1 min
Het leek zo simpel. Wil je lang én gezond leven, dan geldt er een simpele regel. Doe aan calorierestrictie. Het is een van de pijlers onder Kris Verburghs De Voedselzandloper. Ook onder paleo's is het een geaccepteerde theorie. Neem kwart minder calorieën dan je eigenlijk nodig hebt en je haalt fluitend de honderd. Misschien ligt het toch anders.
Nieuw onderzoek, zojuist verschenen in Nature en beschreven in The Scientist, bewijst dat resusaapjes die minder eten, niet langer leven dan hun soortgenoten in een normaal gevoede controlegroep. Ze zijn wel gezonder. Het onderzoek werd uitgevoerd door het National Institue on Aging (NIA).
Het gaat om een langlopend onderzoek bij resusapen. De dieren hebben een gemiddelde levensduur van 27 jaar. Van laboratoriumratten is inmiddels vastgesteld dat zij op een caloriebeperkt dieet tot 35 procent langer kunnen leven dan hun soortgenoten die een volledig menu tot hun beschikking hebben. Onderzoekers zijn al sinds de vroege twintigste eeuw bezig met de effecten van calorierestrictie. De aandacht richtte zich vooral op ratten, muizen en meelwormen. In de jaren '80 zijn in de VS twee aparte studies met resusapen opgezet om de (gezondheids)effecten van calorierestrictie te onderzoeken bij dieren met een langere levensduur en een grotere genetische variatie dan de standaard laboratoriumproefdieren. De Universiteit van Wisconsin publiceerde in 2009 de resultaten van hun 20-jarig onderzoek, het NIA doet dat nu.
De Wisconsin-studie concludeerde dat apen uit de controlegroep 3 keer zo vaak overleden aan ouderdomskwalen dan de apen op het caloriebeperkte dieet. Die laatste groep kreeg ook aantoonbaar minder hart- en vaatziekten, kanker en diabetes. Bij de apen in de nieuw gepubliceerde NIA studie is geen vergelijkbaar resultaat gevonden. Dat is opvallend, want daarmee lijkt calorierestrictie geen bijzonder effect te hebben op de levensduur.
Een interessante mogelijke verklaring die wordt geopperd voor deze verschillende uitkomsten is hoe en wat de apen te eten kregen. De Wisconsin apen kregen vooral 'purified nutrients' te eten. De controlegroep mocht overdag onbeperkt eten. Dat de controlegroep overgewicht ontwikkelde, was dus niet geheel onverwacht. Het NIA gaf z'n apen vooral onbewerkt voedsel en beperkte ook de hoeveelheid voedsel voor controlegroep, zodat die op een normaal gewicht bleef.
Beide studies laten soortgelijke gezondheidseffecten zien als gevolg van calorierestrictie. De apen uit de controlegroep kregen beduidend meer tumoren, meer hart- en vaatziekten, hadden slechtere bloedsuikerniveau's en vertoonden meer achteruitgang van hersenfuncties. Caloriebeperkte apen werden veel gezonder oud.
Beide langlopende onderzoeken worden de komende jaren voortgezet. De betrokken wetenschappers van beide studies werken nauwer samen aan het vergroten van het inzicht in welke variabelen daadwerkelijk bijdragen aan de gezondheidseffecten van calorie-beperkt eten. Steven Austad (Universiteit van Texas), gezondheidswetenschapper en commentator van het Nature-artikel, merkt niet voor niets op: 'De NIA-apen kregen minder diabetes en kanker, maar dit vertaalde zich niet in een langer leven'.
Niet langer, maar wel gezonder ouder worden is ook geen slecht vooruitzicht.
Fotocredits: ggallice
Dit artikel afdrukken
Het gaat om een langlopend onderzoek bij resusapen. De dieren hebben een gemiddelde levensduur van 27 jaar. Van laboratoriumratten is inmiddels vastgesteld dat zij op een caloriebeperkt dieet tot 35 procent langer kunnen leven dan hun soortgenoten die een volledig menu tot hun beschikking hebben. Onderzoekers zijn al sinds de vroege twintigste eeuw bezig met de effecten van calorierestrictie. De aandacht richtte zich vooral op ratten, muizen en meelwormen. In de jaren '80 zijn in de VS twee aparte studies met resusapen opgezet om de (gezondheids)effecten van calorierestrictie te onderzoeken bij dieren met een langere levensduur en een grotere genetische variatie dan de standaard laboratoriumproefdieren. De Universiteit van Wisconsin publiceerde in 2009 de resultaten van hun 20-jarig onderzoek, het NIA doet dat nu.
De Wisconsin-studie concludeerde dat apen uit de controlegroep 3 keer zo vaak overleden aan ouderdomskwalen dan de apen op het caloriebeperkte dieet. Die laatste groep kreeg ook aantoonbaar minder hart- en vaatziekten, kanker en diabetes. Bij de apen in de nieuw gepubliceerde NIA studie is geen vergelijkbaar resultaat gevonden. Dat is opvallend, want daarmee lijkt calorierestrictie geen bijzonder effect te hebben op de levensduur.
Een interessante mogelijke verklaring die wordt geopperd voor deze verschillende uitkomsten is hoe en wat de apen te eten kregen. De Wisconsin apen kregen vooral 'purified nutrients' te eten. De controlegroep mocht overdag onbeperkt eten. Dat de controlegroep overgewicht ontwikkelde, was dus niet geheel onverwacht. Het NIA gaf z'n apen vooral onbewerkt voedsel en beperkte ook de hoeveelheid voedsel voor controlegroep, zodat die op een normaal gewicht bleef.
Beide studies laten soortgelijke gezondheidseffecten zien als gevolg van calorierestrictie. De apen uit de controlegroep kregen beduidend meer tumoren, meer hart- en vaatziekten, hadden slechtere bloedsuikerniveau's en vertoonden meer achteruitgang van hersenfuncties. Caloriebeperkte apen werden veel gezonder oud.
Beide langlopende onderzoeken worden de komende jaren voortgezet. De betrokken wetenschappers van beide studies werken nauwer samen aan het vergroten van het inzicht in welke variabelen daadwerkelijk bijdragen aan de gezondheidseffecten van calorie-beperkt eten. Steven Austad (Universiteit van Texas), gezondheidswetenschapper en commentator van het Nature-artikel, merkt niet voor niets op: 'De NIA-apen kregen minder diabetes en kanker, maar dit vertaalde zich niet in een langer leven'.
Niet langer, maar wel gezonder ouder worden is ook geen slecht vooruitzicht.
Fotocredits: ggallice
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
1. Paleo blijft natuurlijk altijd een theorie, want de oermens (en de oeraap en ook oermuis) heb je nou eenmaal niet bij de hand. Bijvoorbeeld: dat de Oost-Afrikaanse oermens vooral ook vis zou hebben gegeten weten we (of vermoeden we eigelijk) doordat vis zo gezond is gebleken (vooral ook cognitief) voor de huidige mens. Je kunt er natuurlijk een cirkelredenering van maken: vis goed voor ons > vis goed voor de oermens > vis goed voor ons.
2. Kris Verburgh geeft in zijn boek de stand van de wetenschap weer van enige jaren geleden, en dat wat die calorieresistrictie betreft op basis van een onderzoek aan muizen. Op basis van een onderzoek aan apen kom je allicht een weer een stapje verder. Dat stapje verder lijkt te zijn dat als mensen aan calorie-restrictie gaan doen, dat ze dan niet zozeer (of zelfs helemaal niet) ouder worden, maar wel tot op hogere leeftijd (ook en juist geeestelijk) gezonder blijven. Let op mijn woordgebruik: "lijkt te zijn".
3. Hieronder zie ik dat er een artikel aangekondigd staat met als kop van dat artikel: "We worden ouder en zieker". Deze kop vat kernachtig het huidige gezondheidsprobleem samen, of beter gezegd wat je daarachter moet lezen: we krijgen steeds eerder ouderdomsziekten, maar ziekelijk en wel leven we toch nog steeds wat langer door. Een gezonde maatschappij bouw je natuurlijk niet op (almaar meer) zieke en oude mensen. En als die ziekelijke mensen op steeds jongere leeftijd al chronisch (en in feite lethaal) ziek zijn geworden bouw je daarop natuurlijk ook niet stevig een verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd. Langer gezond te blijven is vooral maatschappelijk gezien -hard maar waar- belangrijker dan langer in leven te blijven.
4. Er is onderstaand trouwens ook als kop van een artikel te lezen: "Honger lijkt je hersenen jonger te houden". Ook weer dat gebruik van het woordje "lijkt", maar toch.