3 min
Chris Kalden was van 2002 tot 2007 secretaris-generaal van het ministerie van LNV. Later werd hij directeur van Staatsbosbeheer. Kalden is scherp over het veehouderij-, stikstof- en natuurbeleid van het departement dat hij ooit in die hoge functie diende. Niet minder scherp is hij over de manier waarop boeren hun beslissingen namen. Beide partijen verwijten de ander het fout te hebben gedaan. Geen van de partijen steekt de hand in eigen boezem.
De huidige discussie over stikstof en meer nog over de toekomst van de veehouderij in Nederland was uitermate voorspelbaar en ook herhaald aangekondigd. Het is de optelsom van een flink aantal ontwikkelingen, politieke en beleidsmatige keuzen en van talloze ondernemersbeslissingen in de afgelopen twee decennia. En van het nalaten van passende besluiten.
Het tegen de grenzen aanlopen van de manieren waarop de meeste van onze landbouwhuisdieren voor productie worden gehouden, kan op geen enkele manier een verrassing zijn. Een reeks van onderzoeken en adviezen zeggen vanaf 2000 allemaal hetzelfde.
En nu verwijt iedereen de ander dat hij het niet goed heeft gedaan. De polarisatie waar minister Christianne van der Wal voor vreest, is er natuurlijk al. Door die verwijten is de ruimte voor een fatsoenlijk gesprek over de toekomst van de veehouderij geheel verdampt en blijft men vastzitten in het verleden.
Er zal alleen ruimte voor dialoog zijn als elk van de betrokkenen de hand in eigen boezem steekt en nagaat wat er fout ging dan wel werd nagelaten. Een wederzijdse erkenning van de ontwikkelingen die hebben geleid tot de huidige impassen, is voorwaardelijk voor het vervolg.
De commissie onder leiding van de Zuid-Afrikaanse bisschop Desmond Tutu heette niet voor niets de Waarheid- en verzoeningscommissie. Erken die waarheden over en weer en probeer het dan opnieuw. Zonder een duidelijke, gedeelde context rond het toekomstperspectief blijven we steken in technische maatregelen.
Kortom, durf terug te kijken om vooruit te springen.
Deze opinie verscheen onlangs in de ingezonden brieven rubriek van de Volkskrant.
Wachten we tot het leger moet ingrijpen?
Sinds het verschenen van deze opinie is het raak. Boeren maken burgers op de snelwegen en politici thuis het leven zuur, blokkeren inmiddels weer distributiecentra van supermarkten, sloegen in Kootwijkerbroek met hamers op politiebusjes en willen Schiphol afsluiten.
Boerenleiders zeggen dat ze er niets mee te maken hebben en dat ze waardige acties willen, maar roepen de door gevoelens beheerste boerengroepen niet op om vooral thuis te blijven, omdat de acties hen individueel zullen schaden. De premier wijst het gesprek met de opgefokte boeren af. De politie is op zoek naar de daders en weet hen inmiddels te vinden (in Apeldoorn wilden gisteravond boeren gearresteerde boeren uit het politiebureau bevrijden).
De politie treedt nog niet op tijdens acties uit angst voor haar eigen veiligheid. Experts zien agressieve anti-overheidsgevoelens zich vermengen met het boerenprotest. De strijd ontwikkelt zich verder. De rede is zoek. Fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie meende dat een burgeroorlog mogelijk is. In de peilingen is de BoerBurgerBeweging - zonder noemenswaardig bestuurlijk capabel kader - op weg de grootste partij van het land te worden terwijl de provinciale verkiezingen naderen.
In de Volkskrant zei gisteren voormalig minister van Landbouw Cees Veerman dat de partijen in de stikstofcrisis muurvast zitten. Een crisiscomité moet volgens hem de discussie weer vlottrekken. "Wachten we soms tot het leger moet ingrijpen? Dat wil niemand."
Vandaag gaat de Tweede Kamer in gesprek over de ontstane situatie. Politici van links tot rechts keuren de acties af, maar hebben geen antwoord op de redenen voor het ongenoegen of de mogelijke vermenging van boerenonlust met algemene onlustgevoelens onder de bevolking. Fractievoorzitter Caroline van der Plas (BBB), schrijft Boerderij, keurt de rellen ‘ten zeerste af’. Ze begrijpt de wanhoop en de onrust en ze waarschuwt dat het ongenoegen in de samenleving zo groot kan worden dat het uit de hand kan gaat lopen. “In de geschiedenis zijn veel opstanden bij de boeren begonnen", meent de leider van de BBB.
Uit de mond van Atje Kuiken (PvdA) tekent het boerenblad op "pak ze aan, pak ze op" over relschoppende boeren die ze 'hooligan' in plaats van boer noemt. Fractievoorzitter Lillian Marijnissen van de SP ziet het protest als teken van een algemenere onvrede en verwijst naar de toeslagenaffaire en aardbevingen in Groningen. “Dit gaat over een onwaarachtige overheid.”
Dit artikel afdrukken
Het tegen de grenzen aanlopen van de manieren waarop de meeste van onze landbouwhuisdieren voor productie worden gehouden, kan op geen enkele manier een verrassing zijn. Een reeks van onderzoeken en adviezen zeggen vanaf 2000 allemaal hetzelfde.
De commissie onder leiding van de Zuid-Afrikaanse bisschop Desmond Tutu heette niet voor niets de Waarheid- en verzoeningscommissieDe huidige situatie wordt veroorzaakt door vrijwel alle betrokkenen, ieder op zijn eigen manier. De overheid met een merkwaardige mengeling van remmend (milieuwetgeving) en stimulerend (PAS) beleid; de agrarische sectoren met een fixatie op groei; veevoerindustrie, verwerking en afzet met vergrote inzet op export.
En nu verwijt iedereen de ander dat hij het niet goed heeft gedaan. De polarisatie waar minister Christianne van der Wal voor vreest, is er natuurlijk al. Door die verwijten is de ruimte voor een fatsoenlijk gesprek over de toekomst van de veehouderij geheel verdampt en blijft men vastzitten in het verleden.
Er zal alleen ruimte voor dialoog zijn als elk van de betrokkenen de hand in eigen boezem steekt en nagaat wat er fout ging dan wel werd nagelaten. Een wederzijdse erkenning van de ontwikkelingen die hebben geleid tot de huidige impassen, is voorwaardelijk voor het vervolg.
De commissie onder leiding van de Zuid-Afrikaanse bisschop Desmond Tutu heette niet voor niets de Waarheid- en verzoeningscommissie. Erken die waarheden over en weer en probeer het dan opnieuw. Zonder een duidelijke, gedeelde context rond het toekomstperspectief blijven we steken in technische maatregelen.
Kortom, durf terug te kijken om vooruit te springen.
Deze opinie verscheen onlangs in de ingezonden brieven rubriek van de Volkskrant.
Wachten we tot het leger moet ingrijpen?
Sinds het verschenen van deze opinie is het raak. Boeren maken burgers op de snelwegen en politici thuis het leven zuur, blokkeren inmiddels weer distributiecentra van supermarkten, sloegen in Kootwijkerbroek met hamers op politiebusjes en willen Schiphol afsluiten.
Boerenleiders zeggen dat ze er niets mee te maken hebben en dat ze waardige acties willen, maar roepen de door gevoelens beheerste boerengroepen niet op om vooral thuis te blijven, omdat de acties hen individueel zullen schaden. De premier wijst het gesprek met de opgefokte boeren af. De politie is op zoek naar de daders en weet hen inmiddels te vinden (in Apeldoorn wilden gisteravond boeren gearresteerde boeren uit het politiebureau bevrijden).
De politie treedt nog niet op tijdens acties uit angst voor haar eigen veiligheid. Experts zien agressieve anti-overheidsgevoelens zich vermengen met het boerenprotest. De strijd ontwikkelt zich verder. De rede is zoek. Fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie meende dat een burgeroorlog mogelijk is. In de peilingen is de BoerBurgerBeweging - zonder noemenswaardig bestuurlijk capabel kader - op weg de grootste partij van het land te worden terwijl de provinciale verkiezingen naderen.
In de Volkskrant zei gisteren voormalig minister van Landbouw Cees Veerman dat de partijen in de stikstofcrisis muurvast zitten. Een crisiscomité moet volgens hem de discussie weer vlottrekken. "Wachten we soms tot het leger moet ingrijpen? Dat wil niemand."
Vandaag gaat de Tweede Kamer in gesprek over de ontstane situatie. Politici van links tot rechts keuren de acties af, maar hebben geen antwoord op de redenen voor het ongenoegen of de mogelijke vermenging van boerenonlust met algemene onlustgevoelens onder de bevolking. Fractievoorzitter Caroline van der Plas (BBB), schrijft Boerderij, keurt de rellen ‘ten zeerste af’. Ze begrijpt de wanhoop en de onrust en ze waarschuwt dat het ongenoegen in de samenleving zo groot kan worden dat het uit de hand kan gaat lopen. “In de geschiedenis zijn veel opstanden bij de boeren begonnen", meent de leider van de BBB.
Uit de mond van Atje Kuiken (PvdA) tekent het boerenblad op "pak ze aan, pak ze op" over relschoppende boeren die ze 'hooligan' in plaats van boer noemt. Fractievoorzitter Lillian Marijnissen van de SP ziet het protest als teken van een algemenere onvrede en verwijst naar de toeslagenaffaire en aardbevingen in Groningen. “Dit gaat over een onwaarachtige overheid.”
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#171 Veel boeren zijn deze week voor het eerst van hun leven bij een DC geweest. Volgens mij wordt vrijwel alles via de tussenhandel verkocht.
Vroeger had een boer macht. De coöperatisering, intensivering, specialisering, grote afnamecontracten, blind vertrouwen in de leverancier, WUR en de bank hebben de boeren stukje bij beetje die macht ingeleverd. De acties die je nu ziet zijn enerzijds een teken van machteloosheid en anderzijds te wijten aan FDF en Agractie, die zich laten adviseren door de bruinhemden van FvD, die dan weer geïnspireerd zijn door de jaren '30, toen het destabiliseren van een land best veel opleverde voor een kleine groep.
Na je tip #175 durf ik eigenlijk niks meer te schrijven.
Maar, wat te weinig ook voorbij komt:
- (Kwalijke) rol WUR in de laatste 20 jaar rondom verdere intensificering.
- Zwak management bij LTO.
- De kwalijke rol van ZLTO (arrogant in hun goede tijden met veel poen).
- Teloorgang van de productschappen.
- Natuur ter compensatie (denk aan Marker Wadden, IJsseloog) en effect nu op stikstofdiscussie.
- Veel theorie wetenschap, weinig praktijk wetenschap (doen! daar ligt het echte risico!).
- Er wordt vaak naar big-food gekeken, maar eigenlijk gaat het om de rol van de co-ops (VION, RFC, Agrifirm, Rabobank, AVBE).
- Gebrek aan competitie in het onderzoekdomein (dat is nu de Achilles bij RIVM). Eenzijdig budgetten beschikbaar stellen lokt geen nieuwe inzicht en goed/beter fundamenteel onderzoek uit.
- Hoe 15 jaar topsectoren beleid de boel absoluut niet geholpen heeft (dit is een understatement).
- Dat de private label voedselfabrieken (ik noem bewust niet de merk-eigenaren) en retail een negatief effect heeft gehad.
- Dat wij als samenleving geen oog hebben gehad voor de inkomenspositie van boeren (en dat dat gelul over nieuwe verdienmodellen ook echt gelul is).
Nogmaals wijs ik de lezers op het mooie van deze draad dat in de eerste honderd reacties zit. Begin dus te lezen bij #1 (klik daarop en je start aan het begin).
Wouter je bent pas juridisch eigenaar van iets wanneer je er voor betaald hebt. Ook de verwerkers van boeren"grondstoffen" zijn daar alleen economisch eigenaar van omdat ze de boeren er nog niet voor betaald hebben. Van alle "grondstoffen" van boeren dat bij de verwerkers in verwerking ligt zijn boeren nog steeds juridisch eigenaar.( nog niet voor betaald).
Buiten de landbouw is het eerst betalen (met prijs bekend) en dan leveren. Bij boeren "grondstoffen" is dat andersom eerst leveren met prijs onbekend en dan pas (laat) er voor betalen. De prijs wordt daarbij door de afnemer (verwerker) bepaald ná levering door de boer.
Piet, hoe kom je daar bij. Er liggen überhaupt geen producten van boeren in de supermarkt. Boeren leveren zeer zelden hun “grondstoffen” rechtstreeks aan retail. Vrijwel nooit.