1. Focus niet alleen op stikstof maar kies voor een echt integrale duurzaamheidsbenadering.
Alle te nemen maatregelen en het in te richten beleid moeten beoordeeld worden op hun integrale bijdrage aan het oplossen van de verschillende duurzaamheidsuitdagingen die er liggen op het gebied van stikstof, klimaat, biodiversiteit, waterkwaliteit en -kwantiteit en kwaliteit van bodem, lucht en landschap. Alleen als we dat doen, kan de uitkomst van het beleid ertoe leiden dat we werken aan een structureel en hoogstnoodzakelijk herstel van de biodiversiteit.

2. Kom als kabinet zo snel mogelijk ook voor de andere sectoren dan de landbouw met concrete doelen en maatregelen.
Het is belangrijk dat industrie, transport en luchtvaart ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Dit draagt ook ook bij tot meer maatschappelijk draagvlak voor de noodzakelijke maatregelen.

3. Ondersteun als overheid de verschillende bedrijfsmodellen voor de landbouw van morgen in hun transitie naar duurzaamheid.
Dit is van groot belang, zeker zolang de markt niet in staat blijkt om dit in voldoende mate te doen. Het feit dat er een fors budget is gereserveerd door dit kabinet voor het stikstofbeleid maakt het ook mogelijk om die steun te verlenen.

4. Focus minder op uitkoop van bedrijven en reserveer een veel groter deel van het beschikbare budget uit het Transitiefonds om boeren te ondersteunen.
Met het budget kan het kabinet boeren ondersteunen die hun bedrijf willen aanpassen aan de wensen en eisen van de toekomst. Naast ecosysteemdiensten gaat het dan om het ondersteunen van niet rendabele investeringen die wel een grote bijdrage kunnen leveren aan de doelen. Het gaat ook om het mogelijk maken van extensivering en een natuurinclusievere bedrijfsvoering. Met de hoge grondprijzen in Nederland is dit zonder overheidstimulering economisch niet rendabel voor het gemiddelde boerenbedrijf.

5. Maak een langjarige vergoeding van ecosysteemdiensten mogelijk.
Hierdoor wordt het voor veel meer boeren dan nu mogeijk om aan de slag te gaan met agrarisch natuurbeheer. Het Aanvalsplan Landschapselementen en het Aanvalsplan Grutto kunnen als een eerste basis dienen voor deze inzet.
Dit artikel afdrukken