Een kleine 60 procent van de experts die het oordeel van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) bepalen heeft directe of indirecte banden met commerciële bedrijven. Met die verontrustende mededeling komt het Corporate Europe Observatory (CEO), de Europese waakhond die belangenvermenging in de Europese instellingen moet tegengaan.

Volgens CEO heeft de EFSA een onafhankelijkheidsprobleem. Via achterdeuren zou de organisatie feitelijk corrupt moeten worden genoemd. De nieuwe interne regelgeving uit 2012 die daar een einde aan moest maken zou daar nauwelijks in geslaagd zijn.

'Niet geleerd van fouten'
Een dergelijk officieel rapport maakt de wetenschappelijke oordelen van de EFSA ongeloofwaardig. Dat is een ongezonde situatie want de organisatie moet wezenlijke beslissingen nemen over productgroepen die van belang zijn voor de Europese volksgezondheid, zoals additieven, verpakking, ggo’s en gewasbeschermingsmiddelen. De belangen van tientallen EFSA-experts compromitteren die beslissingen.

Martin Pigeon van CEO zegt: "Ondanks een duidelijke bereidheid het probleem aan te pakken, heeft EFSA niet geleerd van zijn fouten. Er zijn meerdere heikele punten waarvoor EFSA jaren geleden al op de vingers werd getikt, maar waar vandaag nog steeds geen gevolg aan is gegeven. EFSA is een publieke instelling die het publieke belang moet dienen. We hopen dan ook dat dit rapport bij iedereen de ogen opent over deze zorgwekkende toestand."

In 2008 veroorzaakte de toen nog voor EFSA werkende Nederlander Herman Koëter opschudding omdat minister Verburg de opdracht om tegen gentech soja te stemmen in Europa naast zich neerlegde omdat de EFSA positief adviseerde. Volgens Koëter ging het al jaren bergafwaarts met de EFSA en waren die adviezen door belangen ingegeven.

Uitdaging
Als de echte, toegepaste ontwikkelingen en onderzoeken in bedrijven plaatsvinden dan zijn de echte experts dus ook altijd 'belanghebbend'. Als bovendien universitaire deskundigen op hun toepassingsgebied vrijwel zonder uitzondering ook voor bedrijven werken, maakt dat ook hen belanghebbend. Maakt dat de EFSA onbetrouwbaar of zelfs corrupt en is Europa onnozel? Het is immers onverstandig om een niet gewilde en kennelijk niet zo beste hoogleraar of een hoogleraar Sanskriet of seksuologie te laten oordelen over de veiligheid of werkzaamheid van probiotica. In dat geval zit de EU met een dilemma.

Of is er eigenlijk niets aan de hand en heeft de organisatie de schijn tegen omdat de publieke opinie tegen bijv. gentech soja is en komt de EFSA wel degelijk tot professionele oordelen, maar dan vanuit een andere beleving van de werkelijkheid?

Hoe het ook zij, de EFSA staat voor een uitdaging. De EU ook, want die heeft de EFSA nodig om zijn voedselveiligheidsbeleid te bepalen.

Fotocredits: screenshot cover rapport, CEO
Dit artikel afdrukken