Waarom? Fogliano: “Ik vind het zorgelijk dat er zo ongeveer een hetze tegen bewerkt voedsel is ontstaan.” Hij legt uit dat de afgelopen jaren een algemeen geaccepteerd beeld is ontstaan dat gezond en duurzaam eten onbewerkt - unprocessed, in het Engels - en ook nog eens onverpakt is.
Volgens Fogliano is dat een valse tegenstelling. Bewerkt voedsel is niet minder gezond omdat het bewerkt of zelfs hevig bewerkt is. Dat geldt zelfs voor highly processed foods (zeg maar ‘hevig bewerkt’ voedsel), de supervijand van de gezond- en duurzaamheidsprofeten in de media.
Te energiedicht
In de woorden van Fogliano: “Een product is niet gezond omdat het veel of weinig bewerkt is, maar omdat het per gram te energiedicht is, te makkelijk aanzet om nog meer te eten en maakt dat er te weinig variatie zit in voedingsstoffen die we binnenkrijgen.” Ik vraag hem voorbeelden te geven van gezonde heftig bewerkte producten. Hij noemt: melk die geschikt is gemaakt voor mensen die niet tegen lactose kunnen, de volkoren varianten van ontbijtgranen en vleesimitaties.
Een voorbeeld van een heel fout product? Fogliano: “Pringles, een heftig bewerkt aardappelmeel product dat veel te lekker is en vet en zout opslurpt door zijn structuur.”
Een lekker controversieel voorbeeld van een zogenaamd junkfood dat best OK is, maar als helemaal fout wordt gezien? “Een hamburger van McDonald’s”, zegt Fogliano. “Het vlees is van topkwaliteit. Het broodje is slap maar voedingskundig is er niets mis mee. Er zit als je geluk hebt ook nog wat groente op en het laat je van alles binnenkrijgen.”
Als bewerkt eten het probleem niet is en zelf koken het probleem wel kan zijn, hoe moeten we dan denken over de schadelijkheid van levensmiddelen?Een voorbeeld van een product dat ons helemaal in verwarring brengt? “Diezelfde hamburger”, zegt Fogliano meteen. “Er is echt niets mis mee, maar het is ook een product dat zó makkelijk weghapt en daarom zó snel weer zin geeft in nog meer eten, dat je er te makkelijk te veel van gaat eten en te veel van het soort eten dat daar ook nog eens extra toe aanzet. Met vette sauzen en drankjes vol suiker. Daar worden we moddervet van.”
Lossen we door te zelf koken dat probleem op? Fogliano lacht. “Ik ben een Italiaan. Ik kook graag zelf. Ook heel vette gerechten en recepten met rijp fruit. Gezond? Nee. Maar ik eet ze met vrienden en drink er juist dan niet eens teveel wijn bij.”
Ik probeer ons gesprek samen te vatten. Bewerkt voedsel en zelfs ultra processed foods zijn niet ongezond omdat het ongezonde niet in het voedsel zit, maar in de hoeveelheid en eenzijdigheid waarmee we dat consumeren. Onbewerkt voedsel zelf bereiden, is niet per definitie gezond omdat we ook daarvan moddervet kunnen worden als we ons er vol mee laden.
“Klopt”, zegt Fogliano.
OK, en nu?
Als bewerkt eten het probleem niet is en zelf koken het probleem wel kan zijn, hoe moeten we dan denken over de schadelijkheid van levensmiddelen?
Lucht, water en personalised nutrition
Fogliano: “De scheidslijn goed/fout loopt niet via het onderscheid bewerkt/onbewerkt. Teveel calorieën te makkelijk binnenkrijgen is het probleem. Dat doe je net zo gemakkelijk door flink door te eten aan druiven als aan een McDonald’s hamburger of aan die echt af te raden Pringles die uitsluitend bestaan uit gefrituurde geraffineerde koolhydraten met zout. Ik denk dat we nu eenmaal in een omgeving terecht zijn gekomen waarin heel veel eten beschikbaar is. Laten we het dus maar zo makkelijk mogelijk maken om zo gevarieerd mogelijk zo weinig mogelijk calorieën binnen te krijgen.”
De scheidslijn goed/fout loopt niet via het onderscheid bewerkt/onbewerkt. Teveel calorieën te makkelijk binnenkrijgen is het probleemHoe? “Daar heb ik twee antwoorden op”, zegt Fogliano. “Vervang de dikmakers door water en lucht en omarm personalised nutrition. Het laatste is echt een antwoord op heel anders eten: mensen zullen weer gaan letten op variatie en die heel gemakkelijk aangereikt krijgen.”
Denk ook aan het milieu!
Fogliano wil nog iets kwijt: “Vergeet niet dat zelf koken van verse spullen in de hele keten tot flink wat verspilling van grondstoffen en energie leidt. Daarom kun je veel beter bewerkt en verpakt voedsel eten.” Is dat een gevoel of echt bewezen? “Nou en of”, reageert hij, “de CO2 footprint van verpakt voedsel versus zelf gekookt eten zoals dat uiteindelijk op het bord ligt, staat in een verhouding van 1:10. Dat betekent dat bewerkt voedsel 10 maal zo milieuvriendelijk en even gezond kan zijn. In een ideale wereld met 7 nu of straks 11 miljard mensen eten we allemaal bewerkt.”
Fogliano zoekt het debat over bewerkt eten. Dat starten we op 15 september in levende lijve tijdens Foodlog Live. Hij kan er zelf niet bij zijn omdat hij dan niet in Nederland is, maar gaat er later op Foodlog en in komende live bijeenkomsten verder op in. Vanuit de WUR zijn aanwezig Fogliano’s voorganger als hoogleraar Levensmiddelentechnologie prof. Tiny van Boekel en prof. Harry Wichers. Volksgezondheidsexpert Prof. Jaap Seidell én kritische Foodloglezers zijn hun tegenhanger tijdens Foodlog Live. Kom je ook? Meld je dan meteen aan!
Update:
Zegt een onderzoeker met sterke verbondenheid aan ILSI, de industriebelangen-onderzoeksgroep betaald en geleid door Unilever, Nestlé, Coca-Cola & Co. Waarom dat er niet bij vermelden? https://t.co/lBmsOVLsbl
— foodwatch NL (@foodwatch_nl) September 12, 2018
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
ps
about 'fresh' vs.... and how to prepare 1 example: broccoli contains higher amounts of valuable glucosinolate. Froozen/ self cooked (steaming or raw/ fermented! being the only good solution) broccoli doesn't contain myrosinase that is necessary for converting into sulforaphane and erucine . But you can get your myrosinase - significant - from rucola and (raw) horseradish also to compensate… It's the knowledge of Y you have.... or not.
Thank you vincenzo fogliano .. and agree mostly. Some remarks:
The idea that food X has a healthy effect because it contains Y is in many studies 'proven'... or at least has some degree of probabillity (think about vitamin, mineral, micro-nutrients). Some foods deliver high amounts of certain nutrients, that cannot be achieved with other foods. Also, (non GM) Food X never contains only Y as a major nutrient.
Personalised nutrition is obvious necessary.
For optimalisation knowledge of the gnome is needed… and personal and environmental issues. That's also a reason why scientific 'proof' is difficult to deliver.
Although some food can always be adviced, based on more or less proof. I can give you some examples if you wish ;)
And of course it's the total that counts. Y needs A-Z to be optimal in it's effects. A-Z can compensate for a negative Y.
Science is often short in delivering 'real' proof? That can have many causes. It's not a proof of a 'truth', that such correlations don't exist...
About packaging: a microwave meal is packed in thick plastic. A frozen meal in a plastic bag has far less material. A logical conclusion would be that the first one produces more waste? (and uses more raw materials)
You can neglect that microwave packaging contains harmful BPA.... because it's the total positive that counts. You can also state that a little amount of BPA contributes to the total negative impact of these kinds of many bad chemicals…. why not avoid them at all? Lab/ mice studies on BPA are quite alarming.
(BPA is also produced seperately, with it's 'ecological foodprint', is an extra additive)
Why not deliver mw meals without these plastics in simple bags? To be heated between 1 plate (you mostly need) and cover ? Fluitje van een cent. But that plastic plate in the supermarket looks sooo nice...
And taste? A concept with many aspects.... in wich food education/ culture plays an important role… (my children are familiar with =68.ARAmHQR9oBvIdVzpyXXa8OJuRZ9fSrXsFAJpc4QTDaH6hlLAqN9AM3HWbeECvNTjbf45iSZuDEf4vxJGChWMk8DvlA0vawuP1G7hfUatWMLiGsFxScApoyglUKN9IPUhtbr0JxhtjYZNdgmKOyH_5R6OI7T8ATRCds094H7wDiH19lE08iUfuw&__tn__=EHH-R]these kinds of meals… even with their busy lives now know how to work around … for a creative healthy fresh solution.. me back inspiring.. that they never would have achieved without me... no real food education at schools :(
Thank you everybody for the lively discussion following my interview. Unfortunately, to answer all of you on the specific points is impossible. However, I would like to make some general comments.
I recognize in this debate the passion about food that you have. Despite the subtle insinuation that I would be “the voice of the food industry”, I’m enthusiastic about food and cooking too and if you have patience you can watch my view in this video.
I can also read in the various replies some common misunderstanding about food and health. The first one is the (wrong) overlap between taste and health. It is simply not true that the tastier food is automatically the healthier one. What you like is not necessarily healthy, moreover a food that proved to be healthy in your personal experience might be not effective for others. The key for an healthy diet is not in the nutritional value of the single food. The idea that the food X is good because it contains the component Y is a wrong one; as well as the opposite one (the food X is bad because it contains the component Y).
All the common dogmatic positions around food (fresh is better, organic is a healthier, vegan diet is more sustainable) are too simplistic and often not verified by scientific data. People can be happy with having this black and white truths but the real world is much more complex. In the same vein processed foods are not necessarily bad and packaged food do not increase the global amount of waste. At least this is what the scientific studies found thus far. In the end it is up to you to believe if science is the truth or just another opinion.
Het verslag van de discussie waar hij de aanzet toe gaf, is zelfs prominent in onze nieuwsbrief van dit weekend verscheen: Het allesomvattende niets doen.
Zijn rol is daarin waargenomen door 2 van zijn collega's. Fogliano is niet vloeiend in het Nederlands. Hier reageren is te moeizaam. Hij leest mee, dat wel.
Maar vincenzo fogliano, voel je vrij om alsnog een reactie te geven!
Gaat Fogliano hier nog op reageren? Of heeft hij dat elders al gedaan Dick Veerman ?