1 min
Veel wetenschappers, 89% om precies te zijn, zouden GMO-voedsel veilig vinden. Toch houdt met name het Europese publiek er niet van. Wetenschappers probeerden die tegenstelling te verklaren en ontdekten de vermoedelijke oorzaak: onze intuïtie.
Een groep Belgische filosofen en plantenwetenschappers probeerde te achterhalen waarom het anti-GMO sentiment zo sterk is en blijft. Volgens hen is er een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal dat GM-gewassen niet zorgen voor specifieke gezondheids- of milieurisico’s. Dat schrijft vakblad FoodNavigator.
Buikgevoel
Volgens het Belgische onderzoek wijzen mensen genetisch gemodificeerde organismen vooral intuïtief af. De wetenschappers betogen dat de intuïtieve geest niet in staat is om met vragen als ‘hoe werkt het?’ en ‘is het gevaarlijk?’ om te gaan. Onze geest wil en kan niet veel tijd besteden aan het begrijpen van complexe technologieën en de daarmee samenhangende gevolgen. Daarom wint onze intuïtie, aldus de wetenschappers. Het komt voort uit een beschermingsmechanisme dat we baseren op aannames en bijgelovigheden.
Zo heeft bijvoorbeeld het woord ‘natuurlijk’ een positieve toon in ons brein die ons beter past. Hetzelfde geldt voor producten 'zonder toevoegingen', 'zonder bewerking' en dus ook 'zonder manipulatie'. Mensen moeten niet rommelen en wetenschappers mogen geen ‘God spelen’, vindt de publieke opinie. Andere intuïties baseren we op morele bezwaren, emoties en verhalen die rondzwerven. Negatieve verhalen zouden blijven hangen. Dat geldt met name voor gevoelens die walging opwekken. Ze leiden tot een ‘buikgevoel’.
Het zijn emoties en gevoelens die moeilijk tot niet te counteren zijn, zegt auteur en filosoof aan de Universiteit van Gent, Stefaan Blancke.
Verlies wezenskenmerken
Een andere verklaring is gelegen in zogenaamd ‘psychologisch essentialisme'. Ons brein onthoudt iets het makkelijkst door kenmerken aan een soort toe te schrijven, schrijft npr. Het gaat om soorteigen, wezenlijke eigenschappen die het gedrag en uiterlijk van iets bepalen en dus ook hoe iets ruikt of er uitziet. Daarom zouden mensen wantrouwiger zijn over de kruising van twee soorten - zoals een tomaat en een vis - dan over een kruising van twee planten uit dezelfde soort - bijvoorbeeld twee soorten graan. Bij die eerste kruising denken mensen dat de tomaat naar vis smaakt. Dat is óók de reden waarom sommige mensen denken dat de ontvanger van een orgaan karaktertrekken van de donor overneemt.
Hoe het ook zij, het begrijpen van de psychologie achter de weerstand tegen GGO’s kan ons natuurlijk niet vertellen of ze ook echt veilig zijn. Of voor welke economische, juridische of sociale gevolgen ze zorgen. Dat zijn andere discussies die inmiddels op Foodlog inmiddels al vaak hebben plaatsgevonden. Het kan wel de houdingen verklaren van waaruit die discussies gevoerd worden.
Fotocredits: ‘Tomato’ W_Minshull
Dit artikel afdrukken
Buikgevoel
Volgens het Belgische onderzoek wijzen mensen genetisch gemodificeerde organismen vooral intuïtief af. De wetenschappers betogen dat de intuïtieve geest niet in staat is om met vragen als ‘hoe werkt het?’ en ‘is het gevaarlijk?’ om te gaan. Onze geest wil en kan niet veel tijd besteden aan het begrijpen van complexe technologieën en de daarmee samenhangende gevolgen. Daarom wint onze intuïtie, aldus de wetenschappers. Het komt voort uit een beschermingsmechanisme dat we baseren op aannames en bijgelovigheden.
Zo heeft bijvoorbeeld het woord ‘natuurlijk’ een positieve toon in ons brein die ons beter past. Hetzelfde geldt voor producten 'zonder toevoegingen', 'zonder bewerking' en dus ook 'zonder manipulatie'. Mensen moeten niet rommelen en wetenschappers mogen geen ‘God spelen’, vindt de publieke opinie. Andere intuïties baseren we op morele bezwaren, emoties en verhalen die rondzwerven. Negatieve verhalen zouden blijven hangen. Dat geldt met name voor gevoelens die walging opwekken. Ze leiden tot een ‘buikgevoel’.
Het zijn emoties en gevoelens die moeilijk tot niet te counteren zijn, zegt auteur en filosoof aan de Universiteit van Gent, Stefaan Blancke.
Verlies wezenskenmerken
Een andere verklaring is gelegen in zogenaamd ‘psychologisch essentialisme'. Ons brein onthoudt iets het makkelijkst door kenmerken aan een soort toe te schrijven, schrijft npr. Het gaat om soorteigen, wezenlijke eigenschappen die het gedrag en uiterlijk van iets bepalen en dus ook hoe iets ruikt of er uitziet. Daarom zouden mensen wantrouwiger zijn over de kruising van twee soorten - zoals een tomaat en een vis - dan over een kruising van twee planten uit dezelfde soort - bijvoorbeeld twee soorten graan. Bij die eerste kruising denken mensen dat de tomaat naar vis smaakt. Dat is óók de reden waarom sommige mensen denken dat de ontvanger van een orgaan karaktertrekken van de donor overneemt.
Hoe het ook zij, het begrijpen van de psychologie achter de weerstand tegen GGO’s kan ons natuurlijk niet vertellen of ze ook echt veilig zijn. Of voor welke economische, juridische of sociale gevolgen ze zorgen. Dat zijn andere discussies die inmiddels op Foodlog inmiddels al vaak hebben plaatsgevonden. Het kan wel de houdingen verklaren van waaruit die discussies gevoerd worden.
Fotocredits: ‘Tomato’ W_Minshull
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ja Willem, wanneer laat je de ME eindigen, ik vind 1492 een mooie datum, toen Solanum tuberosum dus nog alleen door de Incas werd verbouwd en verwerkt. Het zou nog 2 eeuwen duren voordat hij echt aansloeg in Europese landen, maar toen ging het ook hard. Zonder aardappel geen goedkope fabrieksarbeiders, het bleek idd, je zegt het, een wondergewas, op een veldje in de buurt van je huis kun je nooit je eigen broodgraan verbouwen (mais zou misschien nogwel gaan). Sorry voor de late reactie!
Dirk, wat klopt er niet aan mijn "middeleeuwse aardappel" . Nadat Amerika ontdekt was eind 15e eeuw is vrij snel de aardappel in Europa geintroduceerd. Tot die tijd noemen we de Middeleeuwen. Daarna is de aardappel in Europa op grote schaal toegepast en heeft er voor kunnen zorgen dat de hele Europese bevolking snel kon groeien.
En dat is nu het grote risico, dat de bevolking van een half continent afhankelijk is van een enkel, zij het voortreffelijk, product.
En dat is ook gebleken...........
Ach ja.
Als al je munitie vergaan is kan je nog altijd 'shoot the messenger' toepassen. Zal de GMO industrie gedacht hebben.
Een soortgelijke discussie (want geschiedenis herhaalt zich immers) had je 200 jaar geleden, toen men in Duitsland begon met op een theoretische, systematische en "rationele" manier naar boeren en landbouw te kijken (pas 50 jaar nadien volgde NL hiermee, dus de eerste NLers met die rationele belangstelling moesten hun kennis uit Duitsland halen). Het ging om de strijd tussen Thaer van de humustheorie als verklaring voor de kringloop van nutriënten, en Liebig, de chemicus, met zijn utramoderne laboratorium, die dat ouwewijvenpraat vond en bewees dat het om niet meer dan een aantal simpele chemische stofjes ging, die je op kunstmatige manier kon toedienen. Die strijd werd indertijd glansrijk gewonnen (in onderwijs en opleidingen) door Liebig, maar toch niet voor 100%, humus blijkt niet puur bijgeloof, maar essentiele nevenrol te spelen, de discussie duurt voort, maar de scherpe kantjes zijn eraf. Zo zal het ook met deze discussie gaan, met dien verschil, dat de kloof tussen de "rationele"en intuitieve stemmen door het mondiger worden van het gewone volk/publiek (en politici als paaiers van dat publiek) verschoven is naar andere arenas, met andere samenstelling publiek (geesteswetenschappen bestonden vroeger niet op wat breedsprakige filosofen na die zelden buiten de stad kwamen om te filosoferen, dus een artikel als bovenstaand hoort ook bij die nieuwe arena). Parallele confrontaties spelen zich af in het medisch circuit natuurlijk, met net iets andere parameters. Verder helemaal eens met Willem (op die middeleeuwse aardappel na dan).
Ik wil graag de volgende opmerkingen maken over het artikel:
1.De stelling dat 89% van de wetenschappers GMO voedsel veilig zou vinden is uiterst onprofessioneel. Het raakt kant noch wal en is puur manipulatief. Het betreft hier namelijk een percentage van de AAAS-wetenschappers en alhoewel misschien de grootste vereniging, het is slechts één van de vele verenigingen van wetenschappers. AAAS wordt in de VS trouwens wel vaker gezien als bevooroordeeld omdat haar leden grotendeels linkse democraten zijn.
Bovendien moet altijd opgepast worden met het lukraak noemen van percentages zonder ook maar iets van de achtergrond te weten. Wat was de vraagstelling bijvoorbeeld en in welke context?
2. Dan de groep Belgische filosofen en plantenwetenschappers, die als ik het goed heb, slechts bestaat uit 5 personen. Volgens Foodnavigator vinden zij dat er een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal is dat GMO gewassen niet schadelijk zijn. Ook dat is een onwetenschappelijke bewering. Wat is hoeveel en ten opzichte waarvan? En ook al zouden er meer onderzoeksresultaten zijn die wijzen op onschadelijkheid dan die op schadelijkheid wijzen, dan nog zegt dit helemaal niets. Wanneer zijn die onderzoeken gedaan, door wie uitgevoerd en door wie werden die geïnitieerd en betaald? Eén nieuw en gedegen onderzoek kan bijvoorbeeld een tiental andere, minder gedegen onderzoeken teniet doen.
3. Dan het feit dat de Belgische onderzoekers het woord geest en intuïtie gewoon door elkaar heen gebruiken en dus aangeven geen onderscheid te kunnen maken en geen kennis van zaken hebben. Dat neem ik ze niet kwalijk want dat hebben zij ook niet geleerd. Ons onderwijs heeft namelijk al sinds de Verlichting waarin Descartes ("ik denk dus ik besta") en Bacon ( "de natuur is als een machine die je naar believen uit en in elkaar kan halen") de ziel en de intuïtie afzworen als "onwetenschappelijk", de nadruk gelegd op het louter lineaire denken. Dat dat een grote tekortkoming is, wordt dagelijks bewezen door onder andere de kwantummechanica. De mens zit veel complexer in elkaar dan dat de huidige wetenschap wil en kan toegeven (een mens is lichaam, geest en ziel). Gelukkig is ondertussen al wel Dick Schwab`s "We zijn ons brein" achterhaald. De mens heeft naast het brein als korte termijn geheugen met cognitieve functies ook een lange termijn geheugen en denkvermogen (maagdarmstelsel). Die twee komen samen in ons hart. Dat laatste vibratie spectrum is oneindig veel groter en overspant bijvoorbeeld ons hele lifespan en niet alleen dit leven. Dat is onze tweede bron van kennis. We zeggen bijvoorbeeld niet voor niets dat we ergens "nog een nachtje over moeten slapen" als er een belangrijke beslissing genomen moet worden of als we voor een groot probleem staan.
Dat veel mensen tegen GMO voedsel zijn, heeft onder andere te maken met het feit dat zij nog onbewuste ervaringen hebben uit lang vervlogen tijden vanuit onder andere Atlantis waarin er op heel schadelijke wijze geëxperimenteerd werd met allerlei vormen van genetische manipulatie, klonen en andere, tegen-natuurlijke technologieën. Onze innerlijke "stemvork" wijst die terecht af. Datzelfde geldt voor vele andere zaken zoals ontwikkelingen op het gebied van transhumanisme. Dit wordt door de wetenschap als volledige onzin bestempeld omdat het niet "evidence based" is. De werkelijke reden is dat haar hegemonie ernstig ter discussie zal komen staan als we weer aanleren onze tweede bron van kennis aan te boren en te gebruiken.