Hebben we straks nog boeren of alleen nog industriëlen?
Het Agrarisch Dagblad meldt vandaag dat er miljoenen banen verloren zullen gaan in de Europese Landbouw:
"Alleen al in de vijftien ’oude’ EU-lidstaten zouden tot 2014 zo’n vier miljoen mensen hun werk in de agrarische sector verliezen. Daarbij zijn boeren en tuinders met een eigen bedrijf inbegrepen. Die groep vertegenwoordigt twee miljoen voltijdsbanen.
Zo'n 50 jaar geleden werkte nog zo'n 20% van de Europeanen aan ons dagelijks eten. Vandaag zijn dat er nog maar 7%. Dat aantal tendeert waarschijnlijk naar minder dan de helft daarvan.
Da's één nieuwsfeit, maar nou de rest. Steeds minder boeren, produceren als industriëlen achter computers steeds meer met steeds minder arbeid. Met z'n tweetjes zijn inmiddels duizenden koeien, varkens te houden of hectares graan te bewerken.
Met technisch vernuft en compleet gerobotiseerde stallen en landerijen maken ze steeds grotere volumes 'primair product' tegen steeds lagere kosten per unit, die in steeds grotere volumes verwerkt worden tot hapklare brokken consumentenproduct (voorgesneden champignons: wel eens geproefd?). We hebben immers geen lol meer in koken.
Logisch gevolg van schaalvergroting in het primair product is dus ook die in het tussen- en eindproduct. En zo gebeurt het dus: we maken meer en meer kant-en-klaar, al even gerobotiseerd, met steeds minder smaak. Dat geeft weer steeds minder voldoening zodat we nog meer gaan eten, cq. op zoek gaan naar iets lekkers. Dat is alleen niet meer te vinden (niemand maakt meer 'echt eten') of het is alleen maar vet, zout en zoet.
O ja, en wat hier niet meer geproduceerd wordt, komt uit verre landen. Want waarom zouden we zelf zorgen voor iets zo basaals als eten?
De site van de EU zegt het heel duidelijk: we geloven wel dat het eten vanzelf uit de lucht valt en investeren liever in levenskwaliteit en nieuwe werkgelegenheid
De stijgende ongerustheid over de kosten van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid [= landbouwsubsidies, dv], het groeiende vertrouwen in de voedselzekerheid en de behoefte aan een eerlijkere internationale handel waren niet de enige drijfveren voor verandering. Naarmate de landbouw zich moderniseerde en de economie van de EU zich op de dienstensector concentreerde, werkten steeds minder mensen in de landbouw. Was dit een halve eeuw geleden nog meer dan 20%, nu is het slechts 7%. Dat de EU 11 miljoen boeren heeft en dat meer dan 40% van de oppervlakte van de EU landbouwgrond is, neemt niet weg dat het voortbestaan van de plattelandseconomieën niet langer vanzelfsprekend is.
De nadruk die sinds het begin van dit decennium op plattelandsontwikkeling wordt gelegd, leidt ertoe dat meer wordt geïnvesteerd in bosbouw, recreatieve uitbouw van het platteland, biodiversiteit, diversificatie van de plattelandseconomie, milieubescherming in landelijke gebieden, verbetering van de levenskwaliteit en nieuwe werkgelegenheid.
Ken je die film nog waarin Louis de Funes als kok een persiflage is op de Michelin-inspecteur ('Duchemin') die in de voedselfabriek van de 'boosaardige voedselproducent' Tri-Catel doordringt? Daar ontdekt hij dat de vis bestaat uit plastic geraamtes die bespoten worden met een deegachtig kwakje. En nog veel meer.
Levenskwaliteit. Dat was goed gezien, al dertig jaar geleden.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
"Logisch gevolg van schaalvergroting in het primiar product is dus ook die in het tussen- en eindproduct. En zo gebeurt het dus: we maken meer en meer kant-en-klaar, al even gerobotiseerd, met steeds minder smaak. Dat geeft weer steeds minder voldoening zodat we nog meer gaan eten..."
Dat we grotere porties zijn gaan eten omdat er grotere boerderijen zijn ontstaan, lijkt mij geen juiste logische gevolgtrekking. Schaalvergroting en robots leiden ook niet noodzakelijk tot minder smaak. Ik denk dat je op reuzenschaal heel lekkere paddenstoelen zou kunnen kweken. Die zo lekker zijn dat je er inderdaad meeer van wilt eten.
Daar zou je best eens gelijk in kunnen hebben, maar .... het is ook niet onlogisch. Groot verkoopt aan groot, die doorverhandelt aan groot en het in grote winkels legt, helemaal in lijn met het de-mensen-willen-zelf-niks-meer-doen paradigma (want: wie zegt dat eigenlijk? - er zijn heel wat even makkelijke en lekkerder manieren van koken die wel bij een primair product in je eigen keuken beginnen)
Voorbeeld: visnuggets. Ik proefde ze laatst bij een grote cateraar, zowel vers van de lopende band uit de 'visprocessors' (om je vingers bij op te vreten) als een paar weken later in een bedrijfsrestaurant (kleffe troep, zonder smaak). Zelfde product, HACCP-technisch helemaal OK uiteraard maar niet houdbaar qua smaak. Ander voorbeeld: die voorgesneden champignons. Jouw reuzelekkere champignons zullen dat zonder meer wezen, ze komen alleen zodanig 'getransformeerd' (zoals dat zo mooi heet) in je boodschappentas dat daar al lang niks meer van te merken is.
Dit probleem heet: wanneer geven we industrieel weer eens aandacht aan smaaktechnische houdbaarheid?
Ik denk dat de enorme regeldrift van de overheid, álles wordt aan de industrie voorgekauwd, er op termijn nog meer voor gaat zorgen dat porties voeding allemaal op de microgram nauwkeurig gaan worden samengesteld.
Precies zoveel zout [mononatriumglutamaat, dan gaan we er ook meer van eten], zoveel vet, zoveel water [voor de opgeleukte kipfilet], alles gaat straks hetzelfde smaken. Alleen dán kunnen productieprocessen gestandaardiseerd en gecontroleerd worden, iets waar HACCP uiteindelijk ook naartoe zal gaan.
Er schiet mij een jaartal te binnen...
1984
Jacobus
@ Dick,
Dat voorsnijden is inderdaad iets raars en dat doet mijn fabriek niet;-)
Als het gaat om versheid/houdbaarheid, speelt distributie de sleutelrol. Ook daar is schaalvergroting deels juist een positieve ontwikkeling. Distributie gaat gemakkelijker vanuit één centraal productiepunt.
Meer aandacht voor versheid, ook wat mij betreft. Die sla met kluit van laatst, leek mij ook wel een goed idee. De supermarktkruiden in een potje zijn ook iets wat er nog niet zo heel erg lang is. Misschien is het wel een trend!