In een belendend lijntje over afvallen en Tegenwicht tegen onze leefomgeving die alleen maar tot eten aanzet, hadden we het over de vrije wil en intrinsieke motivatie om af te vallen.
Sinds we het erover hadden, zit me iets dwars. Ik erger me nl. kapot aan mezelf. Een tijdje geleden besloot ik voortaan niet meer de fles wijn die open was ook leeg te drinken. Dat deed ik nl. altijd als een taakstraf die ik met veel plezier vervulde. Tot ik echt moest constateren dat ik óf voortaan m'n hemd over m'n broek zou moeten dragen óf de taakstraf beëindigen. Ik besloot tot het laatste en raakte de kurkentrekker en schroefdoppen een tijdje helemaal niet meer aan. Het ging goed en ik besloot weer 'ns wat te gaan drinken. Af en toe. En, verdorie, die taakstraf sluipt er weer in.
Ik ben niet vrij, al kan ik kiezen en denk ik zo vrij als een vogel in de lucht. Wel vrij denken, maar niet vrij zijn om niet te eten en drinken.
Ergert u zich ook weleens aan uw etende zelf, of ben ik de enige?
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
"Ik vraag niet om de vrijheid van eten ! Die heb ik !"
En daar hoef je, in tegenstelling tot de diverse doctrines hier, geen verantwoording voor af te leggen.
Dat mag je (nog) zelf bepalen, hoor Dick !
De discussie over de vrije wil is eeuwenoud. Spinoza beweerde (in 'Ethica')al dat de vrije wil niet bestaat. Een huidige, belangrijke, neurologische stroming baseert de idee van een onvrije wil op o.a. de processen die zich afspelen in ons brein. Litteratuur daarover genoeg.
Het is niet makkelijk te erkennen dat je geen 'vrije wil' hebt! Op Foodlog kom je vooral veel tegen dat beweerd wordt: ik maak dat zelf wel uit..
Ik vind het ook nogal wat, erkennen dat alles wat ik doe al vastligt in het patroon van mijn hersenen. Griezelig.. Vooral als je opgevoed bent vanuit een rationeel, atheistisch en vrij wereldbeeld. Ga er maar aan staan.
En dan dat stiekeme eten van Dick.
Herkenbaar. Wanneer ik 's avonds de honden heb uitgelaten en thuiskom, is de verleiding om een stuk heerlijke kaas, of een andere hartige hap te nuttigen, groot. Bied daar maar eens weerstand aan, hoewel je verstand je ingeeft dat niet te doen.
En of Dick gelijk heeft met zijn 'zo vrij als een vogel in de lucht', mogen we ook betwijfelen op basis van Swaab e.a.
Vraag: willen lezers hun ergernissen aan hun eigen eetgedrag neerzetten?
En die vrije wil en alle theorie? Dat zei ik in dat andere draadje al: daar zijn bibliotheken over volgeschreven in de loop der jaren. Laat dat nou hierbuiten.
Tis heel simpel: je stoort je weleens aan jezelf. Daar neemt ons gedrag een loopje met ons bewustzijn (noem het 'vrije wil' zo je wilt) van 'het zou beter te zijn om nu geen X te eten/drinken?'
Niet ingewikkelder maken.
Er is veel 'programmatisch' vastgelegd in de hersenen. Dat programma onstond door meestal onbewuste keuzes. Vaak in de nature-nurture periode (nature en nature is in de wetenschap al weer bijna een gepasseerd station). De kwestie of die onbewuste keuzes niet ook tot de vrije wil behoren, lijkt me een aardig nieuw onderzoeksveld.
Maar vrije wil vind ik een achterhaalt begrip. Want meestal weten we niet wat we willen. Liever heb ik het over een vrij mens. Die aardig kan bepalen wat hij wil. Vreet ie de koelkast leeg of niet. Het onderbewustzijn behoort ook tot de vrije mens. En die vrij mens kan een besluit nemen iets waar hij zich niet prettig bij voelt te veranderen.
Daar denken we meestal iets te licht over. Denken we dat een geconditioneerd patroon van vele jaren in een paar maanden weg is. Dat als we jarenlang koelkasten leegvreten dat in een paar weken is opgelost. Soms lukt dat overigens door een enorme motivatie die voornamelijk door het geboden perspectief (ik voel me lekkerder, mooier, gezonder) geboden wordt. Ook zijn er nieuwe psychotherapeutische technieken die goed scoren bij het veranderen van gedachtengangen (EMDR).
Patronen zijn sterke jongens, die juist als je ze aanpakt er een schepje bovenop doen ("hé wacht even jij, ik heb je ooit zo vreselijk geholpen en nu wil je me de deur uitdoen. Dat is niet eerlijk. En ook helemaal niet goed voor je").
Als je niet bereid bent de consequenties te aanvaarden van het veranderen (doorzetten, angst, eenzaamheid, verdriet) of dat het je niet lukt binnen een paar weekjes, dan heb je nu een geweldig excuus: ik kan er niks aan doen, ik heb geen vrije wil.
Het tragische bewijs dat je juist wel een vrije wil hebt.
Dick, ik was al aan het tikken en zag jouw laatste reactie later pas:
Ik ben zelf niet zo geinteresseerd in die ergenissen, als ik de straat op loop en ik vraag iemand dan heb ik er al een. Ik ben geinteresseerd in wat er onder die ergenissen ligt. En hoe iemand het heeft opgelost.