Italiaanse onderzoekers toonden met een prospectief onderzoek aan dat overgevoeligheid voor gluten in beperkte mate voorkomt, vooral bij vrouwen van in de veertig.

De huidige rage van glutenvrije diëten is ingegeven door de stellige opvatting van een groeiend aantal consumenten dat gluten, een eiwittensoort in granen, schadelijk zijn en allerlei gezondheidsklachten veroorzaken. Ook bij personen die niet lijden aan de auto-immuunziekte coeliakie ( je zegt het zo: ‘seu-lia-kíe’). Die manifesteert zich onder meer als ernstige darmklachten waarvan de oorzaak met zekerheid te herleiden is tot de gluten in brood en pasta.

Wel of geen NCGS
Of er überhaupt zoiets bestaat als overgevoeligheid voor gluten bij personen die geen coeliakie, maar wel allerlei vergelijkbare klachten hebben, is onderwerp van heftige debatten en talloze studies. Symptomen die aan deze non-celiac gluten sensitivity (NCGS) worden toegeschreven zijn een opgeblazen gevoel, diarree of juist constipatie, darmkrampen, aften in de mond, ongevoeligheid in de ledematen, vermoeidheid, hoofdpijn en vaagheid in het hoofd ('foggy mind').

De anti-gluten beweging wordt aangevoerd door de Amerikaanse auteurs William Davis (Broodbuik) (www.broodbuik.nl en David Perlmutter (Grain Brain). Ook low carb en paleo-aanhangers weren tarwe uit hun dieet. Inmiddels overstijgt het aantal consumenten dat glutenvrij eet overigens al ruimschoots het geschatte aantal NCGS patiënten, in het bijzonder in de Verenigde Staten.

Er zijn veel artsen en wetenschappers die beweren dat NCGS helemaal niet bestaat als afzonderlijke kwaal. De Nederlandse Coeliakie Vereniging somt op haar website op wat de misverstanden zijn. .De Nederlandse hoogleraar Fred Brouns benadrukt dat het eten van volkorenproducten gezond is en dat de kans dat gluten de veroorzakers van de genoemde klachten zijn minimaal is.

Voorzichtig
Mogelijk zijn het andere eiwitten in graan dan de gluten of bepaalde soorten complexe koolhydraten (de zgn. FODMAPS) die de klachten geven. Als personen opknappen nadat ze met tarwe stoppen, kan dat ook door het glycemische effect zijn van het weglaten van (snelle) koolhydraten. Veel klachten zijn vergelijkbaar met die van het Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS), ook bekend als de ‘spastische darm’. Dat maakt het stellen van de diagnose NCGS allemaal niet eenvoudiger.

Het Italiaanse onderzoek is volgens de auteurs het eerste prospectieve onderzoek naar glutenovergevoeligheid. In 2012 werden in 38 medische centra in het land uit een groep van 12.255 ondervraagden 486 patiënten geselecteerd die mogelijk overgevoelig waren voor gluten. Hun hele medische geschiedenis en die van hun familie werd geëvalueerd. Ze werden een jaar lang nauwkeurig gevolgd. 95 procent van hen gaven aan dat de klachten verdwenen en terugkwamen als de gluten uit het eten werden gehaald respectievelijk weer werden toegevoegd. Uiteindelijk werd bij 391 patiënten NCGS vastgesteld. Opmerkelijk: 5,4 keer vaker bij vrouwen dan bij mannen en vooral bij veertigers. Het onderzoek bracht bovendien 340 nieuwe gevallen van coeliakie aan het licht.

De Italiaanse onderzoekers zijn voorzichtig in hun conclusies. ‘Ondanks het groeiende besef dat NCGS bestaat, is het nog altijd niet geïdentificeerd als ziekteverschijnsel, met verscheidene onverklaarde klachten. Een van de meest kritieke punten is dat biomarkers ontbreken, waardoor het moeilijk is een duidelijke diagnose te stellen.’
Dit artikel afdrukken