In de zomerperiode van 2013 wijdde Foodlog een aantal artikelen aan de crisis in de Franse en Nederlandse eiersector. Het is tijd voor een update.
Overproductie
Boerderij kwam gisteren een korte analyse van de huidige stand van zaken. Er is sprake van overproductie. Boeren produceren elkaar de markt uit omdat ze allemaal tegelijk hun kosten goed hopen te maken door door te gaan met produceren, ook al gebeurt dat met verlies. Scharreleieren worden als industrie-eieren doorgedraaid en brengen ver onder de kostprijs op.
Schadelijk onderling concurrentiegedrag
Daarmee laat het Nederlandse ei een nagenoeg klassiek geval van schadelijk onderling boerenconcurrentiegedrag zien dat een gehele sector in het verderf dreigt te storten. Eric Hubers, voorzitter van LTO Nederland pluimveehouderij, verklaart dat de reserves van de boeren volledig op zijn na een te lange periode van slechte prijzen. De boeren houden het nog even vol omdat hen een geluk bij een ongeluk treft: de voerprijzen zijn dit jaar wat lager zodat faillissementen nog even uit kunnen blijven. Toch produceert ook Hubers stug door, zo verklaarde hij eerder dit jaar op de Utrechtse VIV-beurs voor de intensieve dierhouderij in Nederland.
Geen zelfcorrigerend vermogen
In Boerderij verklaart eierhandelaar Leon Clemens van Omega Food in Bergeijk waarom boeren ervoor kiezen stug door te produceren en het voor hen dodelijke overaanbod in stand te houden. Clemens: "vroeger kozen hennenhouders met een oudere afgeschreven stal gemakkelijk voor een periode van leegstand. Door die effecten verdween dan vrij snel het overaanbod en herstelde de markt sneller. Nu is dat niet meer zo. De pluimveehouder blijft produceren om zijn variabele kosten te kunnen dekken."
Met variabele kosten worden met name financieringskosten bedoeld. Door de omschakeling op scharrelhouderijsystemen zijn overal in Europa nieuwe stallen gebouwd met behulp van zwaar op de winst- en verliesrekening en boerenbalans drukkende bankfinancieringen. De rente daarop kan de boer alleen opbrengen als er productie uit zijn bedrijf komt. De boel even stil zetten gaat niet, omdat hij dan zonder inkomsten het verlies op zijn improductieve stallen volledig moet afschrijven. Vóór de massale omschakeling hadden de boeren voldoende eigen vermogen om een periode van leegstand zelf te kunnen corrigeren en overleven. Nu niet meer. Bank, overheid en boerenkoepels konden deze omstandigheid zien aankomen, maar lieten het gebeuren. Een en ander nota bene, terwijl het Landbouw Economisch Instituut aantoonde dat er productiecapaciteit uit de markt moet worden gehaald omdat de situatie op deze manier niet vol te houden is.
De bank moet het oplossen
Vorig jaar liet staatssecretaris Dijksma weten dat de boeren niet bij haar moeten aankloppen om de situatie op te lossen. Zij verwees naar de banken. Kennelijk vond ze dat die beter op hun financieringen hadden moeten letten. Wat ze er dit jaar van vindt, moet nog blijken.
Doeltreffend Salomonsoordeel
Er is een snel en doeltreffend middel om de zich maar voortslepende lijdensweg van de eiersector op te lossen: banken kunnen er vanmiddag nog voor kiezen het faillissement van een voldoende groot aantal van hun slechtste ei-ondernemers aan te vragen. Zo reduceren ze gericht het overaanbod en stellen ze het voortbestaan van de Nederlandse eiersector en hun kredietportefeuille zeker. Het besluit zou verdedigd kunnen worden als ethisch omdat niemand zijn verantwoordelijkheid in het verleden heeft willen nemen en het landsbestuur het Salomonsoordeel bij de banken heeft neergelegd.
Fotocredits: 'Bakers dozen', uitsnede, Alan Hudson
Dit artikel afdrukken
Boerderij kwam gisteren een korte analyse van de huidige stand van zaken. Er is sprake van overproductie. Boeren produceren elkaar de markt uit omdat ze allemaal tegelijk hun kosten goed hopen te maken door door te gaan met produceren, ook al gebeurt dat met verlies. Scharreleieren worden als industrie-eieren doorgedraaid en brengen ver onder de kostprijs op.
Schadelijk onderling concurrentiegedrag
Daarmee laat het Nederlandse ei een nagenoeg klassiek geval van schadelijk onderling boerenconcurrentiegedrag zien dat een gehele sector in het verderf dreigt te storten. Eric Hubers, voorzitter van LTO Nederland pluimveehouderij, verklaart dat de reserves van de boeren volledig op zijn na een te lange periode van slechte prijzen. De boeren houden het nog even vol omdat hen een geluk bij een ongeluk treft: de voerprijzen zijn dit jaar wat lager zodat faillissementen nog even uit kunnen blijven. Toch produceert ook Hubers stug door, zo verklaarde hij eerder dit jaar op de Utrechtse VIV-beurs voor de intensieve dierhouderij in Nederland.
Geen zelfcorrigerend vermogen
In Boerderij verklaart eierhandelaar Leon Clemens van Omega Food in Bergeijk waarom boeren ervoor kiezen stug door te produceren en het voor hen dodelijke overaanbod in stand te houden. Clemens: "vroeger kozen hennenhouders met een oudere afgeschreven stal gemakkelijk voor een periode van leegstand. Door die effecten verdween dan vrij snel het overaanbod en herstelde de markt sneller. Nu is dat niet meer zo. De pluimveehouder blijft produceren om zijn variabele kosten te kunnen dekken."
Met variabele kosten worden met name financieringskosten bedoeld. Door de omschakeling op scharrelhouderijsystemen zijn overal in Europa nieuwe stallen gebouwd met behulp van zwaar op de winst- en verliesrekening en boerenbalans drukkende bankfinancieringen. De rente daarop kan de boer alleen opbrengen als er productie uit zijn bedrijf komt. De boel even stil zetten gaat niet, omdat hij dan zonder inkomsten het verlies op zijn improductieve stallen volledig moet afschrijven. Vóór de massale omschakeling hadden de boeren voldoende eigen vermogen om een periode van leegstand zelf te kunnen corrigeren en overleven. Nu niet meer. Bank, overheid en boerenkoepels konden deze omstandigheid zien aankomen, maar lieten het gebeuren. Een en ander nota bene, terwijl het Landbouw Economisch Instituut aantoonde dat er productiecapaciteit uit de markt moet worden gehaald omdat de situatie op deze manier niet vol te houden is.
De bank moet het oplossen
Vorig jaar liet staatssecretaris Dijksma weten dat de boeren niet bij haar moeten aankloppen om de situatie op te lossen. Zij verwees naar de banken. Kennelijk vond ze dat die beter op hun financieringen hadden moeten letten. Wat ze er dit jaar van vindt, moet nog blijken.
Doeltreffend Salomonsoordeel
Er is een snel en doeltreffend middel om de zich maar voortslepende lijdensweg van de eiersector op te lossen: banken kunnen er vanmiddag nog voor kiezen het faillissement van een voldoende groot aantal van hun slechtste ei-ondernemers aan te vragen. Zo reduceren ze gericht het overaanbod en stellen ze het voortbestaan van de Nederlandse eiersector en hun kredietportefeuille zeker. Het besluit zou verdedigd kunnen worden als ethisch omdat niemand zijn verantwoordelijkheid in het verleden heeft willen nemen en het landsbestuur het Salomonsoordeel bij de banken heeft neergelegd.
Fotocredits: 'Bakers dozen', uitsnede, Alan Hudson
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik ken de eiersector niet goed, maar als ik het verhaal zo lees is het heel vervelend voor sommige individuele boeren, maar voor de sector niet zo'n ramp. Er was vrij veel EV, dat is de basis waarop financiering is verstrekt. Dat heeft voor veel economische activiteit gezorgd, waar iedereen blij van wordt. De boeren zijn hun EV kwijt, en hebben daar productiecapaciteit voor in de plaats gekregen. Dat leidt vervolgens tot overproductie, waardoor de waarde van de bedrijven verdampt. Geen ramp voor degenen die zwaar gefinancierd zijn, die hadden toch al niks. Vervelend voor degenen die niet meededen, dat wel. De negatieve rendementen zorgen ervoor dat al het geld dat nog ergens vandaan kan worden geschraapt in de bedrijven gaat, wederom vervelend voor individuen maar niet voor het geheel. Als de situatie nog even duurt vallen er vanzelf bedrijven om, en dat zijn die bedrijven waarbij weer de meeste pijn geleden wordt door individuen.
Op deze manier blijven de ondernemers die het scherpst kunnen produceren over, en dat is dan weer goed voor ons allemaal.
Maar nogmaals, heel vervelend voor mensen die hun hele leven hard gewerkt hebben en overblijven met niets.
Dat klopt Henric. Het is - net als in de tuinbouw die je wel goed kent - een spelletje: wie houdt het het langste vol? Toch moet je opletten als bestuurder: je moet waken niet de goeie bedrijven en ondernemers te laten omvallen. Toch gaat dat ook gebeuren als je het gewoon laat gaan.
Het emmert en ettert inmiddels alweer een jaar verder. Mét veel persoonlijk leed en onzekerheid bij teveel mensen. Dat leidt af van het voeren van een bedrijf en verzwakt de sector als geheel. Vandaar dat ik me mijn slotgedachte permitteer: sluiten, opstallen neerhalen en compleet afschrijven.
Dick, bij goed ondernemerschap hoort ook het rekening houden met ontwikkelingen in de sector, en ervoor zorgen dat de stakeholders jou (h)erkennen als goede ondernemer. En het in de lucht houden van een bedrijf in barre tijden.
Kortom, ik geloof niet dat een periode van financiële onzekerheid slecht is voor de sector. Nogmaals, wel slecht voor individuen.
Moeilijk te begrijpen voor de consument.
Terwijl bij ons de eieren 10 à 25 cent kosten, zie ik ze in Frankrijk bij de super voor 20 à 60 cent. Ik heb daar geen Nederlandse eieren ontdekt, maar wel grote verschillen in definities van Bio en vrije uitloop.
De prijs van kwarteleieren is 3,88 euro/kilo (ca. 18 stuks).
Eieren bij Carrefour on-line.
Waarom geen prijs per kilo?
Bij vlees en fruit is het zaak om zoveel mogelijk water toe te voegen omdat per kilo wordt afgerekend. Ik krijg de indruk dat kleine eieren als middelgroot worden verkocht en middelgroot als groot. Als ik de eieren van de Lidl in Duitsland (mittelgroß) vergelijk met de middelgrote eieren van onze Plus markt, dan blijken deze laatste veel kleiner te zijn.
Wat mij betreft mag een eerlijk ei best 2x zoveel kosten als nu het geval is. Maar vermeldt wel het gewicht of de kiloprijs, dan hoef je niet ieder doosje in de supermarkt te openen en te vergelijken.
De prijzen staan onderdruk, dat komt deels door omdat er veel eieren zijn, maar ook deel door de EU gecreëerde concurrentie vervalsing. Kooi eieren mogen niet in de EU geproduceerd worden, maar nog wel ingevoerd worden. Auto's die niet aan de laatste Europese emissie eisen voldoen mogen niet in de EU geïmporteerd worden, waarom mogen eieren die niet aan de Europese dierwelzijnseisen voldoen wel geïmporteerd worden? dat is toch zo krom als een hoepel?