Lees ook
Min of meer tot zijn eigen verwondering is machinemaker Bühler een data- en softwarebedrijf geworden.

Het van oorsprong Zwitserse familiebedrijf Bühler Group heeft bijna 75% marktaandeel in machines voor voedselproductie. Je vindt Bühler-apparatuur in fabrieken waar cacao wordt verwerkt, granen worden gemalen, rijst en melk worden verwerkt, brood en koekjes worden gebakken, pasta wordt gemaakt en bier wordt gebrouwen - om maar een paar takken van sport te noemen.

Een kwart van de wereldbevolking eet iedere dag voedsel dat verwerkt is door Bühlermachines. In het welvarendste deel alleen is dat nog aanzienlijk meer.

Tegenwoordig zijn al die machines voorzien van digitale technologie. Want, zegt Edyta Margas, Global Head of Food Safety bij Bühler, "als wij iets fout doen, dan heeft dat een enorme impact." Denk aan een verontreiniging of bacteriële besmetting van een bepaalde grondstof. Omdat Bühler-apparatuur zoveel data verzamelt, is precies te achterhalen waar iets fout is gegaan en welke partijen eventueel teruggehaald moeten worden.

Een kwart van de wereldbevolking eet iedere dag voedsel dat verwerkt is door Bühlermachines
Voedselveiligheid
Margas geeft twee voorbeelden. Door de gegevens van een serie weegschalen te analyseren, kwam aan het licht dat 1 weegschaal altijd overdoseerde als er grondstoffen vanuit een bepaalde silo aangeleverd werden. Correctie van die fout leverde niet alleen een procesverbetering bij alle weegschalen op, maar ook een besparing van 5% aan verspilling.
Een ander voorbeeld is het roosteren van noten. Dat wordt in principe gedaan voor de smaak, maar door nauwkeurig monitoren kan Bühler garanderen dat de restwarmte van het roosterproces bovendien effectief gebruikt wordt om elders in het verwerkingsproces bacteriën te elimineren. Het hele proces is dankzij de datapoints bovendien 'terug te spoelen' zodat eventuele fouten of bacteriële risico's gericht kunnen worden aangepakt zonder dat de hele productieketen platgelegd moet worden om besmettingen uit te sluiten.

Vertrouwen
Een tweede voordeel is dat inzicht door data bijdraagt aan een groter vertrouwen. Daar ontbreekt het namelijk aan tussen de verschillende partijen in de voedselketen, die tot nu toe alleen hun eigen data vertrouwen. Dat leidt er bijvoorbeeld toe dat een baal meel, die van de molen naar de bakker gaat, twee keer in een laboratorium gecontroleerd wordt. Eerst op het moment dat het meel gemalen is bij de molenaar (zo heet een meelfabriek nog altijd), en vervolgens nog een keer in het laboratorium van de bakker, voordat het verwerkt wordt tot brood, pasta of koekjes. Zinloze geldverspilling, want het kan in één keer.

Bovendien ging de overdracht van die meelbaal vergezeld van een papieren circuit met wel 5 verschillende certificaten. Simpelweg omdat er tussen de partijen maar mondjesmaat gecommuniceerd werd. "Wij hebben er twee jaar over gedaan om de overdracht van molen naar bakker in één digitaal rapport te vangen", zegt Fernando Santiago Cajaraville, Project Manager Value Chain Transparency. "Onze machines kunnen de data van al hun sensoren combineren in één rapport. Dat scheelt 3 dagen wachttijd voor het meel gebruikt kan worden."

Volgens Santiago Cajaraville speelt transparantie in de waardeketen zich af op drie niveaus, waarbij de 'digitale ruggengraat' bestaat uit transparante, veilige en onveranderbare data:
  • de machines: bewijzen dat het werkt
  • het product: traceerbaarheid
  • de transacties: de blockchain.

Bühler houdt zich al sinds 2014 bezig met blockchain. Santiago Cajaraville legt uit dat het vreselijk complex is de beschikbare data in de toeleveringsketen op te lijnen.

Data uit diverse systemen, van verschillende partijen en gegenereerd door verschillende machines "gaan overal naartoe", zegt hij. "In de voedingsindustrie is het niet gebruikelijk om data te delen." Om klanten juist daarom te helpen met de dataverzamelingen in hún waardeketens, ontwikkelde Bühler het DaSh Platform (Data Sharing). Met die aanpak probeert het bedrijf door afgescheiden werelden heen te breken, overbodige en gedubbelde data te verwijderen en alle partijen in de keten kosten te laten uitsparen. Die kunnen ze of aan hun (eind)klant geven door hun product in prijs te verlagen of zelf gebruiken om nieuwe investeringen te doen.

Samenwerking, zelfs zonder de machines
Bühler wil de afnemers van zijn machines helpen de toeleveringsketen transparant te maken, zodat zij kunnen voldoen aan de eisen voor duurzaamheidsrapportage van bijvoorbeeld de Europese Commissie, de eisen van Milieudefensie en die van consumenten, die willen weten hoe duurzaam die reep chocolade en dat kopje rijst of koffie zijn.

Veel belangrijker is het samen te werken met partners, zelfs met concurrenten. Alleen dan kunnen we de industrie veranderen
Daar zit nog wel een hobbel, zegt Santiago Cajaraville. Want van wie is zo'n dataplatform eigenlijk? En wat heb je eigenlijk aan een gecentraliseerd platform als je daar machines voor nodig hebt die door hetzelfde bedrijf geleverd worden als dat het platform bouwt? "Daar gaat het niet om," haast zich Margas te verduidelijken. "Het is alleen maar wat makkelijker toegang krijgen met onze machines. Veel belangrijker is het samen te werken met partners, zelfs met concurrenten. Alleen dan kunnen we de industrie veranderen. Wij bieden een platform, maar iedereen moet aanhaken."

Vertrouwen
Wat als een paal boven water staat, is dat de data van de klant en gebruiker zijn en blijven. "Het integreren van data uit verschillende bronnen is niet zozeer een kwestie van verschillende technologieën," zegt Santiago Cajaraville dan ook. "Daar kan een beetje technologiebedrijf prima een mouw aan passen. Maar het gaat om de 'mindset', je moet mensen overtuigen hun data in de blockchain te zetten." Dat gaat niet zonder iets dat niet met technologie te maken heeft maar alles met menselijkheid: vertrouwen. En dat kan ontstaan door transparantie.

Bedrijven als Bühler hebben een groot potentieel om iedereen aan boord te krijgen en de keten echt transparant te maken. "Overheden hebben niet zo veel macht," besluit Margas. "De grote retailers, die hebben het grootste potentieel om een doorslaggevende rol te spelen". Zij staan het dichtst bij de consument en kunnen hun leveranciers vragen de keten helemaal transparant te maken.

Dit artikel afdrukken