"Black Friday" zou zijn naam te danken hebben aan het feit dat op deze feestdag - de dag na Thanksgiving - de kerstverkopen begonnen en winkels zwarte cijfers gingen schrijven. Het kortingenfestival is in de loop der jaren uitgegroeid tot een waar circus. We kennen uit de media de beelden van hordes mensen die zich voor de deuren verdringen, elkaar nog net niet de hersens inslaan bij het graaien in de bakken met afgeprijsde artikelen en met uitpuilende karren en tassen de winkels uitrollen.

Ook in de Nederlandse koopjesmentaliteit heeft Black Friday zich genesteld: vandaag denkt 1 op de 5 Nederlanders ergens een slag te kunnen slaan en heeft Rotterdam zich opgeworpen tot 'Black Friday'-podium waar zelfs musea en hotels aan meedoen (je kunt nog tot 22.00 terecht).

Nepaanbiedingen
Toch heeft het retailfeestje ook zijn keerzijde. Zo zijn koopjes lang niet altijd zo voordelig als ze tijdens de kortingsdagen gepresenteerd worden en is er zelfs sprake van 'nepaanbiedingen', stelde de Britse consumentenorganisatie Which vast. Gesjacher met adviesprijzen is ook in Nederland een bekend truukje om consumenten tot 'impuls'-aankopen te bewegen, schrijft de Volkskrant. De helft van de Nederlandse consumenten staat kritisch tegenover de kortingen, constateerde Motivaction.

Dal na piek en marge foetsie
Het FD signaleert dat winkeliers zich "vergalopperen" met Black Friday. Het kortingfestijn kost hen alleen maar marge. Experts denken dat Black Friday niet echt extra omzet oplevert, maar slechts een piek oplevert met een daarop volgende verkoopdal. Consumenten wachten met aankopen doen tot 'de kortingsperiode' is aangebroken.

"Nederlanders gaan niet ineens heel veel meer consumeren," zegt Henk Hofstede van ABN AMRO. "Dus geef je als winkelier op Black Friday vooral marge weg en verschuift de omzet." Hofstede krijgt bijval van Dirk Mulder van ING, die zegt dat koopjesfeesten op langere termijn ongunstig zijn voor winkeliers. "Ze kijken niet naar de combinatie van omzet en marge en dus niet naar hun rendement. [..] Consumenten gaan er op inspelen, door ervoor te sparen of ze gebruiken die dagen om aankopen naar voren te halen."

Hoe sterk het Black Friday-effect in de praktijk uitpakt, maakte supermarktketen Dirk vandaag mee. De supermarktketen had speciaal voor Black Friday aanbiedingen van non-foodartikelen als waterkokers, koffiezetapparaten en boormachines ingeslagen. "Bij veel vestigingen van Dirk stonden de eerste klanten om 7.00 uur al voor de deur. Om 8.00 uur gingen de deuren open en was het dringen geblazen," aldus Distrifood. Een half uurtje later waren alle aanbiedingsproducten alweer uitverkocht.

De kritische Engelse columnist en duurzaamheidsgoeroe George Monbiot zette eerder deze week in The Guardian uiteen dat Black Friday alles belichaamt wat fout is aan ons consumptiesysteem: veel te veel voor veel te weinig. Hij wil weinig voor veel, omdat dat veel beter is voor de planeet.

Dit artikel afdrukken