Vanaf vandaag, 2 juli, liggen 23 nieuwe zuivelproducten met het label 'Beter voor koe, natuur & boer' in de winkels van Albert Heijn. Het gaat om bijvoorbeeld vruchtenyoghurt en karnemelk met een smaakje. Er zijn ook nieuwe producten, zoals kefir uit een melkpak. De presentatie vond plaats in een decor van gedekte tafels met roodgeblokte kleedjes.

Tot 31 december 2017 konden melkveehouders hun interesse kenbaar maken om te leveren aan dit nieuwe concept. Morgen, precies een half jaar later, ligt het resultaat in de winkel.
AH wil met een eigen gesloten keten een onderscheidende melk realiseren. ‘Gesloten’ betekent dat de boeren alleen voor AH melken binnen een concept dat commercieel-economisch langdurig zijn mannetje moet kunnen staan ten opzichte van de melk, yoghurt en andere zuivel die in andere winkels te koop is.

AH heeft gekozen voor boeren die niet tegen de klippen op zijn gaan melken omdat ze wat minder afhankelijk wilden worden van een grote stal en de aankoop van voer voor hun koeien.
De Zaanse super eist naast weidegang meer welzijn voor de koe door onder meer weidegang voor jongvee en een koeborstel in de stal. Het voer moet voor meer dan 80% bestaan uit ruwvoer uit gras. Gentech-voer is verboden. Eventueel aangevoerd voer dat de boer aankoopt, moet in de regio geteeld zijn. Honderd procent van het grasland is kruidenrijk. Omploegen van grasland is niet meer toegestaan omdat het CO2 de lucht in stuurt. De AH-boeren mogen alleen groene en zelf opgewekte stroom gebruiken en consumenten moeten op hun bedrijven mogen komen kijken. Met dit eisenpakket en het handhaven van het bestaande prijsniveau wil AH de concurrentie achter zich laten op het gebied van duurzaam- en diervriendelijkheid.


Gewaardeerd
Wat vinden de melkveehouders ervan? Ik sprak er in totaal dertien om een goede indruk te krijgen.

Ze voelen zich gewaardeerd voor de richting die ze al gekozen hadden voor hun bedrijf. Ze wilden en kunnen nu extensief blijven (niet meer dan 2,5 koe - ‘grootvee eenheid’ - per hectare), kunnen nu meer oog houden voor dierenwelzijn en hun omgeving. “Maar Albert Heijn vraagt toch meer, zoals een koeborstel en nog meer kruiden en beter vogelbeheer? Weegt de opbrengst daarvan tegen de kosten op?”, vroeg ik. Er zijn inderdaad wat extra kosten Daar hadden de boeren die ik sprak - ze willen liever niet met hun namen in de krant - geen probleem mee. Ze krijgen van AH een premie op de melkprijs van 3 cent per liter bovenop de al geldende 1,25 cent voor de weidegang van hun koeien. Het is een publiek geheim dat er onder de nieuwe AH-boeren vermoedelijk de nodige zijn met een lager dan gemiddelde kostprijs per liter omdat ze niet geïnvesteerd hebben in de intensivering van hun bedrijven. Opeens kunnen ze profiteren van de wet van de remmende voorsprong: small is weer beautiful. Hun beslissing loont, zonder de loden last van een bank die iedere maand om aflossingen vraagt.

Melk komt van koeien en die worden later vlees dat ook bij AH in de schappen komt. Waarom zou je dat eigenlijk anonieme 'sukadelappen' of alleen maar 'rundergehakt' laten?
Aan het geluid van de boeren te oordelen, is het Albert Heijn en Royal A-ware gelukt om een blije melkveehoudersgroep aan zich te binden. Dit keer geen geklaag over eerlijke prijzen of uitknijperij door de supermarkt, maar een positieve stemming en vertrouwen in de toekomst.

Vlees
Zit er toekomst voor meer boeren in het AH-concept? MVO-manager Sophie Snaas wilde niet bekend maken hoeveel boeren nu al meedoen. Wel dat AH zich gaat inzetten om het zuivelassortiment de komende jaren uit te breiden met deze melkstroom. De boeren hadden alvast een idee: zet spandoeken in de weilanden waar koeien voor AH-melk grazen. En nog iets: maak er ook meteen een vleesconcept met meerwaarde van. Melk komt van koeien en die worden later vlees dat ook bij AH in de schappen komt. Waarom zou je dat eigenlijk anonieme 'sukadelappen' of alleen maar 'rundergehakt' laten?

* Boeren buiten de AH-stal zijn nog sceptisch. De redactie van Foodlog ontving een mailtje dat verwees naar een artikel over de perspresentatie van de melk van afgelopen vrijdag. In de Leeuwarder Courant valt te lezen dat AH zijn consumentenprijzen niet wil verhogen, maar wel meer gaat betalen voor zijn inkoop. Hoe kan dat nou duurzaam zijn? - vroeg de boer die ons mailde. Tegelijkertijd stapt AH in single cow-melk van boer Matthijs Baan. Het wordt melk van een koe met een naam. Dat valt te lezen in Boerderij. Het wordt vast premium melk, zoals je ook premium whisky hebt, die van een single malt is.
Dit artikel afdrukken