Het Nederlandse melkveehouderij-dossier is een dramatische soap. Op Foodlog is er de afgelopen jaren veel over geschreven. De overheid zag niet in dat boeren moeilijk met vrije productie kunnen omgaan zonder vast te lopen in de zogeheten tragedie van de meent, een bekende economische wet die een goed bestuurder tegen behoort te gaan. Boerenkoepels zagen niet in dat ze geen greep hebben op het gedrag van hun achterban.

Overheid en boerenkoepels hebben gefaald. Wat te voorzien was, gebeurde terwijl ze niets deden en bleven hopen op een goede afloop
Al die aspecten komen terug in een reportage die Nieuwsuur vrijdagavond uitzond. Daarin is een boerenechtpaar te horen dat in Brabant de varkens achter zich liet om in Drenthe een gangbare boerderij met 600 koeien te beginnen. De stallen zijn gebouwd en de melkinstallaties voorzien in het verzorgen van 600 koeien. Ze mogen er echter slechts de helft houden en zitten daarom met een stal waarvan de kosten niet meer terug te verdienen zijn.
Net zoals ook Boer zoekt Vrouw boerin Agnes in 2015 al liet weten, is hun bedrijf ten dode opgeschreven zonder verandering van of uitzondering op de regelgeving. Ook is een biologische boer te horen, die zegt wat velen voorzagen: overheid en boerenkoepels hebben gefaald. Wat te voorzien was, gebeurde terwijl ze niets deden en bleven hopen op een goede afloop.



Zijn opvolger doet er wijs aan het dossier van meet af aan op enige afstand van zijn of haar verantwoordelijkheid te plaatsen
Bloed van Dam €1 miljard waard
Foodlog berekende dat voor circa €1 miljard aan verbrande investeringen boven de markt hangt in de melkveehouderij. Het gaat als het ware om toxic assets, geld dat gestoken is in stallen, melkinstallaties, dieren en bedrijfsverhuizingen die geen waarde meer hebben omdat hun capaciteit in de markt ongewenst is.
De boeren wonnen bij de rechtbank in Den Haag een proces wegens wanbeleid tegen de Staat die de schijn heeft gewekt dat deze giftige investeringen toch gezond waren. De verantwoordelijke staatssecretaris Van Dam besloot tegen het vonnis in beroep te gaan. De biologische boer die Nieuwsuur sprak, gaf aan hoe hij daar over denkt: "we staan één nul voor". Bij verlies zullen ze in beroep gaan tot de zaak voor de Hoge Raad komt. De groep boeren die met nieuwe processen komt, groeit. Als ze slim zijn en kosten willen sparen, zetten ze een aantal collectieve procedures op.

De boeren ruiken het bloed van Van Dam, laat de uitzending van Nieuwsuur zien. Advocaat Goumans toont zich vol vertrouwen in de goede afloop. Zijn aanwassende stroom cliënten heeft potentieel een miljard euro te verdienen. Dat is voor boeren een formidabel belang. Ze staan financieel zwaar onder druk, terwijl Rabobank al gezegd heeft hun schulden niet te zullen kwijtschelden omdat ze nog voldoende onderpand hebben; de bank acht zich bovendien niet schuldig aan te ruime financiering van de uitbreiding van de melkproductie. Van Dam kan dus zijn borst nat maken. De Nederlandse belastingbetaler ook, want die loopt het uiteindelijke risico voor het verbrande geld dat waar nodig via de rechter op de Staat zal worden verhaald. De staatssecretaris is al demissionair als gevolg van de jongste Nederlandse parlementsverkiezingen. Omdat de afwikkeling van deze zaak naar verwachting pas na het aantreden van een nieuw kabinet zijn beslag zal krijgen, loopt de zaak voor hem vermoedelijk veilig en zonder bloedvergieten of carrièreschade af. Zijn opvolger doet er wijs aan het dossier van meet af aan op enige afstand van zijn of haar verantwoordelijkheid te plaatsen.
Dit artikel afdrukken