk heeft gekregen, is er sinds WO II en Sicco Mansholt geen beter moment geweest om echt na te gaan denken over een nieuw landbouwbeleid dat de 21e eeuw aankan. Ik deed onlangs alvast een voorzetje.
* Het cijfer (2%) klopt degelijk wel, maar maakt het onmogelijk Nederland te vergelijken met andere landen. Nederland is ver- en veruit de grootse handelaar ter wereld in agri- en foodproducten van niet-eigen bodem. De Nederlandse agrisector schermt graag met het bedrag van € 78 miljard omzet die daaruit voortgaat. Dat is niet onterecht, want onze lokale productie en handelspositie vormen een nauw met elkaar verbonden geheel. Nu komt het de sector even niet zo uit dat ze gemeten in nationale productie maar zo klein is; wie haar terugrekent naar die omvang ziet echter welke kwetsbaarheden zijn ontstaan.
NB: ik gebruikte een eenvoudige vuistregel om de nationale productie los te maken van het totale handelsvolume van Nederland. Nadere precisering is nodig. Hulp van bijv. Krijn Poppe (LEI) en zijn team zou in deze draad heel veel toe kunnen voegen
Fotocredits: Ruud Huirne in 2010, gefotografeerd door Pieternel van Velden
Dit artikel afdrukken
Wit-Rusland, Brazilië en Oekraïne zijn de drie grootste voedselleveranciers van Rusland. Nederland staat met zijn leveringen op de 9e plaats.
Nederland: klein en groot
Volgens Eurostat levert de EU voor € 11,8 miljard aan Rusland. Alleen de VS zijn met een exportwaarde van ruim € 15 miljard een belangrijker handelspartner van de EU op het gebied van landbouw. De VS zelf leveren slechts voor € 1,5 miljard. Grofweg evenveel als Nederland, dat daarmee 2% van zijn 78 miljard landbouw- en voedselexport naar Rusland stuurt. Frankrijk, dat samen met Duitsland de kern van Europa's agriproductie vormt, levert 6,5% aan Rusland. In geld ligt het exportbedrag 20% lager dan het onze. De Fransen komen uit op € 1,2 miljard. Duitsland, het grootste agriproductieland van Europa, leverde voor € 1,6 miljard aan Rusland en verliest daarmee net als wij ca. 2% agri-export.
Ons kleine landje dat na de VS te boek staat als de 2e agri-exporteur ter wereld schaart zich daarmee onder de grote jongens. De werkelijke verliezers zijn Finland en Litouwen die 33% van hun agri-export zien wegvallen. Daarna komen Estland en Letland en Polen die respectievelijk 11, 10 en 8% ineens verliezen. Geen wonder dat de Litouwse minister van buitenlandse zaken vooraan staat om de WTO te bewegen de Russische voedselban tegen zijn Westerse tegenstanders ongedaan te laten maken.
Duitsland niet bang
Duitse boeren zijn niet bang voor Rusland, schrijft de Frankfurter Allgemeine die een voortreffelijk overzicht met procentuele cijfers geeft. Daarin wordt duidelijk hoe de agri-economieën van Europese landen worden getroffen door de Russische landbouwban jegens de Westerse alliantie tegen het land. De Duitse landbouwminister Christian Schmidt klinkt in zijn verklaring over de situatie rustig en zelfverzekerd. Hij laat zien dat Rusland zijn grote afhankelijkheid van Westerse importen doet afnemen, maar daar nog teveel van afhankelijk is om zich op dit moment al sancties te kunnen permitteren. De voedselban van Rusland zal de voedselinflatie in het land aanwakkeren, zegt hij met zoveel woorden. Daarom zou Rusland zich 'constructiever' moeten opstellen.
Nederland beeft
Na een aanvankelijk bericht dat Rabobank vooral marktbederf, maar weinig individuele bedrijven zag klappen, kwam de bank gisteren terug met een ander bericht. Waar algemeen econoom Wim Boonstra nog lichtjes optimistisch klonk, luidde landbouwdirecteur Ruud Huirne gisteren de noodklok.
Huirne acht de crisis dodelijk voor een groot aantal bedrijven, met name in de tuinbouw. Hij vindt dat het niet hun schuld is dat zij in deze positie zijn gekomen en ziet andere landen er nu met een in vele decennia door Nederland opgebouwde kwaliteit vandoor gaan. Hij ziet problemen in met name de kasteelt, fruit en vlees. Allemaal sectoren die al bijna een decennium in een ernstige crisis verkeren en door deze onverwachte en onvoorzienbare handelsoorlog door de banken opeens de nek moet worden omgedraaid. Zonder zicht op betere tijden kunnen zij immers niet doorgaan met het volladen van hun afdelingen Bijzonder Beheer en het financieren van uitzichtloos verlies.
In Nederland is een brede roep te horen om staatsinterventie. Huirne erkent dat zelfs en zegt dat ook hij daar voor pleit in het belang van zijn bank. Volgens hem is voor € 1 miljard schade te verwachten voor de Nederlandse land- en tuinbouw. De overheid zou dat bedrag moeten ophoesten.
Het zichtbaar worden van de werkelijkheid
De Ruslandcrisis maakt zichtbaar wat Foodlog al sinds jaar en dag bespreekt. Nederland kampt met een landbouwcrisis. Door pappen en nathouden, wordt die werkelijkheid het liefst onzichtbaar gemaakt. Er iets aan doen kost boerenkoepels leden, het ministerie zorgen en met name de Rabobank forse afschrijvingen. Tegen een voedselban naar een belangrijk exportland is echter weinig bestand, zoals Huirne in zijn uitspraken duidelijk maakt.
Nederland lijkt 'maar 2%' te exporteren naar Rusland. Dat cijfer verbergt de werkelijkheid van onze nationale productie.* Nederland heeft door zijn ligging aan de haven en monding van Europa een handelspositie die grofweg 10 maal zo groot is als zijn nationale landbouwproductie. Dat betekent dat we onze exportpositie op Rusland mogen herberekenen. We exporteren niet 1,5 miljard van 78 miljard, maar van ca. 7,5 miljard.
Opeens wordt duidelijk dat we na Litouwen met 20% verlies het meest getroffen land zijn. Erger nog: het betekent dat het verwachtte marktbederf ons land als zelfstandig agriproducteur kan wegvagen, juist omdat landbouw amper rendabele bedrijven kent in ons op basis van onze dure arbeids-, grond- en andere vestigingskosten onaantrekkelijke land dat niettemin zit met een kanjer van een exportafhankelijkheid. Daarmee wordt de werkelijkheid zichtbaar die Nederland als cluster van bancair kredietbeleid, overheidsbeleid en individueel ondernemersbeleid heeft gecreëerd. Sinds Gorbatsjov en sinds al minimaal 10 jaar oplopende spanningen én met politici van een regeringspartij aan boord die Oekraine niet in de steek zouden laten.
Nu roepen, zoals Huirne doet, dat de Ruslandcrisis zoiets is de EHEC-crisis is dan ook te makkelijk. Er is sprake van collectief imprudent beleid omdat het nooit iemand uitkwam iets te doen aan de economische rot die ergens en al lang geleden in die daadwerkelijk knappe Nederlandse agrisector is geslopen.
Stresstest, meteen 'voor het echie'
Ik zal niet nog meer cijfers naar voren toveren. Het archief van Foodlog is ermee bezaaid. Wie echter rekent met een gemiddelde Nederlandse exportafhankelijkheid op agrigebied van 80% - waarvan, zoals nu lijkt te blijken, zo'n 16% harde procenten naar Rusland gaan - weet dat er een gevaar is opgebouwd. Nu moet er opeens en met alle hens aan dek besloten worden wat te doen. De Finnen, Litouwers en Polen blijken opeens onze naaste lotgenoten; Duitsland en Frankrijk niet, ook al eten die net als de Engelsen heerlijk mee van onze kasgroenten.
Dit is een stresstest die meteen voor het echie moet worden uitgevoerd. Nederland kent zijn risico's niet en handelt er niet naar. Ze leren kennen, begint met het in kaart brengen ervan. Welke sectoren doen het goed, welke lopen risico en door welke handelslijnen? Ik hoor er nog niemand over. Wel herinner ik me een interview met Ruud Huirne. Ik deed het in 2010 voor het toen nog bestaande Agrarisch Dagblad. Ik vroeg Huirne destijds of ons Landbouw Economisch Instituut scenario's maakte die de kwetsbaarheden van Nederland in de wereld duidelijk maakten. Wij - en de wereld - hebben tenslotte iets te verliezen als we een streep moeten halen door de kennis en praktijk die we hier sinds het einde van de 19e eeuw hebben ontwikkeld. Een groot deel van de wereld draait op onze ontwikkelingsvernunft.
Nood breekt wetten: het antwoord van Huirne
Destijds besloten we zijn antwoord niet ongekuist te publiceren. Noodsituaties breken wetten en afspraken, daarom doe ik het nu wel. Zijn antwoord was een duidelijk 'nee'. Op mijn vraag waarom niet, antwoordde hij ook in de gepubliceerde tekst: omdat ik daar geen opdracht voor krijg. Huirne stond destijds aan het hoofd van het LEI dat net als de WUR waartoe het behoort, ressorteerde onder het toen nog bestaande ministerie van Landbouw. Ik vroeg hem vervolgens waarom hij dan als WUR-professor met een eigen leeropdracht die scenario's niet maakte. De precieze woorden herinner ik me helaas niet meer. In het interview namen we op dat er nu toch een beetje aan scenario's zou worden gedaan. In werkelijkheid was zijn antwoord echter iets in de trant van: "tjee, ja, daar hebben we het nooit over, eigenlijk wel raar nu je het zo zegt". Die houding van Nederland zorgt ervoor dat nu zelfs de Rabobank, dé financier van agrarisch Nederland en die toch echt beter zou moeten weten, met de gebakken peren zit.
Landbouwbeleid in plaats van tomaten & peren voor Poetin
Ik denk dat individuele ondernemers in ons land inderdaad weinig te verwijten valt. Bestuurlijk functioneert er iets niet. Dat formuleer ik onaardig. In werkelijkheid worden we geconfronteerd met een uiting van ons collectieve falen om naar de werkelijkheid te kijken. Fruitteler en adviseur voor landbouwondernemers Wouter van Teeffelen zei hier vanmorgen dat het ontkennen van de werkelijkheid koepels en belangenorganisaties eigen is. Als dat zo is, is het begrijpelijk dat ze al helemaal niet prospectief naar mogelijke risico's willen kijken. In die collectieve gekte, gaan individuele ondernemers mee. Zo gaat dat nu eenmaal.
De Ruslandcrisis die Nederland agriland nu meemaakt, is op z'n minst en wellicht zelfs in de eerste plaats een harde les over ons eigen falen. Ik weet dat er bij het LEI nog steeds geen zinvolle scenario's worden gemaakt. Ik weet ook dat er daar inmiddels mensen rondlopen die dat betreuren. Dit is geen oproep om die opdracht nu eindelijk eens bij het LEI te beleggen. Wel een opdracht om die - bijv. hier - aan de hand van cijfers die vanuit diverse perspectieven goed gestructureerd worden te ontwikkelen. We moeten nl. als land leren waar we staan.
De Telegraaf roept ludiek op tot het eten van een peer voor Poetin. Volgens BNR zouden we Nederlands groenten- en fruit moeten willen eten. Ik help je alvast uit de droom: dat gaat niet helpen. Niemand gaat de volle mep betalen voor het in huis halen van 5 maal zoveel Nederlandse waar. Dat kunnen we namelijk niet op en het gaat onze neus uitkomen. Zelfs als Nederlandse consumenten Huirne's miljard cadeau krijgen als consumptiebeloning - wat neerkomt op zo'n € 60 per persoon - beginnen we er niet aan.
Omdat ons collectief onvermogen nu definitief ongelijk heeft gekregen, is er sinds WO II en Sicco Mansholt geen beter moment geweest om echt na te gaan denken over een nieuw landbouwbeleid dat de 21e eeuw aankan. Ik deed onlangs alvast een voorzetje.
* Het cijfer (2%) klopt degelijk wel, maar maakt het onmogelijk Nederland te vergelijken met andere landen. Nederland is ver- en veruit de grootse handelaar ter wereld in agri- en foodproducten van niet-eigen bodem. De Nederlandse agrisector schermt graag met het bedrag van € 78 miljard omzet die daaruit voortgaat. Dat is niet onterecht, want onze lokale productie en handelspositie vormen een nauw met elkaar verbonden geheel. Nu komt het de sector even niet zo uit dat ze gemeten in nationale productie maar zo klein is; wie haar terugrekent naar die omvang ziet echter welke kwetsbaarheden zijn ontstaan.
NB: ik gebruikte een eenvoudige vuistregel om de nationale productie los te maken van het totale handelsvolume van Nederland. Nadere precisering is nodig. Hulp van bijv. Krijn Poppe (LEI) en zijn team zou in deze draad heel veel toe kunnen voegen
Fotocredits: Ruud Huirne in 2010, gefotografeerd door Pieternel van Velden
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Goede analyse Dick, en aangezien we geen duimpjes op teksten kunnen geven bij deze een compliment voor de eerste die het verlies aan export naar Rusland afzet tegen de hoeveelheid werkelijk in Nederland geproduceerde landbouwproducten voor uitvoer. Bestuurlijke krokodillentranen zijn idd onterecht en de roep om overheidssteun is voornamelijk eigen belang, hetgeen Huirne ook ruiterlijk toegeeft. De keerzijde is de individuele ondernemer die hier keihard het slachtoffer van wordt, en geheel buiten zijn schuld. Ik zou zeggen, help het individu en niet de bank. Hadden we in 2008/2009 wellicht ook beter kunnen doen, al moet gezegd worden dat de bank van Huirne nooit overheidssteun nodig heeft gehad.
Goede samenvatting, Dick.
Het verbaasde me eerder al dat het LEI blijkbaar ook nooit een kosten/batenverhaal over de foodsector maakte, zoals KPMG dat voor de VS wél deed.
Mijn inschatting is, dat het LEI-noodscenario heel simpel is, zoals Huirne nu ook hier weer demonstreert. Gewoon weer voor de zoveelste maal aanbellen en handje ophouden in den Haag en de EU. Zoals dat altijd gewerkt heeft: varkenspest, BSE, EHEC, vogelgriep,
Q-koorts: de overheid of zelfs het individuele slachtoffer mag opdraaien voor het in het onder de enige niet-CDA-landbouwminister opgestelde Rapport Wijffels "Toekomst voor de Veehouderij" reeds beschreven freeridersgedrag van de sector.
13 jaar lang is niets gedaan aan die in 2001 al beschreven problemen en in de Landbouwagenda voorgestelde maatregelen. De problematiek is alleen maar verergerd en nu zitten we voor de zoveelste maal met de gebakken peren.
Datzelfde gedrag zijn onze banken ook gaan vertonen: megalomane waterhoofden, groei tot too big to fail, bonusgedreven risicoloos speculeren op onze kosten.
Waar tot voor kort nog zo uitbundig door boegbeelden de loftrompet werd gestoken over die fantastische bijdrage van onze landbouw aan de economie en de export, is het ineens oorverdovend stil. De aap komt uit de mouw: we voeren Rotterdamse import door.
Die geboycotte 1,5 miljard blijkt ineens geen 2% van 78 miljard, maar zelfs 20% van een zelf geproduceerde landbouwexport van niet meer dan 7 miljard.
Hopelijk is Dijsselblom niet langer zo dom om casinogedrag en fraudes van banken langer op kosten van met verdere lastenverzwaringen opgezadelde burgers te belonen, maar heeft hij geleerd van hoe IJsland zijn crisis oploste: door de getroffenen te helpen in plaats van nog immer schaamteloos doorgraaiende bonusjagers, die achter tralies belandden.
De IJslandse economie groeit weer.
De binnenlandse bestedingen bleven overeind omdat onschuldige burgers niet voor bankfraudes en megalomaan casinogedrag van bonusgraaiers op hoefden te draaien.
De one-milliondollar-vraag: blijft het opníeuw pappen en nathouden?
Of staat er in den Haag nu eindelijk iemand op met het lef om het probleem te benoemen, gewoon te zeggen dat de keizer in zijn nakie staat, de koe eindelijk een keer écht bij de - weggebrande - horens te vatten, en de Augiasstal te kuisen?
Dick, je weet hier zelfs een leek als ik mee wakker te schudden!
Al jaren sta als ICT-er met een moestuintje aan de zijlijn te kijken naar het komen en gaan van bedrijven die met geleend geld grote risico's nemen.
Toen ik als belegger een tijdje actief was, heb ik geleerd om risico's te spreiden door in meerdere producten, branches en landen te beleggen. En nooit geld lenen om als maar meer te beleggen, want dat doe je immers met de winst.
Risicovol beleggen is toch uit den boze?
Als ik zie hoe veel bedrijven, ook agrarische bedrijven zich bezig houden met slechts 1 gewas en/of 1 afzetgebied, ook nog met geleend geld, dan is dat toch gewoon "wedden op één paard" met alle risico's van dien? Dat is toch gewoon risicovol beleggen met geleend geld?
Waar zijn de gemengde bedrijven gebleven met vee, kleinvee, veevoer, groentes, fruit, sierteelt? Alleen nog in de Bio-sferen te vinden? Grootschalig kan toch ook?
Teveel tomaten?
Kan er in ons technologisch hoogontwikkelde land geen Nederlandse Tomatenpuree gemaakt worden? Dan kopen we gewoon wat minder in uit China. China raakt het wel weer kwijt aan Rusland.
Of zie ik het allemaal mis?
Dick #2, dank, idem aan Jos #1. Maar prijs de hemel niet eer het avond is. Ik probeer hier niet het LEI iets te verwijten. Ik probeer een houding te laten zien in Neerlands landbouwdenken.
Voor alle duidelijkheid voegde ik een voetnoot en een NB toe.
Joep #3, vermoedelijk kan het best, maar waarom zou je dure tomaten in de purée stoppen? De lage prijs van vandaag is immers niet vol te houden en de echte ligt fors hoger.
De vraag is veeleer: waarom treedt Huirne op als een vakbondsman jegens de regering? Ik heb twee vermoedens: omdat de stekker uit de tuinbouw moet en bijv. Vion zich nu los kan maken van de gedwongen inkoop van varkens. Alles bij elkaar gaat dat snel om een kredietportefeuille die in de honderden miljoenen afschrijving loopt.
Goede analyse van Dick.
Dit wordt na jaren van inderdaad pappen en nathouden de nekslag voor vele bedrijven en dat is erg op bedrijfsniveau en op termijn gezond op sectorniveau. Zo lijkt het want na al bet gedoe van nu en de afgelopen tien jaar is Nederland in de groot Europese markt zijn positie in groenten op zowel imago als volume aan het verliezen en Spanje flink aan het opschalen.
Wat de Russische behoefte betreft: Poetin ligt er niet wakker van want er zijn nog volop vruchtgroenten uit Marokko en Turkije. Daar wordt geheid meer geplant nu.
Ondanks dat dit het voedsel log is moeten we niet vergeten dat de Hollandse bloemen sector procentueel nog zwaarder getroffen wordt. Rusland is een van de belangrijkste exportmarkten. Wat is Russische vrouwendag zonder Hollandse rozen, chrysanten en anjers? Ik denk Russische vrouwendag met Afrikaanse rozen (van NL ondernemers) Of mogen die ook het land niet in?
Tomatenpuree maken van NL tomaten is duur en lastig want ze zijn te waterig, niet genoeg zetmeel en kleur. Biovergisten gaat ook niet want te nat. Maar ze moeten geoogst dus dan maar naar het vee?