Hoeveel mensen zouden ons wijzen op het feit dat Diederik Samson een onbekende Nederlander en geen minister is? En hoeveel mensen zouden boos worden omdat we broccoli een gore groente noemden die je helemaal niet lekker moet willen vinden? Ik heb het over de manipulatieve nieuwsbrief van vorig weekend.

De Diederik Samsom in de Tweede Kamer is geen minister en heeft desondanks een drie- en geen tweepoot op het einde van zijn naam. En broccoli is natuurlijk best te eten, zeker als je er soep van maakt.

Beduidend minder dan een half promille stoorde zich aan ons gezwets. Je kunt dus rustig alles beweren. Zelfs op Foodlog.

Doen zonder dromen
Partijleider Samsom loog een betere wereld bij elkaar en weigert dat te erkennen. Dat maakte Jaffe Vink meer dan duidelijk. Toen Samsom nog campagne voerde voor Greenpeace loog hij dat het bespuiten van groenten en fruit zijn zaad maar half zo vruchtbaar maakt.
Onderwijl gebeurt hetzelfde ook van de andere kant. Terwijl gewasbescherming met Netam-Natrium volgens boerenman Jaap van Wenum (zie minuut 5:45 in de Zembla-uitzending) geen kwaad kon, bleek dat toch anders te zitten. Niet een beetje, maar heel erg anders.
Alles klinkt logisch en gaat erin als koek en vervuilt ons brein en gevoel. Wie kun je nog geloven? Je moet namelijk weten dat we op de wereld zeker niet zonder kunstmest en niet zonder spuiten kunnen als we niet allemaal met een gekromde rug op het land willen werken of slimme robotjes hebben uitgevonden om dat voor ons te doen. Dat wordt een hard leven. Zonder vakantie, lease-auto voor het imago, krant, tablet en TV waarin het blijde vermaak voor de betere wereld te lezen valt. Dat is het slechte nieuws. Het andere slechte nieuws is dat we niet door kunnen gaan met spuiten zoals we dat nu doen en dat de kunstmest opraakt en alleen met bergen CO2-uitstoot gemaakt kan worden. Het goede nieuws is een ontdekking. Zulke vraagstukken los je niet op met blijde boodschappen, maar door ze te benoemen en aan te pakken. Doen zonder dromen, dat kan prima werken.

Schapen op het dak & elektrische auto's
Onze samenleving liegt de betere wereld bij elkaar en vindt dat prima. Er zijn vele predikers over het beloofde leven van morgen. Ik ken er die het uitbeelden met plaatjes van wollige schaapjes op stedelijke daken, elektrische auto's in de straten en overal vanaf druipende overvloed. Onzinnig, want die wereld bestaat niet en voorzover hij zou kunnen bestaan kunnen we er beter van af. Schapen kunnen niet leven op daken; daar groeit te weinig gras en er is geen reden om gras op daken te planten. Daar plant je sla, aardappelen, boerenkool, spruiten of aardbeien als je wijs bent, maar geen gras. Da's alleen voor plekken waar niets wil groeien. Steden die tevens boerderijen zijn vreten zoveel energie dat ze nooit zullen ontstaan. En elektrische auto's kosten zo'n berg ouderwets vuile CO2-uitstoot om te maken dat je de elektrische samenleving veel beter uit kunt vinden rond accu's en apparatuur om in 3D te skypen of Hangouten. Zo kun je thuisblijven en toch naar je werk en op visite gaan. Weg met die hele auto en al dat gereis, we gaan naar heel andere werelden. Maar zelfs eerbare kranten liegen de wereld voor dat hij beter wordt als we elektrisch gaan rijden of zelfs vliegen. Dat doen ze ook als we duurzamer gaan eten. De oude WUR-baas Aalt Dijkhuizen zei het nog zo vorige week: er is niets duurzamers dan plofkip als we tenminste iedereen een boutje gunnen. Toch was iedereen blij toen we afgelopen week lazen dat we alweer duurzamer gingen eten. Zonder plofkip natuurlijk.

Om te janken
President George Bush I vond broccoli ronduit smerig. I hate that stuff, zei hij. En inderdaad: gekookt stinkt het. In de soep kan het best wat worden. Met spekjes er doorheen gebakken is het heerlijk. Maar wat bedachten vuige reclamemakers? Maak het meest gore hip, juist omdat het echt als goor geldt. Net zoals ze dat ook doen met dingen die je niet moet willen, maar nu toch wilt. Laat nog eens een keer zien dat reclame de wereld rond laat gaan. Jeugd voor een betere wereld pakte het met plezier op. Ook journalisten hypen het met graagte mee omdat ze dachten dat het voor een betere groentenwereld was. Natuurlijk niet. Het is briljante reclame voor de kracht van reclame. It's all about advertising, man.

De betere wereld is domweg cynisch vermaak. We zijn zelfs verbaasd als mensen erin gaan geloven, zoals Hanny Roskamp. Ze zou een emotioneel en zelfs staatsgevaarlijk tiepje zijn. Ik mag haar geen aardige buurvrouw meer vinden, terwijl ik weet dat ik in de stad vele van die buurvrouwen om me heen heb wonen. Om over de buurmannen - en wellicht zelfs mezelf - nog maar te zwijgen.
De daders die daar voor zorgden, roepen we niet ter verantwoording. We stenigen de slachtoffers. Ik vind dat om te janken.

Vrolijke Bhagwans
Waar zijn de vrolijke Bhagwans en adverteerders van de betere wereld mee bezig? We zijn domweg met teveel. Daarom wordt het allemaal minder. We mogen blij zijn met 1 billetje plofkip dat ene keertje in de week. En die ploffer kan nog behoorlijk blij leven ook - als we dat willen en mogelijk maken. Kunnen we het daar eindelijk eens over hebben? Wie nog minder wil en daarom ook helemaal wil stoppen met spuiten en ploffen, heeft vooral mijn zegen. Maar zullen we alsjeblieft een keertje normaal gaan doen, zonder evangelie dat ons in vervoering moet brengen én ook altijd weer laat ontsporen?

De wereld van morgen komt eraan. Helemaal vanzelf, daar helpt geen lieve moeder aan. Als we willen besluiten hoe we 'm een beetje kunnen sturen, moeten we van de leugens af die ons beloven dat we houden wat we hebben en er nog meer bij krijgen.
'Maar dat gaat niet zonder dromen van een alweer betere toekomst', zeggen reclamemannen - en vrouwen. Flauwekul. Het leukste gaat worden er samen aan te werken zonder al die storende goeroe's, gewoon kijkend naar hoe het is en verder kan. Mensen houden meer van het gezelschapsspel dan van het resultaat. Het bezit is altijd het einde van het vermaak. We hebben geen dromen nodig, maar samen doen. Jonge mensen doen niet anders. Het zijn de ouwe lui en evangelisten die het grootste probleem vormen, maar nog wel aan het stuur zitten. Vaak van een elektrische auto trouwens, want die is 'duurzaam' en alleen zij verdienen genoeg om hem af te kunnen trekken.

Vooruit dus. De leugens en andere evangelies kunnen slechts hinderen in deze woestenij.

Fotocredits: 'Geen uitspraak over Haagspraak', uitsnede, Roel Wijnants
Dit artikel afdrukken