2 min
Blik krijgt statiegeld. Dat is nu definitief besloten. Dat schrijft demissionair staatssecretaris Stientje van Veldhoven in een brief aan de Tweede Kamer. Per 31 december 2022 komt er 15 eurocent statiegeld bovenop de prijs van een blikje.
Het kostte 20 jaar politiek gesteggel, maar de knoop is (vervroegd) doorgehakt. In april 2020 besloot Van Veldhoven (Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, D66) tot het invoeren van statiegeld op kleine plastic flesjes per 1 juli 2021. De beslissing over de invoering van statiegeld op blik werd op dat moment nog uitgesteld. Die liet de staatssecretaris afhangen van de verpakkingskeuze van producenten. Van Veldhoven toentertijd: "In het najaar van 2021 moet 70-90% minder blikjes in het zwerfafval zijn gerealiseerd. Lukt dat niet, volgt ook statiegeld op blikjes.”
In plaats van een daling, blijkt in 2020 het aantal weggegooide blikjes in het milieu te zijn toegenomen met 27%. Ook in 2019 nam het aantal blikjes in het milieu toe. Dat maakt de keuze voor de staatssecretaris op dit politiek gevoelige onderwerp alleen maar makkelijker. Ze ziet de afgesproken daling als onhaalbaar en om duidelijkheid te geven hakt ze de knoop daarom nu al door. “Linksom of rechtsom moet het probleem van blik in het zwerfafval worden aangepakt. Het maakt mij oprecht niet uit hoe dat gebeurt. En nu is het eindoordeel: met statiegeld,” zegt Van Veldhoven in Trouw.
Scherp-in
De staatssecretaris schrijft dat er jaarlijks zo’n 2 miljard blikjes over de toonbank gaan. 150 miljoen daarvan, goed voor ongeveer 25 volle olympische zwembaden, komen in het milieu terecht. Dat is ook schadelijk voor bijvoorbeeld koeien. Bij het maaien en inkuilen van gras belanden er soms stukjes van weggegooide blikjes of ander zwerfafval in het veevoer. Die stukjes kunnen letsel veroorzaken in de magen van runderen, ook wel 'scherp-in' genoemd. Jaarlijks overlijden er naar schatting 4.000 koeien aan scherp-in.
Voorbereidingstijd
De drankensector en supermarkten krijgen ruim de tijd om zich voor te bereiden op de invoering van het statiegeld. De maatregel gaat op 31 december 2022 in en het statiegeld bedraagt net als bij kleine flesjes €0,15. Gezien de grote hoeveelheid blikjes wordt het een omvangrijke operatie waar mogelijk nieuwe machines en een andere logistiek voor nodig zijn. De horeca en kleinere verkopers zoals kiosks worden ontzien in die zin dat zij niet verplicht worden om blikjes in te nemen.
Nederland sluit zich met statiegeld op blik aan bij onder andere Duitsland, Finland, Noorwegen en Denemarken.
Reacties
De Statiegeldalliantie reageert verheugd: De veldslag voor statiegeld duurde decennia en is nu eindelijk gewonnen. Het is een historische mijlpaal: binnen de termijn van één regering is statiegeld voor plastic flesjes én voor blikjes beslist.” De Nederlands-Belgische alliantie, waar 1.115 gemeenten, organisaties en bedrijven zich bij aangesloten hebben, pleit sinds 2017 voor de invoering van statiegeld in Nederland en België. Ze hopen dat het besluit van Van Veldhoven ook het statiegelddossier in België een boost zal geven.
Branchevereniging CBL van de Nederlandse supermarkten reageert neutraal en zegt zich samen met haar leden, de FNLI en het Afvalfonds Verpakkingen te gaan voorbereiden op een effectief statiegeldsysteem. “Het is van belang dat er een systeem komt waar alle verkooppunten en leveranciers aan mee doen. Een dergelijk breed systeem zou buiten de winkel moeten worden opgezet.”
Dit artikel afdrukken
In plaats van een daling, blijkt in 2020 het aantal weggegooide blikjes in het milieu te zijn toegenomen met 27%. Ook in 2019 nam het aantal blikjes in het milieu toe. Dat maakt de keuze voor de staatssecretaris op dit politiek gevoelige onderwerp alleen maar makkelijker. Ze ziet de afgesproken daling als onhaalbaar en om duidelijkheid te geven hakt ze de knoop daarom nu al door. “Linksom of rechtsom moet het probleem van blik in het zwerfafval worden aangepakt. Het maakt mij oprecht niet uit hoe dat gebeurt. En nu is het eindoordeel: met statiegeld,” zegt Van Veldhoven in Trouw.
Scherp-in
De staatssecretaris schrijft dat er jaarlijks zo’n 2 miljard blikjes over de toonbank gaan. 150 miljoen daarvan, goed voor ongeveer 25 volle olympische zwembaden, komen in het milieu terecht. Dat is ook schadelijk voor bijvoorbeeld koeien. Bij het maaien en inkuilen van gras belanden er soms stukjes van weggegooide blikjes of ander zwerfafval in het veevoer. Die stukjes kunnen letsel veroorzaken in de magen van runderen, ook wel 'scherp-in' genoemd. Jaarlijks overlijden er naar schatting 4.000 koeien aan scherp-in.
Voorbereidingstijd
De drankensector en supermarkten krijgen ruim de tijd om zich voor te bereiden op de invoering van het statiegeld. De maatregel gaat op 31 december 2022 in en het statiegeld bedraagt net als bij kleine flesjes €0,15. Gezien de grote hoeveelheid blikjes wordt het een omvangrijke operatie waar mogelijk nieuwe machines en een andere logistiek voor nodig zijn. De horeca en kleinere verkopers zoals kiosks worden ontzien in die zin dat zij niet verplicht worden om blikjes in te nemen.
Nederland sluit zich met statiegeld op blik aan bij onder andere Duitsland, Finland, Noorwegen en Denemarken.
Reacties
De Statiegeldalliantie reageert verheugd: De veldslag voor statiegeld duurde decennia en is nu eindelijk gewonnen. Het is een historische mijlpaal: binnen de termijn van één regering is statiegeld voor plastic flesjes én voor blikjes beslist.” De Nederlands-Belgische alliantie, waar 1.115 gemeenten, organisaties en bedrijven zich bij aangesloten hebben, pleit sinds 2017 voor de invoering van statiegeld in Nederland en België. Ze hopen dat het besluit van Van Veldhoven ook het statiegelddossier in België een boost zal geven.
Branchevereniging CBL van de Nederlandse supermarkten reageert neutraal en zegt zich samen met haar leden, de FNLI en het Afvalfonds Verpakkingen te gaan voorbereiden op een effectief statiegeldsysteem. “Het is van belang dat er een systeem komt waar alle verkooppunten en leveranciers aan mee doen. Een dergelijk breed systeem zou buiten de winkel moeten worden opgezet.”
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
“Waarom kan dit niet ook in Vlaanderen?” vraagt Tycho van Hauwaert, expert circulaire economie bij BBL, zich af in VILT. Het voorgaande Vlaamse kabinet schoof een soortgelijk initiatief, het zogeheten ‘verpakkingsplan 2.0’, op de lange baan en ook de huidige regering onderneemt geen actie. Dit terwijl de eerder gemaakte afspraken (tegen 2022 moet 90% van de drankverpakkingen ingezameld en gerecycled worden) wel blijven bestaan. Tel daarbij op dat 80% van de Vlamingen voor de invoer van het statiegeldsysteem is en het is hoog tijd dat Vlaanderen het voorbeeld van de noorderburen volgt, aldus Hauwaert.
Ik hoop dat 0,15 toereikend is, in Duitsland is het niet voor niets een stuk hoger.
'Milieuorganisaties vieren de invoering van statiegeld op blikjes als een overwinning', schrijft Trouw.
Al zet 'zwerfinator' Dirk Groot meteen de volgende stip op de horizon: "Nu nog statiegeld op de verpakkingen voor sap en zuivel, zoals Duitsland vorige week heeft aangekondigd. Want wat doet de klant die kan kiezen tussen een flesje, een blikje of een kartonnen pak, dat goedkoper is omdat er geen statiegeld op zit? Water zit nu al steeds vaker in karton.”
En ook knijpzakjes kunnen op het wensenlijstje.