Dat zei voorzitter Hans Huijbers van ZLTO, die vanuit die functie namens de boeren eigenaar en (demissionair) president-commissaris is van het geplaagde Vion, gisteren in een interview met Boerderij. Het staat online in een verkorte versie. De volledige tekst verscheen alleen in de papieren versie van het boerenblad.
Bij Vion werden honderden miljoenen boerengeld verbrand. De schulden konden worden afgelost door de verkoop van rendabele bedrijfsonderdelen. Tot overmaat van ramp bleken bestuursleden ook nog eens gunstige aandelentransacties te hebben gedaan rond hun belang in Vion, terwijl het al slecht ging. Dat gebeurde allemaal op kosten van de boerenleden, terwijl Huijbers er nooit ruimte voor had geboden om het daar eens goed over te hebben.

Honderduit
Huijbers vertelt dat het hem spijt dat hij het bestuur en beleid van Vion niet tijdiger had aangepakt. Dat boeren in concepten moeten leren denken en dat ze misschien maar zelf eigenaar moeten worden van Vion. En dat hij zijn mond moet houden over Vion omdat hij alle ruimte moet laten aan zijn nieuwe directievoorzitter Michiel Herkemij van Vion. Daarom ook moet er een nieuwe Raad van Commissarissen komen. Aan de huidige en nu reeds demissionaire kleven immers alle fouten uit het verleden.
Onderwijl praat hij niettemin honderduit over het beleid, waarover Herkemij nog nergens in de pers te horen viel. Dat deed Huijbers afgelopen zaterdag ook, vertelde me een van de journalisten van De Persdienst die hem voor BN de Stem interviewden.

Afgelopen zaterdag schreef ik naar aanleiding van dat vraaggesprek:

Ik vind het een mateloos boeiend interview. Huijbers zet er het beleid van Vion mee neer, terwijl hij - bij mijn beste weten - demissionair is als commissaris. Wél is hij baas van de organisatie die eigenaar is van alle aandelen. Hij heeft echter net Michiel Herkemij als high profile directievoorzitter aangetrokken om 'zijn' bedrijf te leiden. Niettemin kiest hij ervoor om de invloed van de aandeelhouder op het beleid met een zwaar betonblok in de pers duidelijk te maken.

Ik lees in het interview overigens iets anders dan de boerencommentaren op dit bericht op twitter er in lezen. Zoals je 'garagewijnen' hebt, kun je ook uit de kluiten gewassen 'garagevarkens' hebben - nieuwe concepten met meerwaarde en authenticiteit. Huijbers nodigt hen uit bij Vion in plaats van bij kleinere slachters te komen laten slachten en verwerken. Hij zet Vion dus neer als een soort serviceprovider: een fabriek waar verschillende merken uit kunnen komen. Een concept dat in Big Business heel normaal is. In zulke gevallen (Nestlé is er bijv. een meester in) maken merkmarketeers (een competentie die Vion nadrukkelijk niet heeft en niet meer op tijd in zijn cultuur kan laten inbedden) gebruik van een soort 'witte pomp' als fabriek die ze zelf niet in eigendom hebben. In Food is dat heel normaal. De Lasagnemaaltijden van het high end diepvriesmerk Picard bleken tijdens de paardenvleescrisis uit dezelfde fabriek te komen als de low end Euroshopper-spullen van AH.

Dat klinkt en is allemaal heel logisch. Maar niettemin viel ik dáár van verbazing van van mijn stoel: Vion is ingericht op 1 grote stroom (dát is de belangrijkste reden dat er fraudes plaatsvonden met sterren en biologisch vlees) en kan dat nou juist technisch niet realiseren. Als ik Herkemij was, zou ik dan ook een telefoontje doen naar mijn baas en vragen wie de tent leidt en of hij weet wat het gaat kosten om de boel zo in te richten. Ik kan me nl. op geen enkele manier voorstellen dat dit afgesproken werk is geweest.


Telefoontje
Toen ik ook het interview van gistermorgen had gelezen, belde ik met ZLTO. Ik vroeg of ze overlegd hadden met Herkemij en of die het ermee eens mee was. Die wist ervan, kreeg ik te horen. Of Huijbers dan toch niet erg het gras voor Herkemij had weggemaaid? Nee, want dat conceptvarken kan wel degelijk komen uit de biologische slachterij in Groenlo. Nou wordt daar geteld wordt in honderden in plaats van tienduizenden dieren per dag. Dat wordt dus helemaal niet zo groot als de twee grote slachterijen van Vion die niet voor niets die maat hebben om de Nederlandse boeren te kunnen bedienen.

Niet sjiek
En daar begint het probleem: wat bedoelde Huijbers nou? Als de boeren eigenaar worden van Vion, dan is dat dus toch van een bedrijf zoals het er nu bijligt en dat is ingericht op het slachten van 15 miljoen varkens in grote aantallen, waarvan 2 in volumineus sterrenvlees. Met die sterren valt het zout in de pap ook al niet te verdienen omdat de Duitsers ze binnenkort moeiteloos en goedkoper na kunnen maken. Niks conceptvarken dus, terwijl Huijbers in de Boerderij verklaart dat boeren 'ook concepteigenaar moeten leren zijn'. Dat zouden ze moeten zijn samen met Vion en in overleg met supermarkten en NGO's. Maar dat kan helemaal niet met een paar honderd dieren en al evenmin met de huidige sterrenvarkens. Toch staat dat nu als beleid in de krant.

'Cut thet crap', zei ik daarom tegen Maarten Leeseman (ZLTO) die ik erover sprak. Huijbers zegt gewoon 'sorry', heeft daar heel veel woorden voor nodig en had dat al veel eerder moeten doen. Nu is het een beetje ongelukkig getimed. Nee, zei Leeseman, zo moet je dat niet zien. Hij probeert duidelijk te maken dat boeren eindelijk echt heel anders over hun afzet moeten gaan denken. Daar ben ik het mee eens, zei ik, maar nu krijgt Herkemij een taak in zijn mik geschoven die wel heel ingewikkeld wordt nu het geld op is. Dat vond Leeseman niet, al erkende hij dat communiceren met de boeren achterban over noodzakelijke veranderingen niet altijd makkelijk is.

Duidelijkheid en eerlijkheid daarover is en blijft een probleem tussen boeren. Dat is vermoedelijk wat Huijbers eigenlijk bedoelde, zonder het ook nu weer hardop te zeggen. Herkemij mag het varkentje verder wassen. Hoe moet hij uitleggen dat Huijbers nu toch echt heeft gezegd dat de boeren - en dus de bank, want zij boeren in het rood - geld bij moeten passen als ze écht wat willen? Het is niet zo sjiek om Herkemij met die taak op te zadelen, maar dan had ook hij maar beter op moeten letten toen hij begon.

Twaalf uur
Huijbers moet ook toen gezegd tegen Herkemij gezegd hebben dat hij zich terugtrekt. Zijn klus zit erop.
De uitdaging is aan Herkemij, de nog altijd onzichtbare redder van het bedrijf. Da's een hele verantwoordelijkheid. Voor de varkenshouderij in Nederland is het inmiddels namelijk nagenoeg twaalf uur.

Fotocredits: Hans Huijbers, still
Dit artikel afdrukken