In drie rivieren in de staat Pennsylvania werden mannelijke vissen aangetroffen die eitjes in zich droegen. Wetenschappers en autoriteiten zijn hard op zoek naar de oorzaak van deze hermafrodiete vissen. Ze richten zich daarbij op chemicaliën in het water, en vooral op de zogenoemde endocriene verstoorders - hormonen en chemicaliën die een hormoonwerking hebben.
Oestron
Het belangrijkste hormoon dat werd aangetroffen is oestron, een 'zwak vrouwelijk hormoon' dat een krachtige endocriene verstoorder is. Dit hormoon wordt vaak aangetroffen in het afvalwater van zuiveringsinstallaties en als uitspoelsel van mest (van koeien, kippen en varkens). Dat betekent dat het dus van zowel agrarische als menselijke 'bronnen' afkomstig is. De onderzoekers troffen echter ook nieuwe stoffen en vervuilingen aan, waarvoor ze zelfs nieuwe laboratoriumtechnieken moesten ontwikkelen om ze te kunnen meten.
Geschrokken
De onderzoekers zijn geschrokken van hun eigen bevindingen: "we verwachtten niet dat het probleem zo wijdverbreid zou zijn. Het aantal vissen dat aangetast was en de ernst daarvan waren verrassend", zegt Vicky Blazer, visbioloog, in de LA Times.
Ze voegde daaraan toe dat de gevonden stoffen ook voor mensen gevaarlijk zijn (denk ook aan restanten van medicijnen in het water). Voor de vissen is er letterlijk geen ontsnappen aan, de vervuilende stoffen verzadigen hun leefklimaat. Maar mensen kunnen mogelijk nog wel beschermd worden door verbetering in waterzuiveringstechnologieën en het opvangen van mest, zei Blazer.
Dit artikel afdrukken
Oestron
Het belangrijkste hormoon dat werd aangetroffen is oestron, een 'zwak vrouwelijk hormoon' dat een krachtige endocriene verstoorder is. Dit hormoon wordt vaak aangetroffen in het afvalwater van zuiveringsinstallaties en als uitspoelsel van mest (van koeien, kippen en varkens). Dat betekent dat het dus van zowel agrarische als menselijke 'bronnen' afkomstig is. De onderzoekers troffen echter ook nieuwe stoffen en vervuilingen aan, waarvoor ze zelfs nieuwe laboratoriumtechnieken moesten ontwikkelen om ze te kunnen meten.
Geschrokken
De onderzoekers zijn geschrokken van hun eigen bevindingen: "we verwachtten niet dat het probleem zo wijdverbreid zou zijn. Het aantal vissen dat aangetast was en de ernst daarvan waren verrassend", zegt Vicky Blazer, visbioloog, in de LA Times.
Ze voegde daaraan toe dat de gevonden stoffen ook voor mensen gevaarlijk zijn (denk ook aan restanten van medicijnen in het water). Voor de vissen is er letterlijk geen ontsnappen aan, de vervuilende stoffen verzadigen hun leefklimaat. Maar mensen kunnen mogelijk nog wel beschermd worden door verbetering in waterzuiveringstechnologieën en het opvangen van mest, zei Blazer.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Zeker vijftien jaar geleden zag ik eens een reportage over dezelfde verschijnselen (in Engeland meen ik ). "Men" had argwaan gekregen want in een visrijke rivier was "ineens" geen gezonde vis meer te vangen. (ook hermafrodieten) Oorzaak: een fabriek van "zachte" plastic-verpakkingsmaterialen, die zijn afvalwater loosde op deze rivier. In het afvalwater: endocriene verstoorders, een op oestrogeen lijkend stofje, dat in zachte plastics zit. Ik denk dan altijd: goed, dat ze dit vinden, want dit voorkomt weer meer ellende. Het kan toch invloed hebben op opgroeiende kinderen (jongens). Mij verbaast het dat kennis uit dit soort onderzoeken niet wereldwijd gedeeld wordt. Maar ik ben maar een leek, en krijg natuurlijk maar beperkt informatie via allerlei media. Krijg echter wel steeds meer het gevoel, dat deskundigheid, verantwoordelijkheid, eerlijkheid en gerechtigheid steeds minder belangrijk worden geacht.
Inderdaad, deze problemen zijn al heel lang bekend en worden veel te weinig gemeld. Het zit dieper. Chemische stoffen, die voor de bacteriën en schimmels - die alles weer moeten opruimen wat wij en andere ''hogere'' organismen aanrichten - totaal onbekend zijn, hopen zich op. Met name gaat dit ook om de chemische stoffen die medicijnen heten. Die worden met verve als oplossing gepresenteerd voor mensenziektes en gedragsproblemen omdat ze receptoren blokkeren. Eigenlijk is meestal heel goed bekend welke natuurproducten deze receptoren afdoende blokkeren, maar omdat alleen een zelfgemaakte stof patenteerbaar is wordt er net zo lang aan geknutseld tot er eentje ontstaat die voor de mens net niet meer giftig is. Wat die stof dan verder in het milieu doet na de passage door het menselijk (of dierlijk) lichaam... tja... na ons de zondvloed! Dit betreft niet alleen stoffen die op hormonale receptoren aangrijpen, maar ook neurotransmitters en allerlei andere stoffen, want de betreffende receptoren (bijvoorbeeld voor serotonine) kom je overal in het planten- en dierenrijk tegen.
"Eigenlijk is meestal heel goed bekend welke natuurproducten deze receptoren afdoende blokkeren, maar omdat alleen een zelfgemaakte stof patenteerbaar is wordt er net zo lang aan geknutseld tot er eentje ontstaat die voor de mens net niet meer giftig is. Wat die stof dan verder in het milieu doet na de passage door het menselijk (of dierlijk) lichaam... tja... na ons de zondvloed! "
Tedje, wat je daar zegt is niet niks. Kun je voorbeelden geven van equivalente, maar niet patenteerbare natuurlijke stoffen? En: zorgen concentraties van natuurlijke stoffen dan niet voor problemen (Paracelsus leerde ons dat het niet in het 'gif', maar in de opeenhoping van stoffen zit)?
Hermafrodie komt normaalgesproken heel erg veel voor onder vissen. Veel vissen veranderen ijdens hun leven van geslacht of zijn tegelijk vrouwtje en mannetje.
De beschreven soorten vertonen dit gedrag ook.
Ik vind het altijd een beetje dubieus dat deze feiten niet of nauwelijks worden genoemd in dit soort paniekzaaiende journalistiek.
Op zich is het best mogelijk dat er een verband tussen hormoonverstorende chemicalien in het water en een hogere incidentie van dit fenomeen in de Amerikaanse rivieren maar zo lijkt het net alsof er bij de onwetende leek iets doorheengedrukt wordt.
De overeenkomst van mijn definitie van zowel een goede wetenschapper als goede journalist is dat ze op zoek gaan naar de waarheid, en daarin alle feiten meenemen en presenteren. Koste wat het kost een veronderstelling proberen te bewijzen en daarbij voor het gemak informatie weg laten die de zaak misschien enigzins nuanceert of compliceert valt niet in die definitie.
@Bas, ik lees op dit moment Stikvallei van Frank Westerman over de oorzaken van de ramp bij Lac Nyos in Kameroen. Er waren twee kampen die elkaar te vuur en te zwaard bestreden. Het pleit werd beslecht doordat één van de partijen zich terugtrok. Eén van de betrokken wetenschappers van het "winnende" kamp: "de enige tekortkoming van de wetenschap is dat zij wordt beoefend door mensen".
Een ontluisterend boek, zowel wat betreft de wetenschappers als de journalisten.
Het lijkt dat dat hier ook het geval is. Hermafrodie bij vissen is inderdaad bekend en is door hele kleine veranderingen in hormonen of hormoonverstorende stoffen te beïnvloeden. Beide kampen gebruiken de informatie voor hun eigen doelen.