Geacht College en Raad gemeente Sint Anthonis,

Alhoewel pastoors de naam van vragen en boeren die van klagen dragen, is het al 20 jaar geleden dat wij op deze wijze naar het gemeentehuis trokken. Toen was het vanwege de plannen van landbouwminister van Aartsen, die uiteindelijk leidden tot de reconstructie. Die reconstructie waar boeren voor natuur en de kwaliteit van de leefomgeving in de dorpen moesten verplaatsen naar de landbouwontwikkelingsgebieden. Dat bleek bij de uitvoering ook het startpunt van een burgerbeweging tegen de veehouderij te worden die voortduurt tot op de dag van vandaag. De ontwikkelingsgebieden van toen, zijn op veel plekken de urgentiegebieden vandaag.

Afbrokkelend draagvlak
Ondertussen liep het landelijke besluit huisvesting waardoor varkenshouders emissiebeperkende en dierenwelzijnbevorderende maatregelen moesten treffen uiterlijk in 2013 óf de deadline van 2020 accepteren en dan het bedrijf staken. Kippenhouders hebben geïnvesteerd in dierenwelzijn dankzij het legbatterijverbod of dankzij marktperspectief zoals de Beter Leven kip. Daarbovenop kwam een convenant met de provincie met 2028 als deadline waarop de stikstofuitstoot op natuurgebieden met de helft moet zijn verminderd.

De geschiedenis leert ons inmiddels dat élk ingrijpen van de overheid, en dat begon al met Mansholt, gewild en ongewild, gewenst en ongewenst, goed of niet goed tot schaalsprongen heeft geleid en versnelde afbraak van bedrijven. De reconstructie heeft lokaal sterk voor het afbrokkelend maatschappelijk en politiek draagvlak gezorgd terwijl het juist voor draagvlak moest zorgen door bedrijven voor natuur en leefomgeving te verplaatsen. Zonder maatschappelijk draagvlak verdwijnt het perspectief voor de lange termijn voor de veehouderij. Een aantal partijen heeft er dus ook belang bij dat de huidige impasse blijft voortduren en zien oplossingen zoals een emissie vrije landbouw of mestverwerking als een bedreiging.



Vandaag op 4 juli 2017 staan wij hier in de raadszaal van de gemeente Sint Anthonis en vragen wij om uw steun. Steun in ons bezwaar tegen de plannen van de provincie. Waarom? Omdat de plannen die de provincie presenteert als impuls voor excellerende veehouders, een kwaliteitsslag ter verduurzaming van de sector, een verbetering van het maatschappelijk draagvlak voor boeren, en een afname van de negatieve effecten op natuur, allesbehalve zorgt voor een zorgvuldige veehouderij en niet gaat opleveren wat het op zou moeten leveren.

Helft minder ammoniak
Allereerst omdat uit de metingen van het RIVM blijkt dat ondanks de investeringen die sinds ’92 zijn gedaan waardoor de landbouw inmiddels de helft minder aan ammoniak uitstoot, de stikstofconcentraties niet meer dalen. Een verklaring is er niet. De wetenschap is verdeeld. Uit onderzoek in opdracht van de provincie zelf blijkt dat de bijdrage van het huidige maatregelenpakket uit gaat komen op een daling van de depositie van 4% stikstof. Dat is nog geen deuk in een pakje boter. Verder blijkt ook uit onderzoek door de provincie dat 700 extra bedrijven moeten stoppen en honderden bedrijven die onder bijstandsniveau terecht komen.

Nu neemt de provincie het verdienmodel van de ondernemer af en organiseert een koude sanering. Er is geen flankerend beleid. Dit beleid is asociaal, een overheid onwaardig
Achterblijven met restschuld
Het voorgestelde effect van dit voornemen zal dan ook niet meetbaar zijn voor de natuur. Wel merkbaar in de omgeving. Er is de afgelopen jaren enorm in stallen geïnvesteerd. Er is ook gesloopt, en soms staan stallen gewoon leeg. U hebt het allemaal zien gebeuren en er is ook hier veel over gediscussieerd. Door het voorgestelde beleid van stalderen, de aanscherping van de Brabantse Zorvuldigheidsscore (BZV) en de stikstofverordening zal de geschiedenis zichzelf weer herhalen. Opschalen is het gevolg. Het zal immers betaald moeten worden. En dat moet ook van de provincie; anders werkt het stalderen niet: voor elke m2 stal bij de 1 erbij, zal elders 1.1m2 moeten verdwijnen en tot minder dieren moeten lijden. De burger gaat opschalen om netto te krimpen niet begrijpen en niet accepteren. Gaat u de vergunningen daarvoor afgeven? Tegelijkertijd gaan bedrijven in 2020 stoppen zoals eerder al afgesproken. Daarbij komt een groep bedrijven die wél voldaan hebben aan het besluit huisvesting in 2013 in de veronderstelling tot 2028 vooruit te kunnen. Die bedrijven worden voor het blok gezet vóór 2020: investeren en wéér bouwen óf in 2022 stoppen, met een investering uit 2013 die nog niet afbetaald is en dus met een grote restschuld achter blijven. En dan heb je natuurlijk nog de jonge boer die onverwacht geconfronteerd worden met deze kostenstapeling.

Asociaal
De veehouderij is Brabant is in transitie. Bij een transitie hoort ook een sociaal plan. Daarom is in 2010 de stip op 2028 gezet zodat je een natuurlijke afvloeiingsregeling hebt voor bedrijven die niet door kunnen en anderen die hun investeringsritme er op kunnen afstemmen. Zonder dat het de overheid geld kost. Nu neemt de provincie het verdienmodel van de ondernemer af en organiseert een koude sanering. Er is geen flankerend beleid. Dit beleid is asociaal, een overheid onwaardig

Eén boer en werk voor zeven man
Vorig jaar heeft deze gemeente nog een onderzoek laten doen vanuit Agrifoodcapital waaruit bleek hoe belangrijk de agrarische sector hier is. Niet alleen gezinnen zullen hun broodwinning verliezen, dit heeft ook een effect op de bedrijven er omheen. Bij elke boer die stopt verdwijnen ook 7 arbeidsplaatsen. Dit gaat een effect krijgen in een tempo dat krijg je op geen enkele wijze met alternatieven gecompenseerd. Het landschap zal sneller verloederen dan dat wij daar oplossingen voor gevonden krijgen.

GS wil minder dieren maar schrijft dat niet op en probeert dat op deze brute manier te organiseren. De kloof tussen boeren en burgers leek het afgelopen jaar onder invloed van de mestdialoog kleiner te worden. De kloof tussen boeren en de provincie is groter dan ooit gebleken. En bij een kloof zijn altijd 2 partijen verantwoordelijk. Er is ook een kloof tussen de gemeente en de provincie. Als ik een Statenlid afgelopen vrijdag hoor zeggen dat een vergunningsaanvraag maar 6 weken hoeft te duren, dat boeren binnen 2 jaar best andere verdienmodellen kunnen organiseren, dan heb je het volgens mij niet helemaal begrepen.

Terug naar 2028
Geacht college wij roepen u op ons te steunen en formeel en informeel in discussie te gaan met het college van GS in Brabant. Er is een stip op de horizon gezet. Die stond op ’28 en die moet daar blijven staan. Ook wij willen de koers daar naar toe vast houden maar dan wel op een fatsoenlijke manier en met perspectief. Want Boeren horen bij Brabant en zeker bij Sint Tunnis.

Jos Verstraten plaatste bovenstaande tekst op zijn Facebookpagina
Dit artikel afdrukken