2 min
Dat zegt hoogleraar arbeidshygiëne Hans Kromhout van de Universiteit van Utrecht in gesprek met wetenschapsredacteur Maarten Keulemans van de Volkskrant. Ongemerkt gaat het over veel meer.
Eigenlijk is de discussie over glyfosaat maar een van de vele voorbeelden van de politisering van wetenschappelijke beoordelingen van voedselveiligheidsvraagstukken. Er wordt allang niet meer zuiver wetenschappelijk discussie gevoerd over de veiligheid van stoffen, merkt Keulemans tussen neus en lippen door op.
Keulemans: "glyfosaat [is] slechts de bal die toevallig het speelveld op rolt, net nu wetenschap en ambtenarij toe zijn aan een flinke pot voetbal rond de vraag hoe overheden nieuwe wetenschappelijke inzichten moeten absorberen."
Eindelijk is er een artikel dat uitlegt hoe het mogelijk is dat de EFSA oordeelt dat glyfosaat veilig is, terwijl de IARC, onderdeel van de WHO, daar een kanttekening bij plaatst. De EFSA sluit onderzoeken uit omdat ze niet aan protocollen voldoen en accepteert onderzoeken die zijn gedaan in het belang van de industrie die het middel voert. Tegelijk sluit het om procedurele redenen onderzoeken uit die een negatieve werking van het middel op zoogdieren - en dus mogelijk ook mensen - niet langer ondenkbaar maken.
Moeten we nu schrikken van glyfosaat? Nee. Het middel is op goede gronden toegelaten. Nu het langere tijd gebruikt wordt, komen echter nieuwe, maar nog onzekere feiten uit kritische onderzoeken naar boven. Wel moeten we ons zorgen maken over de politieke neiging die zelfs onder autoriteiten bestaat om die feiten te bagatelliseren als te weinig onderbouwd. Dat zijn ze namelijk per definitie. Ze vragen om nadere studie.
De vraag is of hoeveel doden het gebruik van het middel mogelijk toch oplevert, al was de verwachting dat het product geheel veilig zou zijn voor dieren en mensen. Dat zou er eentje per tien jaar kunnen zijn, mogelijk 10, 100 of nog meer. Omdat officiële instanties en bedrijven niet voor zulke inmiddels niet langer uit te sluiten risico's uit durven te komen, worden ze onder het tapijt geveegd. De gedachte vormt zich al snel dat zulks mogelijk gebeurt met het oog op de ontstane zakelijke belangen en de afhankelijkheid van het landbouwbedrijf van middelen als glyfosaat. Dat mag echter geen motief zijn. Ter vergelijking: verontreiniging in stedelijke omgevingen zorgt jaarlijks voor honderdduizenden doden in de EU. De conclusie moet dan ook luiden dat we niet koel over risico na durven te denken en de geconstateerde risico's niet aan kennelijk geaccepteerde risico's durven te relateren.
Kromhout en de Nijmeegse toxicoloog Paul Scheepers (Radboud UMC) werkten mee aan een wetenschappelijke publicatie die de onwetenschappelijkheid en het gerommel met feiten aan de orde stelde. Bovendien wordt gewenst onderzoek naar denkbare risico's niet gedaan. Zo creëer je wantrouwen in wetenschap. Dat vindt ook de Maastrichtse biostatisticus Christopher Portier die EU-voorzitter Juncker via een open brief waarschuwde voor - door hem als potentieel serieus beoordeelde - gevaren van glyfosaat voor mens en dier.
Je moet er in ieder geval open over nadenken door de risico's steeds te monitoren en gerichter onderzoek te doen dan nu gebeurt. Dat concludeerde dit voorjaar een groep onderzoekers ook al. Daar kan niets tegen zijn als we ook accepteren dat het wonen in vervuild stedelijk gebied jaarlijks honderdduizenden vermijdbare doden oplevert. Zo koel moeten we het zowel durven als willen bekijken.
Dit artikel afdrukken
Keulemans: "glyfosaat [is] slechts de bal die toevallig het speelveld op rolt, net nu wetenschap en ambtenarij toe zijn aan een flinke pot voetbal rond de vraag hoe overheden nieuwe wetenschappelijke inzichten moeten absorberen."
Eindelijk is er een artikel dat uitlegt hoe het mogelijk is dat de EFSA oordeelt dat glyfosaat veilig is, terwijl de IARC, onderdeel van de WHO, daar een kanttekening bij plaatst. De EFSA sluit onderzoeken uit omdat ze niet aan protocollen voldoen en accepteert onderzoeken die zijn gedaan in het belang van de industrie die het middel voert. Tegelijk sluit het om procedurele redenen onderzoeken uit die een negatieve werking van het middel op zoogdieren - en dus mogelijk ook mensen - niet langer ondenkbaar maken.
Monsanto's landbouwgif glyfosaat is wel/niet kankerverwekkend https://t.co/UseiRJPVQz via @volkskrant
— Tonie Mudde (@toniemudde) June 17, 2017
De gedachte dat officiële instanties en bedrijven risico's mogelijk onder het tapijt vegen met het oog op de ontstane zakelijke belangen en de afhankelijkheid van het landbouwbedrijf van middelen als glyfosaat vormt zich al snel. Dat mag echter geen motief zijnNiet koel en wantrouwen
Moeten we nu schrikken van glyfosaat? Nee. Het middel is op goede gronden toegelaten. Nu het langere tijd gebruikt wordt, komen echter nieuwe, maar nog onzekere feiten uit kritische onderzoeken naar boven. Wel moeten we ons zorgen maken over de politieke neiging die zelfs onder autoriteiten bestaat om die feiten te bagatelliseren als te weinig onderbouwd. Dat zijn ze namelijk per definitie. Ze vragen om nadere studie.
De vraag is of hoeveel doden het gebruik van het middel mogelijk toch oplevert, al was de verwachting dat het product geheel veilig zou zijn voor dieren en mensen. Dat zou er eentje per tien jaar kunnen zijn, mogelijk 10, 100 of nog meer. Omdat officiële instanties en bedrijven niet voor zulke inmiddels niet langer uit te sluiten risico's uit durven te komen, worden ze onder het tapijt geveegd. De gedachte vormt zich al snel dat zulks mogelijk gebeurt met het oog op de ontstane zakelijke belangen en de afhankelijkheid van het landbouwbedrijf van middelen als glyfosaat. Dat mag echter geen motief zijn. Ter vergelijking: verontreiniging in stedelijke omgevingen zorgt jaarlijks voor honderdduizenden doden in de EU. De conclusie moet dan ook luiden dat we niet koel over risico na durven te denken en de geconstateerde risico's niet aan kennelijk geaccepteerde risico's durven te relateren.
Kromhout en de Nijmeegse toxicoloog Paul Scheepers (Radboud UMC) werkten mee aan een wetenschappelijke publicatie die de onwetenschappelijkheid en het gerommel met feiten aan de orde stelde. Bovendien wordt gewenst onderzoek naar denkbare risico's niet gedaan. Zo creëer je wantrouwen in wetenschap. Dat vindt ook de Maastrichtse biostatisticus Christopher Portier die EU-voorzitter Juncker via een open brief waarschuwde voor - door hem als potentieel serieus beoordeelde - gevaren van glyfosaat voor mens en dier.
Je moet er in ieder geval open over nadenken door de risico's steeds te monitoren en gerichter onderzoek te doen dan nu gebeurt. Dat concludeerde dit voorjaar een groep onderzoekers ook al. Daar kan niets tegen zijn als we ook accepteren dat het wonen in vervuild stedelijk gebied jaarlijks honderdduizenden vermijdbare doden oplevert. Zo koel moeten we het zowel durven als willen bekijken.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#14 Glyfosaat legt de lat natuurlijk erg hoog, ga maar na: het is al meer dan veertig jaar een effectief bestrijdingsmiddel gebleken, het werkt specifiek tegen planten (target komt alleen in planten voor), het is nauwelijk toxisch voor mens of dier, het is goed wateroplosbaar waardoor het niet opstapelt in vetweefsel en snel wordt geklaard uit het lichaam, en, omdat het biologisch afbreekbaar is, hoopt het ook niet op in de bodem. Het zal niet meevallen een herbicide te vinden dat daar overheen gaat.
Ik kan zo niet een alternatief bedenken wat glyfosaat zou kunnen vervangen.
Er zijn ontwikkelingen op gebied van wat herbiciden op basis van zuren, alleen dat werkt nauwelijks of niet tegen wortelonkruiden. En ik denk dat het voor deze middelen ook lastig wordt voor een toelating. Zoals ik al schreef zijn de eisen dusdanig hoog, dat die er naar mijn mening niet zomaar een lijst van toepassingsmogelijkheden krijgen zoals nu met Roundup en/of glyfosaat het geval is.
Op bestrating worden nu onder andere branders gebruikt als alternatief voor glyfosaat. Dat gaat niet altijd goed. In houten had men 50 meldingen van schroei- en brandschade tijdens de proef in 2016. Verder worden bij dat soort alternatieven niet gelet op CO2 uitstoot en overige milieubelasting (glyfosaat schoort namelijk het schoonst).
# 13, mijn persoonlijke mening is dat we op meerdere gebieden bij afspraken maken te ver doorslaan vanwege angst. Even een voorbeeld buiten de agrarische sector; bang om te worden aangeklaagd, is mede een reden om te stoppen met schoolzwemmen.
Michel #9 Dank voor je deskundige bijdrages over glyfosaat. Ben het ook met je eens dat het niet terecht is dat de boer als schuldige aangewezen dient te worden, hij is slechts uitvoerder van een door de maatschappij gecreëerd systeem. Al is hij wel deskundig en als zodanig ook weer niet geheel zonder verantwoordelijkheid, laten we dat niet vergeten.
Vergelijkingen met verre buitenlanden zijn begrijpelijk en verleidelijk, maar niet productief. Wie liever vrijheid heeft en minder regels moet vooral in zo'n land gaan leven, ieders vrije keuze. In Nederland worden nu eenmaal afspraken gemaakt, ik ben het daar ook wel eens niet mee eens, maar je moet het er mee doen. Als je hier wilt wonen en werken tenminste.
En tot slot hoop ik dat je met iets meer deskundigheid de rapporten over vogels beoordeelt dan je in #9 doet.
De intensieve landbouw met zware bemesting, pesticidengebruik en het droogmalen en maaien van weilanden is catastrofaal voor weidevogels zoals de grutto en de tureluur. Ook andere boerenlandvogels, zoals de veldleeuwerik en de patrijs, gaan hard achteruit. De vogelstand in het agrarisch landschap is sinds 1960 met ruwweg tweederde afgenomen. Voor grutto's en veldleeuwerik nog veel meer, die zijn binnenkort hier gewoon verdwenen. Vlinders komen op het platteland alleen nog voor in kleine versnipperde randen van weilanden, erven, bermen en op dijken. Over andere insecten zal ik maar niet beginnen, daar is op deze website al genoeg over gezegd.
Het gaat helemaal niet om schuld of wijzen naar boeren. Het gaat erom of we dit met z'n allen allemaal willen laten gebeuren. Er gaat niemand dood als de grutto er niet meer is, maar ik denk niet dat het pas geeft te roepen dat de schuld daarvan bij een ander ligt. De oorzaken zijn meer dan duidelijk en het is de prijs die we betalen voor onze hyper efficiënte productie.
#11, Otto, de vraag kunnen we beter stellen aan Michel de Groot. Ik denk dat hij zal zeggen dat het antwoord 'nee' is. Glyfosaat is zolangzamerhand net zo belangrijk geworden als steden. We zien het alleen niet.
Overigens: zie dit OESO-advies. Dat gaat heel grote consequenties hebben bij uitvoering. Glyfosaat maakt een hoge productie bij weinig kosten mogelijk. Inzet van andere middelen is minder 'groen'. Daarom verwacht ik dat glyfosaat zelfs bij dit Oeso-advies blijft. Anders worden de kosten te hoog en ontwricht je de economieën en consumptiegewoontes van rijke landen.
Dick #10 Is er een alternatief voor glyfosaat dat op korte termijn ingezet kan worden, en is er een alternatief voor steden op korte termijn? En zijn steden inherent dodelijk, of zijn er onderdelen in die steden die het zo dodelijk maken waar we wat aan kunnen doen?
Niemand lijkt erg voor uitstoot van auto's te zijn, velen zouden geen uitstoot dmv elektrisch vervoer heerlijk vinden, vermoed ik.