Alternatieven voor tractor
Dus werd onderzocht welke alternatieven er waren, en kwam een helikopter in beeld. Leon van den Berg: “Een heli brengt geen schade toe aan het bos, want hij hoeft er niet in te zijn. Bovendien werkt een heli tien keer zo snel als een tractor. De verstoring duurt dus ook tien keer korter. Heel belangrijk vonden wij ook dat de emissie van de heli uiteindelijk veel lager is dan die van een tractor. Dat komt doordat er efficiënter en sneller wordt gewerkt. De heli hoeft maar een aantal keren per dag te landen, want het steenmeel wordt vliegend opgehaald bij de voorraad. Het volscheppen van de strooibak duurt tien seconden. Dat is bij een tractor ondenkbaar.”
Tweeduizend ton steenmeel
Ook de dosering van het steenmeel in het gebied is met een helikopter heel precies te regelen. “Heli’s werken heel nauwkeurig, met hooguit twee tot drie meter marge. De dosering kunnen ze heel precies door middel van GPS instellen. We merken dat het inderdaad sneller en heel exact werkt met een helikopter. We hebben bijna tweehonderd hectare te doen in verschillende gebieden in Noord-Brabant, met het uitstrooien van tien ton steenmeel per hectare. Al met al strooien we dus tweeduizend ton steenmeel uit. Dat is een gigantische hoeveelheid, die we nu in een paar weken verwerkt hebben.”
Eenmalige actie
Steenmeel helpt om een ernstig verzuurde bodem te verbeteren. Er wordt al meer dan vijf jaar door verschillende instituten, zoals de Wageningen Universiteit, onderzoek naar gedaan. Volgens Van den Berg is de dosis die nu wordt uitgevlogen effectief en duurzaam: “Het is bedoeld als eenmalige actie waarmee we de bodem voldoende herstellen. Daar moet helaas de kanttekening bij dat de stikstofdepositie nog steeds te hoog is. En daardoor blijft de zuurlast eigenlijk ook te hoog om de bodem voor altijd hersteld te laten zijn.”
Maatregelenpakket
Het maatregelenpakket dat de provincie in heel Noord-Brabant uitrolt voor een hogere biodiversiteit en robuustere natuur, heeft verschillende pijlers. De pijler voor herstel van de bodem wordt voornamelijk met het steenmeel aangepakt op de armste zandgrond van Brabant in de Maashorst, De Kempen, Strabrechtse Heide en Regte Heide.
Andere pijlers zijn:
- verwijderen van de toplaag van de bodem met een te veel aan stikstof;
- aanplant van ontbrekende (inheemse) boomsoorten voor een diverser bos;
- hydrologisch herstel van bos en heide;
- bevorderen van de structuur van het bos.
Dit artikel, geschreven door Annelies Cuijpers, senior communicatie-adviseur provincie Noord-Brabant, verscheen vorige maand op NatureToday.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wat was de historie van deze percelen bos/hei? Hoeveel organisch materiaal is er in het verleden afgevoerd? Heeft er ook verschraling plaats gevonden d.m.v. afvoer bovenste zandlaag?
Zomaar een paar vragen die van grote invloed zijn om mineralenhuishouding.
Beide rapporten van #10 en #12 gelezen. Eerlijk gezegd kan ik er niet zo veel mee. Naast P giften gaat het bij de Harderwijkse proef om toepassing van enkel kalk. Bij het rapport rond steenmeel gaat het om steenmeel in combinatie met kalk. Verzuring tegengaan met enkel toepassen van steenmeel zonder kalk wordt niet benoemd.
Verder gaat het in beide rapporten veelal over elementen in relatie tot P (fosfaat) en K (kalium). Nergens wordt in beide rapporten uitleg gegeven over elementen in relatie tot N (stikstof), terwijl stikstof toch het meest essentieel is. Echt van belang voor natuurgebieden is het bekend zijn van de bodemstikstofvoorraad in voor- en najaar. Hoe groot is in natuurgebieden de jaarlijkse stikstof depositie (aanvoer van stikstof) ? En hoe groot is daarbij het stikstof verlies door af- en uitspoeling.? Vanwege meer inzicht voor natuurbehoud lijkt me de uitkomst van een stikstof balans belangrijker dan de uitkomst van beide rapporten bij elkaar.
Piet #8 Stijging van pH wisselt naar gelang het gebruikte steenmeel. En ik heb geen flauw idee wat de gewenste pH van heide is...
Link naar het rapport als je het na wil lezen.
Het rapport van de Harderwijkproef geeft aan dat bekalking met 3 ton landbouwkalk het meest gunstige effect heeft gehad. Bij toepassen van steenmeel is dat nog een grote vraag. Wat je wel met steenmeel krijgt is toedienen van mineralen en sporenelementen die ongetwijfeld veranderingen in biodiversiteit gaan opleveren. Waarbij het nog geheel onduidelijk is of het een gewenste of een ongewenste verandering van biodiversiteit wordt.
#9 Gelukkig zijn er wel rapporten hierover, zolang bekalking onder de 3 ton/ha blijft zijn de effecten gunstig. Aanbeveling was oa geen kalk, maar steenmeel te gebruiken. Zie ook de Harderwijkproef