De biologische vleesmarkt maakt inmiddels 2 procent uit van de totale vleesmarkt in Europa, en 13 procent van de Europese markt in biologische voeding. Vooral de twijfels die consumenten hebben bij de intensieve veehouderij en de effecten op gezondheid, dierenwelzijn en milieu hebben bijgedragen aan de groei.
Volgens De Loo gaan consumenten uit van het idee dat "Biovlees gezonder, veiliger en is beter [is] voor het milieu. Bovendien zijn de dieren gekweekt op een diervriendelijk manier en hebben ze minder kans om ziek te worden."
De studies in het boek laten zien dat deze argumenten niet altijd kloppen. Zo is het microbiologische risico van biologische veehouderij mogelijk groter. Van Loo zegt daarover: "Dat biovlees vaker dan gangbaar vlees drager kan zijn van bacteriën en de dieren minstens zo vaak getroffen worden door virussen, is het gevolg van de beperkingen op het gebruik van antibiotica, de uitgebreide tijd die de dieren buiten spenderen (meer ziekten die overgaan van wilde dieren op landbouwdieren) en de vaak kleinere verwerkingsfaciliteiten".
Ook qua milieu-impact blijkt een discrepantie te bestaan tussen wat de consument denkt en de werkelijkheid. De biologische regelgeving zegt niets over waar het biologische veevoer geproduceerd moet worden, de CO2-uitstoot of foodmiles. Alleen het productieproces moet aan bepaalde duurzaamheidseisen voldoen. De consument verwacht dat dit bij biovlees 'beter' is dan bij gangbaar vlees, maar uit de casestudies in het boek kan die conclusie niet getrokken worden.
Diervriendelijkheid vindt de consument minder belangrijk dan gezond, veilig en milieuvriendelijk. De consument gelooft echter wel dat de dieren die biologisch vlees leveren een fijner leven hebben gehad. Van Loo c.s. laten zien dat de wetenschap dit niet onomstotelijk vast kan stellen. Er zijn grote verschillen tussen bioboerderijen onderling, en juist ook overeenkomsten in ziekte- en sterftecijfers bij gangbare en biologische veehouderijen.
De consument is momenteel bereid om meer te betalen voor biovlees, ondanks de dus niet onomstreden claims. Dat het niet nog vaker gekocht wordt, is volgens Van Loo te wijten aan de hoge prijs en de beperkte beschikbaarheid van biologisch vlees in het retailcircuit. "De interesse is er, nu nog proberen de winkelprijs een beetje te drukken. En meteen ook de claims van biologisch vlees meer in detail onderzoeken".
Fotocredits: Rockman of Zymurgy
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Kwam dit draadje tegen en ben zo vrij om een document toe te voegen die enig zicht geeft op deze discussie. En misschien nieuwe aanknoping punten.
Biologisch en conventioneel even goed (of slecht) voor het milieu.
Volgens de consumenten opinie is biologische landbouw hét antwoord op de destructieve kracht die conventionele landbouw heet. In de supermarkt betalen mensen moeiteloos significant meer voor biologische producten, maar, hé,…… dan gaat de natuur er in ieder geval niet zo hard aan………. Toch?
Of niet zo zeker?
In begin 2017 bracht het Zweedse equivalent van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit, een uitgebreid rapport uit waarin de impact op het milieu per kilogram product van conventioneel en biologische landbouw naast elkaar waren gelegd. En wat schetst de verbazing? Biologisch is geenszins beter voor het milieu, de tweestrijd eindigt zelfs in een nipte overwinning voor conventioneel.
In de studie vergeleken de Zweden de productie van 9 verschillende voedselgroepen, variërend van melk en vlees tot groentes en fruit. De impact van al deze producten werd berekend op de volgende parameters: klimaat, energie, overbemesting, verzuring van de omgeving, ecotoxiciteit, energie- en landgebruik. Zo kwamen de onderzoekers tot meer dan 50 meetpunten, waarvan biologisch op 13 punten beter scoorde, conventioneel op 19, terwijl de rest onbeslist bleef.
Verrassend is bijvoorbeeld dat wat betreft overbemesting biologische landbouw helemaal niet per se beter scoort. ‘Natuurlijke mest’ afkomstig van dieren is zeker niet altijd beter voor het milieu dan kunstmest, soms zelf het tegenovergestelde. Dat komt bijvoorbeeld doordat de verhouding tussen de verschillende mineralen in dierlijke mest moeilijker te controleren is, waardoor er van sommige een overmaat ontstaan, dat vervolgens uitloogt. Moderne kunstmest is bovendien vaak slow release waardoor er minder voedingsstoffen het milieu in verdwijnen. Biologische landbouw heeft daarnaast last van haar lagere opbrengst: per hectare mag er dan minder vervuiling zijn, teruggerekend per kilogram product is dat niet altijd het geval.
Het is ook op landgebruik waar conventioneel de meeste punten scoort. In 2012 berekende Canadese wetenschappers dat het verschil in opbrengst tussen conventioneel en biologische gemiddeld zo’n 20 procent bedraagt. En dat is nog zonder het land dat nodig is voor de productie van de natuurlijke mest die biologische boeren alleen mogen gebruiken, terwijl de productie van kunstmest nauwelijks ruimte in neemt. Dat meegerekend loopt het verschil in landgebruik op tot 35 procent. Zou je wereldwijd overschakelen op biologische landbouw dan moet er een gebied zo groot als de Amazone plat om net zoveel voedsel te produceren.
Biologisch scoort weer punten op het gebeid van residuen uit gewasbeschermingsmiddelen. Biologische boeren mogen geen synthetische bestrijdingsmiddelen gebruiken, en maken vaak innovatief gebruik van natuurlijke bestrijders om hun gewassen te beschermen. De lagere opbrengst is deel te wijten aan de inefficiëntie hiervan, maar er komt hierdoor wel duidelijk minder gif in het milieu. Nu dat algemeen bekend is dat de biologische sector koperoxichloride gebruikt, in een hoeveelheid absoluut niet toegestaan om zijn erge toxiciteit naar milieu en humane gezondheid, is dat voordeel omgeslagen in een nadeel. Ook op ecotoxiciteit scoort de biologische sector slecht omdat die toxiciteit veel ingrijpender, voor onze gezondheid, is De biologische sector heeft wereld wijt ongeveer 3500 onderzoeken gedaan naar het gezondheid- niveau van het voedsel door hen geproduceerd in verhouding tot de reguliere productie wijze en de conclusies waren telkens weer, dat er geen significante verbeteringen waren.
De ideale oplossing? Het cliché van ‘best of both Worlds’ zou te makkelijk zijn. …Of niet? Ecologische landbouw concepten hebben dat reeds gedaan en hebben zelfs de slag van efficiënt omgaan met nutriënten de milieu impact beneden dat van de biologische landbouw weten te reduceren. Ook kan het nieuw ecologisch productie concept aantonen dat het gezondheid effect voor de consument daadwerkelijk aantoonbaar aanwezig is. Voorstanders van biologische landbouw hebben te maken met een paar taboes die het moeilijker maakt om tot de optimale landbouw te komen. Door de wetenschappelijk ongefundeerde afwijzing van ontwikkelingen naar gezondheid bevorderend voedsel gewassen zetten ze zichzelf buitenspel in de zoektocht naar de daadwerkelijk meest duurzame manier van voedsel produceren.
Bovendien is land een van de meest schaarse goederen op deze planeet en is de destructie van natuurgebieden voor nieuwe landbouwgrond de belangrijkste reden voor het teruglopen van de biodiversiteit. We moeten ons focussen op een zo efficiënt mogelijke landbouw op zo weinig mogelijk land, zodat er meer ruimte overblijft voor de natuur.
Als de conventionele landbouw het lukt om haar toxiciteitsprofiel naar beneden te brengen, dan komen we richting de meest duurzame manier van landbouw bedrijven. Dat kan door slim af te kijken hoe biologische landbouw natuurlijke bestrijders inzet, maar ook door met behulp van mogelijkheden de plant in zijn kracht te zetten, gewassen maken die vanuit natuurlijke kracht resistent zijn tegen plagen en daardoor minder bestrijdingsmiddelen nodig hebben.
Nieuwe ecologische landbouw concepten hebben al deze zaken opgepakt en nog meer, maar genetische modificatie zijn absoluut niet nodig. De natuur leren begrijpen geeft nieuwe gezichtspunten die de tussenvorm gaat worden zegt Pablo Titonell Deskundige biologische landbouw voorheen bij de WUR.
Biologisch betekend biologisch geteeld. Niet gifvrij, niet gezond, niet beter voor je, niet duurzaam.
Over deze aspecten kunnen we eindeloos discuteren [en er wordt oeverloos over gediscuteerd], maar daar staat keurmerk NIET voor. Het EKO keurmerk eist dan wat dat EKO keurmerk kan garanderen, en als de consumenten vinden dat de gestelde criteria er onder moeten vallen, blaast de consumenten de biologische sector daarmee op.
Biologische landbouw is gebaseerd op vier principes, gif, beter, duurzaam en gezond, waar iedereen maar in grasduint, een zeer groot hype gehalte en elk voor meerdere uitleg vatbaar is.
Zeker de huidige bio-markt deelnemers maken handig (mis) gebruik van die ruimte.
De EU wil beslist geen met gif residuen vervuilde biologische producten toestaan. Bionext is woedend op de EU en EU landbouwcommissaris Hogan omdat die alleen puur natuur in biologische producten wil.
Een consument:
Als ik biologisch wil, wil ik echt biologisch. Dankzij Bionext weet ik nu dat ik daar niet van op aan kan.
Let wel het is niet mijn standpunt maar een verzameling van gegevens aangetroffen in officiële rapporten van partijen met kennis van zaken. Kan ze overigens wel onderschrijven.
@Jack, Jij zit op een uiterste. Maar direct op het bedrijf zal er meer diesel per Kg product bij bio gebruikt worden dan bij gangbaar. Mechanische onkruidbestrijding en compostverwerking om er een paar te noemen. Daar staat wel tegenover dat er geen kunstmest wordt aangevoerd en de voedingsmiddelen meestal van dichterbij komen. Ik weet niet zeker waar die balans heenslaat. Het zou erg mee kunnen vallen voor bio maar ik ben er niet gerust op ;-)
Waarom de winkelprijs een 'beetje' drukken ? Ik hoor van biologische veehouders dat ze er niet voldoende aan kunnen verdienen, en daardoor eigenlijk ook groter moeten...
Boy, je schrijft 'Daarnaast is bio teelt bewerkelijker en dat zal meer fossiele energie kosten op dit moment.' Kan je misschien uitleggen waarom je dit denkt ? Wij gebruiken namelijk nul fossiele energie voor onze biologische grasgebonden veeteelt en lager dan nul CO2 kan volgens mij niet ;-)
Okay Laten we dit even fileren (pun intended),
Diervriendelijkheid:
Kan de wetenschap het omomstotelijk vaststellen hoe prettig een dier het heeft?
Neen, net zoals sommige mensen zweepslagen fijn vinden is daar geen uitsluitsel over te geven. Slechts gefundeerde aannames.
In de bio veehouderij hebben dieren meer ruimte dan gangbaar. Als de sterftecijfers overeenkomstig zijn dan vind ik dat een hele prestatie van bio. Dit namelijk met terughoudend medicijngebruik en meer schommelingen in het leefklimaat. (buitentemperatuur) Daarnaast heeft een bio dier minder mobiliteitsproblemen.
Milieu impact:
Heel simpel, op medicijngebruik en residu van bestrijdingsmiddelen en antibiotica scoort bio beter. C02 uitstoot is vaak hoger. In de vleesveehouderij zal dit vooral komen door de langere verblijfsduur van de dieren op het bedrijf. CO2 uit de korte cyclus dus. Daarnaast is bio teelt bewerkelijker en dat zal meer fossiele energie kosten op dit moment. Maar bio teelt houdt ook meer koolstof vast in de grond.
Een moeilijk punt voor bio!
Veilig:
Net zo veilig als ieder ander voedingsmiddel in NL. Behoorlijk veilig dus.
Gezond:
Direct zullen er minder medicijnresten en resten van bestrijdingsmiddelen inzitten. Daartegenover staat een grotere hoeveelheid van in de natuur voorkomende giftige stoffen. Dit door de buitenloop. Mijn idee is dat je "gezond" vooral in het systeem moet zien. Dus een streven naar zo min mogelijk gebruik van gifstoffen en medicijnen resulteert in een bedrijfsvoering die dichter bij de natuur ligt dan gangbaar. En dat lijkt mij een gezond streven.
Meer gebaseerd op waarden en minder op de wetmatigheid van geldwaarde.
Iedereen mag gelukkig zelf kiezen.