Niet alleen raakte hij zijn meerderheid - van één zetel - kwijt doordat parlementariër Phillip Lee de Conservatieve partij verliet. Maar ook verloor hij een door het parlement afgedwongen en door Speaker John Bercow toegelaten spoeddebat met 301 tegen 328 stemmen. Alle oppositiepartijen, maar ook 21 gematigde Conservatieven, stemden tegen Johnson.

Het resultaat van die stemming geeft de parlementariërs woensdag de controle over de agenda in het Lagerhuis. Dat opent het pad naar een serie snelle acties: indienen en besluiten over een wetsvoorstel dat premier Johnson gebiedt uiterlijk op 19 oktober het parlement te laten stemmen over een eventuele nieuwe brexitdeal of een 'no deal'. Haalt geen van beide een meerderheid, dan moet Johnson de brexitdeadline met 3 maanden verlengen.

Wordt dit wetsvoorstel aangenomen, dan moet het in recordtempo door het Lager- en Hogerhuis, en langs de koningin. Johnson heeft immers de Britse koningin geadviseerd om het parlement te schorsen, vanaf volgende week tot 14 oktober.

Johnson's omgang met zijn verlies van de stemming tekent de brexitchaos, die er sinds het vertrek van premier May niet beter op is geworden.

Uitstel vragen? Dat gaat hij niet doen. Rebellerende partijleden dreigt hij uit de partij te zetten. Dan maar vervroegde verkiezingen. Die zouden dan rond 14 oktober moeten plaatsvinden.

Maar dat zal nog niet zo eenvoudig gaan. Voor vervroegde verkiezingen is een twee derde meerderheid van het parlement nodig. De oppositiepartijen, onder aanvoering van Labour, zijn niet a priori tegen verkiezingen, omdat die hen - ondanks de beperkte populariteit Labourleider Jeremy Corbyn - mogelijk toch in het zadel kunnen helpen.

De oppositiepartijen verbinden keiharde voorwaarden aan hun instemming: Johnson moet garanderen dat hij de 'anti-no deal-wet' na zal leven. En de verkiezingen mogen niet pas ná de brexitdeadline plaatsvinden. Dan zou, als er geen nieuw akkoord komt, immers alsnog de no deal doorgang vinden. En dat willen de parlementariërs met hun coup nu juist voorkomen.

De NRC oordeelt over de positie van Johnson: "Johnson is nog geen anderhalve maand premier en hij bungelt, spartelt, heeft zijn politieke krediet al verspeeld en is afhankelijk van de wensen van het Lagerhuis." Trouw dacht gisteren nog dat hij over alle mogelijke zetten al had nagedacht om zijn zin te krijgen.
Dit artikel afdrukken