Terwijl het in Nederland steeds lastiger wordt als boer het hoofd boven water te houden op 1,9 miljoen hectare intensief bewerkte landbouwgrond, biedt Kazachstan 200 miljoen hectare vruchtbare grond, relatief goedkope arbeid en in beginsel grote afzetmarkten in de directe buurlanden Rusland en China. Volgens een persbericht zit het land te springen om de kennis en innovatiekracht van Nederland op het gebied van land- en tuinbouw. Kazachstaanse investeerders die hun fortuin hebben verdiend in onder meer olie, gas en bouw willen nu investeren in voeding en tuinbouw. Daarnaast stelt de overheid middelen ter beschikking aan - ook buitenlandse - investeerders in het land.

Niet verwonderlijk dus dat Wageningen University & Research nauw samenwerkt met de Kazachstaanse Nationale Landbouwuniversiteit in 2 nieuwe opleidingsprogramma's: Plant Science en Food Technologies.

Fruit en kassen
Vorig jaar sprak premier Mark Rutte met zijn Kazachstaanse ambtsgenoot Askar Mamin af dat toeleverende bedrijven en kennisinstellingen op het gebied van de fruitteelt een vestiging in Kazachstan kunnen openen. Een voorbeeld daarvan is Dutch Fruit Solutions Kazachstan, een samenwerkingsverband van 14 Nederlandse bedrijven uit de fruitsector, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de landbouwuniversiteit in Almaty. Het consortium werkt aan een productievere, kwalitatief hoogstaande Kazachse fruitsector op basis van Nederlandse kennis. De eerste Kazachs-Nederlandse 'Fruitdemo' om lokale ondernemers verder op weg te helpen is inmiddels een feit: een 'proeftuin' met appels, peren, pruimen, kersen, blauwe bessen, rode krenten, aardbeien en asperges.

De tuinbouwproducten zijn vooral bedoeld voor de Russische en Chinese steden met hun goed verdienende bevolking
Nederlandse kassenbouwers zijn al langer actief in het land, zoals Dalsem Greenhouse Projects. Het bedrijf bouwde sinds 2007 al ruim 70 hectare kassen en ondersteunt de Kazachstaanse tuinbouwers met trainingen en groeimanagement. Want met kassenbouw, of tuinbouw, hebben de Kazachstanen weinig ervaring. Investeerders komen uit een onverwachte hoek: "Al onze Kazachse investeerders hebben een succesvolle achtergrond in onder meer olie, gas en bouw en beginnen nu te investeren in de voedingssector en de tuinbouw,” zegt Dalsem-projectontwikkelaar Marc Boeren op Nieuwe Oogst. Hij ziet nog genoeg kansen de komende jaren: “elk jaar zijn er wel investeerders die geld steken in innovatieve, moderne tuinbouwprojecten." Afgelopen jaar was premier Mamin op bezoek in het Westland waar hij het World Horticenter bezocht. Bij die gelegenheid werd de overeenkomst getekend om Nederlandse toeleveranciers voor de glastuinbouw een agropark in Kazachstan te laten bouwen.

Dergelijke complexen zijn te als het ware grote fabrieken die gerund worden door managers die met personeel dat met lage lonen tevreden is efficiënte oogsten produceren tegen een aanmerkelijk lagere kostprijs dan in Nederland. De producten zijn vooral bedoeld voor de Russische en Chinese steden met hun goedverdienende bevolking. Rusland werd voor de MH17-affaire en daarop volgende boycot van Europees voedsel door president Poetin nog beleverd vanuit Nederland. Daar zou een kans kunnen liggen. Maar Nederlandse kassenbouwers bouwen in Rusland - en China - eveneens kassen voor lokale ondernemers.

Vruchtbaar
Het grote landbouwpotentieel lijkt kansen te bieden voor kundige Nederlandse vollegronds boeren die van het ruim honderd maal zo grote land- en tuinbouwareaal in Kazachstan een productiemachine van jewelste zouden kunnen maken tussen China en Rusland.

De Noordflank van het land lijkt het meest interessant voor akkerbouw. Die regio heeft een gematigd, redelijk vochtig continentaal klimaat. De bodem hebben een natuurlijk productiepotentie (graan: 1750 kg/ha) die net als de Nederlandse behoren tot de vruchtbaarste gronden van de wereld
Kazachstan (2,7 miljoen vierkante kilometer, ) is bijna even groot als West-Europa en zo groot als 65 Nederlanden. Het land heeft verschillende klimaten en bodemgesteldheden. Ongeveer de helft bestaat uit droge steppe - de grootste ter wereld - en woestijn. De Noordflank van het land lijkt het meest interessant voor akkerbouw. Die regio heeft een gematigd, redelijk vochtig continentaal klimaat. De bodems daar hebben een natuurlijk productiepotentie van 1750 kg/ha (graan). Ze behoren net als de Nederlandse tot de vruchtbaarste gronden van de wereld. Het land gebruikt nog nauwelijks kunstmest (slechts 4 kg/ha in 2016) en behaalt niettemin een gemiddelde graanproductie van circa 1350 kg/ha.

Leeg, maar opkomend wegen- en treinnet
Kazachstan is een heel leeg land. In het land wonen 19 miljoen mensen. Ze wonen met minder dan 7 inwoners per vierkante kilometer. Daarmee behoort Kazachstan tot de dunst bevolkte gebieden ter wereld. Nederland (41,5 duizend vierkante kilometer) telt 17,3 miljoen mensen; 416 per vierkante kilometer, bijna 60 keer zoveel als in Kazachstan.

De leegte brengt met zich mee dat de infrastructuur beperkt is. Export via de weg is daarom in de meeste gevallen niet snel en ongemakkelijk door slechte wegen, al spreekt de economisch attaché Karazhigitova van een goede transportinfrastructuur. Die infrastructuur op het gebied van treinen en wegen is veelal door Nederlandse bedrijven aangelegd. Inmiddels ligt er een moderne snelweg die in drie uur tijd van Almaty naar Khorgos aan de grens met China voert. Over de oude, hobbelige weg kostte die rit minstens de dubbele tijd. Vanuit Khorgos is een railverbinding naar het zuiden aangelegd (Almaty regio en Oezbekistan), naar de Kaspische Zee (Aktau) en naar Rusland. Ook de doorvoerlijnen van en naar Europa lopen langs die route.
Dit artikel afdrukken