Jawel, een ketogeen dieet.
Je weet wel, dat dieet wat grote groepen ultrafoodies die low carb niet laag genoeg vonden, zijn gaan volgen. 'Keto' gaat verder dan koolhydraatmijden. Je brengt de inname van suikers en aanverwanten zo ver terug dat je lichaam ketonlichamen begint te produceren om de hersenen (die normaal op glucose teren) van energie te blijven voorzien. Ja, daar ga je een beetje van stinken en nee, er is geen plezier meer aan je eten te beleven maar hé, je moet er wat voor over hebben om je een superieur wezen in een superieur lijf te voelen.
Het effect van keto bij epilepsie is inmiddels redelijk goed vastgesteld en er zijn ook aanwijzingen dat keto iets tegen diabetes kan uitrichten, maar de link met het immuunsysteem is verrassendImmuunsysteem
Keto, zo schreef ik eerder al eens, werd zo’n honderd jaar geleden al geïntroduceerd als een dieet voor epilepsie-patiënten, omdat ketonlichamen epileptische stuipaanvallen lijken te kunnen onderdrukken. Dat effect is inmiddels redelijk goed vastgesteld en er zijn ook aanwijzingen dat keto iets tegen diabetes kan uitrichten, maar de link met het immuunsysteem is verrassend.
De Yale-onderzoekers begonnen met het houden van muizen op een normaal dieet, waarbij 18 procent van de calorieën uit vet en 58 procent uit koolhydraten komt. Een deel van de muizen gaven ze zeven dagen lang een ketogeen dieet, een deel het gewone dieet en een deel een vetrijk dieet zonder koolhydraatrestrictie – een soort snackdieet. Vervolgens besmetten ze alle muizen via hun neus met het griepvirus H1N1.
En warempel, de ketomuizen bleken beter bestand tegen het virus.
Op zich is zo’n bevinding natuurlijk intrigerend, al is ie beperkt (in mice!) en de muizen werden er allerminst onsterfelijk van: na vier dagen waren alle muizen die niet keto waren gegaan dood, van de ketomuizen leefde nog de helft.
De onderzoekers vermoeden dat immuuncellen in de longen, waar het virus zich bij muizen vermenigvuldigt, het op vetzuren beter doen dan op koolhydraten – een soort cellulaire superfood? – en zo beter in staat zijn het griepvirus eronder te krijgen.
Uiteraard is het de vraag of het keto-effect gerepliceerd gaat worden in andere studies en – cruciaal – ook in mensen en hoeveel er van het effect overblijft. Ons lichaam is immers ook op gewoon voedsel al een stuk beter in staat het griepvirus te elimineren dan deze muizen op het niet-ketodieet.
Naar alle waarschijnlijkheid kunnen al die mitsen en maren fanatiekelingen uit twee groepen niet deren. Wie? Allereerst leefstijlgoeroes die zich voor alles tot voeding wenden (hoewel we het hier strikt genomen niet over voeding hebben maar het beperken ervan) en de door The Sun geclaimde prachtterm Thinfluenza ongetwijfeld gaan koesteren. Daarnaast, u had er misschien nog niet aan gedacht: de vaccinmijders. Zie je wel, denken zij ongetwijfeld, infecties zijn gewoon te genezen met leefstijl. Nergens voor nodig, zo'n prik.
Een beetje relativeren
Of we ons als kritische voedselexperts en journalisten daarover moeten opwinden? Dat zou wat hypocriet zijn, want als we heel eerlijk zijn, geven we toe dat ook wij dit soort berichten oppikken en optikken vanwege deze associaties – al nemen we ze niet te serieus. Ik heb ook niet de illusie dat het iets zou uithalen. Helemaal niet over schrijven dan? Daar ben ik ook geen voorstander van – tenzij het onderzoek echt slecht uitgevoerd is, of gruwelijk of anderszins onethisch. Een beetje relativeren, meer kunnen we niet doen.
Gelukkig deed hoofdonderzoeker Akiko Iwasaki dat in een reactie aan Business Insider ook. Zij gaat voorlopig niet keto, zegt ze, omdat ze veel te veel van rijst en pasta houdt. "Ik ga gewoon voor de griepprik."
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Gert van der Hoek Goed punt hoor, wanneer ik over dit onderwerp had geschreven voor vakblad of krant, had ik het helemaal uitgeplozen, liefst met hulp van deskundigen die de methodologie kunnen doorlichten en/of doorprikken. Wanneer je daartoe niet in de gelegenheid bent, is het devies 'een beetje relativeren' - wat in feite een zwaktebod is natuurlijk.
Keto is vasten voor beginners. De metabole effecten (voornamelijk teren op vetzuren en ketonlichamen, toename van autofagie) krijg je ook voor elkaar door simpelweg niet te eten. Maar vasten is per definitie een tijdelijke interventie (anders wordt het anorexia).
Nou ja, al die hype-jes, inderdaad, wat moet je ermee. Soms wel goed om weer even scherp te worden? Hoe zat het ook al weer?
De aangehaalde studie vergelijkt een "gewoon" voedselpatroon met een "keto" voedselpatroon. Ook meer variaties van voedselpatronen werden bekeken: "gewoon" met veel vet en "gewoon" met toevoeging van butanediol.
Als je kijkt naar de macro samenstelling van het muizenvoer, wordt in de keto-groep tegelijkertijd ook het aandeel eiwit nogal beperkt. (Zie de bijlagen van het artikel, de samenstellingen van de chow). Eiwit verminderen geeft een betere immuunrespons tegen kanker? link
Misschien werkt eiwitreductie ook wel om bijvoorbeeld griep aan te pakken?
De onderzoekers keken ook naar muizen op standaardvoer met toegevoegde butanediol. Die stof wordt bij consumptie omgezet in GHB (inderdaad: die drug) en leidt tot ketose. Deze ketonen gaven géén bescherming tegen griep. (Zie figuur 3). Beetje jammer: als keto beschermt, zou je hier ook bescherming verwachten? Dat pleit voor de rol van - misschien wel - eiwitvermindering?
Het zou zo maar kunnen, dat de conclusie over "keto" niet juist is. In ieder geval kun je vraagtekens zetten bij de samenstelling van het voer dat vergeleken wordt. Wel keurig van de onderzoekers dat ze het resultaat van de muisjes uit de GHB groep hebben laten zien. Jammer dat het niet terug kwam in de conclusies.
Een rol van wetenschapsjournalisten zou kunnen zijn om dit soort studies juist wél uit te pluizen. Heel vaak kom je dan zaken tegen die vraagtekens oproepen vermoed ik. Maar ja, tijd is kostbaar, wie betaalt dat?
Met dank aan Kevin Bass